5 principes voor het verwerken van negatieve gebeurtenissen

Een publicatie van Walton & Brady (2019) over psychologische interventies beschrijft 5 principes om te helpen bij het verwerken van negatieve gebeurtenissen. Deze principes kunnen toegepast worden door ouders, leraren, artsen, psychologen, managers, enzovoorts, maar ook door onszelf.

Hoe goedbedoelde reacties averechts kunnen werken

Slechte dingen -tegenslag, nare gebeurtenissen- kunnen iedereen overkomen. Maar hoe “slecht” een gebeurtenis is, hangt tenminste deels af van onze eigen interpretatie van de gebeurtenis. Er zijn interpretaties die de effecten van gebeurtenissen erger kunnen maken. Dit zijn interpretaties waarbij de persoon op basis van de gebeurtenis negatieve conclusies trekt over zichzelf, over (relaties met) anderen en over zijn of haar mogelijkheden.

Mensen komen niet in isolatie tot hun interpretaties. Hoe anderen in hun omgeving reageren beïnvloedt hun eigen interpretaties. Bepaalde standaardreacties van andere mensen werken vaak niet zo goed of zelfs averechts. Dit zijn reacties zoals:

• Zo erg is het toch niet?;
• Kom op, zet je er gewoon overheen!;
• Wees positief!;
• Je moet gewoon aan positieve dingen denken!

Dit soort reacties kunnen door de persoon die de tegenslag heeft ervaren (en aan wie de boodschappen dus gericht zijn) worden ervaren als miskennend, ongeduldig en te simpel. Ze kunnen de negatieve interpretaties in bepaalde gevallen zelfs versterken.

5 Principes om anderen te helpen bij het komen tot positievere interpretaties

Walton & Brady beschrijven ook interpretaties die de negatieve effecten van gebeurtenissen verminderen en positieve effecten waarschijnlijker kunnen maken. Deze zijn:

1. Vermijd negatieve labels: na een negatieve gebeurtenis kan de neiging opkomen je zelf en je omstandigheden op een negatieve en statische manier te bekijken. Dit kan de situatie verergeren. Effectieve reframing voorkomt negatieve labels en moedigt een fundamenteel positieve kijk aan op het zelf, op de factoren die tot het slechte nieuws hebben geleid (bijvoorbeeld normaal, veranderbaar), en op de toekomstige vooruitzichten van de persoon.
2. Communiceer: “Jij bent niet alleen”: Mensen kunnen de neiging hebben om te denken dat zij de enige zijn die bepaalde problemen hebben. Effectieve reframing erkent dat anderen ook dit soort problemen hebben en beschrijft hoe zij die problemen opgelost hebben.
3. Herken normale, specifieke oorzaken: Mensen kunnen bang zijn dat slechte gebeurtenissen een indicatie zijn van hun eigen tekort (bijvoorbeeld luiheid, domheid, immoraliteit). Effectief reframen erkent specifieke oorzaken van de tegenslag en legitimeert deze als normale obstakels die zich voor veel mensen voordoen.
4. Voorspel verbetering: Mensen kunnen bang zijn dat negatieve gebeurtenissen een vastliggende negatieve toekomst voorspellen. Effectieve reframing is samenwerkend en niet-oordelend en benadrukt de mogelijkheid van verbetering, en een focus op het proces van verbeteren.
5. Accentueer positieve mogelijkheden: In sommige gevallen is het mogelijk om de “slechte” gebeurtenis als positief te interpreteren, niet alleen als iets dat kan worden overwonnen, maar als een voorbode van of kansen voor groei en verbetering.

3 manieren om te interveniëren

Deze interventies werken alleen als de persoon aan wie ze gericht zijn, ze zich helemaal eigen kan maken en ze volledig kan gaan onderschrijven. Wat niet goed zal werken is een dwingende manier van praten (“Wat jij gewoon moet doen is…”). Een manier van praten die onoprecht overkomt zal ook niet werken (vermijd dus onoprechte of overdreven complimenten en dergelijke).

Er zijn verschillende manieren om de interventies wel effectief toe te passen:

1. Direct geformuleerd: in sommige gevallen kunnen interventies direct en op een informatieve manier gebracht worden. Een voorbeeld is: “Veel leerlingen hebben hier mee te maken.”
2. Minder direct geformuleerd: in veel gevallen kan het helpen om de interventie op een minder directe (tentatieve) manier aan te reiken, in de vorm van een suggestie of vraag. Minder directe manieren van interveniëren kunnen helpen om de ander te activeren en zelf aan het denken te zetten. Dit zou het internaliseren van de gereframede boodschap kunnen ondersteunen.
3. Via een gestructureerde ervaring: Een manier van interveniëren die heel activerend kan werken is om een ervaring te structuren die de ander kan helpen een positievere interpretatie te ontwikkelen. Dit zou bijvoorbeeld een reflectie-oefening kunnen zijn. Doordat een dergelijke reflectie-oefening een progressiegerichte richting zou kunnen hebben (Bijvoorbeeld “Bedenk eens een paar manieren waarop deze ervaring mogelijk leerzaam voor je zou kunnen zijn”) kan deze een zelfovertuigend effect hebben.

Suggestie

Om je dit soort interventies eigen te maken kan het helpen om even de tijd te nemen om ze onder woorden te brengen. Het helpt dan om dit schriftelijk te doen. Mocht het zijn dat iemand jou per e-mail vraagt om hulp over een bepaald probleem en je bemerkt bij die persoon een negatieve manier van interpreteren, dan zou je bij het opstellen van je reactie eens kunnen bekijken hoe deze 5 principes je kunnen helpen.