Mikken op progressie getuigt van optimisme. Maar hoe optimistisch kunnen we zijn? Hoe goed kunnen we verwachten dat het leven wordt? Hoe we deze vraag beantwoorden heeft veel consequenties voor ons leven.
Naast progressiegerichte aannames over mensen, over inspanning en over effectieve gesprekken, bevat de progressiegerichte aanpak ook een viertal aannames over betekenisvolle progressie. Deze kunnen als volgt worden beschreven:
We houden altijd behoefte aan betekenisvolle progressie.
Betekenisvolle progressie motiveert.
Progressiemonitoring is nodig voor het opmerken van betekenisvolle progressie.
We kunnen altijd blijven voortbouwen op eerdere betekenisvolle progressie.
Meer dan een decennium geleden introduceerden Gwenda Schlundt Bodien en ik het concept van progressiegericht werken. Deze aanpak omvat een reeks principes en technieken die individuen en teams ondersteunen om zowel bereikte als gewenste progressie zichtbaar te maken en inzicht te verkrijgen in de te nemen vervolgstappen. Het fundament van deze aanpak is stevig geworteld in de bevindingen uit de wetenschappelijke psychologie, zoals de zelfdeterminatietheorie en de mindsettheorie.
In 1937 beschreef de Nederlandse historicus en journalist Jan Romein zijn ‘wet van de remmende voorsprong’ die zegt dat het hebben van een voorsprong op een bepaald gebied kan leiden tot:
het afnemen van de stimulans om te streven naar verdere vooruitgang;
een terughoudendheid om je aan te passen aan veranderingen;
een onvermogen om je aan te passen aan veranderingen.
Als resultaat hiervan wordt het individu of de groep die eerst een voorsprong had, ingehaald door anderen. In cybernetische termen treedt een mechanisme van negatieve feedback op wat neerkomt op het volgende: A veroorzaakt B wat een afname van A veroorzaakt. Met andere woorden: de output van het systeem verzet zich tegen de input van het systeem wat het systeem stabiliseert. Dit negatieve feedbackmechanisme kan een handicap voor het systeem worden wanneer de omgeving verandert en andere en hogere eisen stelt. Op deze manier kan het bestaan van succes leiden tot een afname in inspanningen wat toekomstig succes kan ondermijnen.
Visser, C.F. (2017). Leren van progressie. O&O – Ontwikkeling en Opleiding, jaargang 30. nr. 4.
Fouten laten ons zien wat er beter moet worden. Zorgvuldig kijken naar progressie kan ons laten zien hoe dat wat we belangrijk vinden beter moet worden en hoe we dat kunnen bereiken.
Als professionals op het gebied van ‘leren en ontwikkelen’ zijn we gericht op hoe mensen zichzelf kunnen verbeteren in hun werk en hoe leerprocessen hier ondersteunend bij kunnen zijn. Het is daarom belangrijk dat we kennis hebben over hoe mensen bepaalde leerervaringen kunnen opdoen, die teweeg brengen dat ze progressie boeken in dat wat ze doen en waarin ze zich willen verbeteren. Fouten spelen meestal een belangrijke rol bij leren: ze laten ons zien en ervaren wat er beter moet. Maar de rol van fouten is iets beperkter dan we ons vaak realiseren. Om een proces van voortgaande verbetering tot stand te brengen, is het nodig om zorgvuldig te kijken naar de progressie die we boeken en naar hoe die progressie tot stand komt. In dit artikel leg ik uit hoe dat werkt.
Een uitgangspunt binnen progressiegericht werken is dat iedereen elke dag behoefte aan betekenisvolle progressie heeft. Betekenisvolle progressie houdt in: vooruitkomen in iets dat we als intrinsiek waardevol ervaren. Met andere woorden: iets dat overeenstemt met onze eigen waarden. Betekenisvolle progressie is een van de meest motiverende dingen in werk en in het leven (zie o.a. Amabile & Kramer, 2011 en Schunk & Usher, 2012). Zelfs kleine betekenisvolle progressie kan ons het gevoel geven dat we goede dag hebben. Hieronder kun je lezen waarom de behoefte aan progressie universeel is en wat voor strategieën er zijn om progressie te boeken. Ook kun je lezen wat voor tegenwerpingen er zijn tegen de gedachte dat we altijd een behoefte aan progressie hebben en wat mijn tegenwerpingen tegen die tegenwerpingen zijn.
Luisteren naar progressie kan verrassend veel opleveren. Merken dat je betekenisvolle progressie boekt, draagt bij aan een positieve werkbeleving. Als je vooruitkomt in iets wat belangrijk of interessant voor je is, denk je positiever over je werk, voel je je beter en is je motivatie voor je werk beter. Deze positieve werkbeleving draagt bij aan hoe goed je functioneert. Omdat progressie vaak lastig op te merken is, is het verstandig om bewust aandacht te besteden aan het monitoren van progressie. Dit kun je zelf doen door af en toe bewust na te denken over welke progressie je hebt geboekt. Maar je kunt dit ook samen met anderen doen. In dat geval kunnen er nog meer positieve effecten optreden. Je kunt dit doen door de ander te vragen naar de betekenisvolle progressie die hij of zij recent heeft weten te bereiken en te luisteren naar de progressie die die persoon vervolgens beschrijft.
Het woord ‘progressie‘ komt van een oud Frans woord, progres, dat in gebruikt raakte in de 16e eeuw en dat afgeleid was van het Latijnse woord progressus(vooruitgang) wat komt van het werkwoord progredi(vooruit gaan, voortgaan, voortschrijden), een woord dat is opgebouwd uit de delen pro (voort, voor) en gradi(lopen, gaan). In het algemene gebruik is het woord progressie verbetering, vooruitgang, groei, ontwikkeling gaan betekenen.
Progressiemonitoring kan een krachtige tegenmaatregel tegen de negativiteitsbias zijn. Wij beginnen onze trainingen vrijwel altijd met, wat wij noemen, een erinkomoefeningetje. Dit is een korte oefening, meestal een minuut of 10, die we meestal in duo’s laten doen. Tijdens het erinkomoefeningetje geven we de deelnemers altijd een concrete vraag mee om te bespreken. Een vraag die regelmatig gebruiken is: “Vertel elkaar om beurten eens over betekenisvolle progressie die je de afgelopen periode hebt geboekt.” Vaak blijf ik verrast over hoe goed deze vraag werkt en hoeveel interessants hij oplevert.
Het gevoel dat je progressie boekt in iets wat belangrijk voor je is heel motiverend. Maar soms boek je progressie zonder het zelf te merken en loop je dus het motiverende effect onnodig mis. In dit artikel legde ik al eens uit wat enkele redenen zijn waarom geboekte progressie soms moeilijk waarneembaar kan zijn. Lees hieronder meer over de onzichtbaarheid van progressie.
Door je te richten op progressie in betekenisvol werk wordt je werkbeleving en je functioneren gestimuleerd. Het is nuttig om regelmatig expliciet in kaart te brengen welke progressie je hebt bereikt, bijvoorbeeld via een progressiedagboek. Doe je dat niet dan kan het zijn dat je niet goed doorhebt dat je progressie aan het boeken bent terwijl dat wel zo is. Progressie kan namelijk vaak onzichtbaar blijven als je er niet expliciet bij stilstaat. Dat komt doordat we onze bewuste aandacht meestal vooral richten op wat er fout is gegaan en op wat we nog moeten doen. Geboekte progressie zie je dan gemakkelijk over het hoofd.
Paperback, 204 blz. | Nederlands JustInTime Books | 2e druk, 2017 EAN: 9789079750047
Dit boek is een pleidooi tegen fatalisme en voor realistisch optimisme. Het laat namelijk zien dat betekenisvolle progressie bestaat, zowel in onze individuele levens als op het niveau van samenlevingen. De wetenschap van de psychologie biedt duidelijke aanknopingspunten voor hoe we progressie kunnen boeken. Het boek gaat uitgebreid in op het werk van bekende psychologen zoals Carol Dweck, Ed Deci, Richard Ryan, Daniel Kahneman, Anders Ericsson, Walter Mischel en Steven Pinker.
Kort geleden gaven wij een training progressiegericht werken aan directeuren van middelbare scholen. We hadden deze mensen in het verleden ook al eens (sommigen al meerdere malen) in trainingen gehad. Een van de aanwezigen vertelden dat hij, naar aanleiding van de eerste training, samen met een collega twee keer per week ging progressiewandelen.
Wij gebruiken cookies op onze website om u de meest relevante ervaring te bieden door uw voorkeuren en herhaalbezoeken te onthouden. Door op "Accepteren" te klikken, stemt u in met het gebruik van ALLE cookies.
This website uses cookies to improve your experience while you navigate through the website. Out of these, the cookies that are categorized as necessary are stored on your browser as they are essential for the working of basic functionalities of the website. We also use third-party cookies that help us analyze and understand how you use this website. These cookies will be stored in your browser only with your consent. You also have the option to opt-out of these cookies. But opting out of some of these cookies may affect your browsing experience.
Necessary cookies are absolutely essential for the website to function properly. This category only includes cookies that ensures basic functionalities and security features of the website. These cookies do not store any personal information.
Any cookies that may not be particularly necessary for the website to function and is used specifically to collect user personal data via analytics, ads, other embedded contents are termed as non-necessary cookies. It is mandatory to procure user consent prior to running these cookies on your website.
Hier wat ik zou doen: Mats heeft het besproken en Frank geeft aan dat zijn gedrag niet betekent dat hij…