19 Wijze interventies uit de sociale psychologie

Het pas verschenen Handbook of Wise Interventions (Walton & Crum, Eds., 2020) biedt, via bijdragen van vooraanstaande onderzoekers, een overzicht van psychologische wijze interventies. Dit zijn korte interventies gebaseerd op sociaal-psychologisch onderzoek die leiden tot verschuivingen in de manier waarop mensen zichzelf, anderen en sociale situaties begrijpen. Deze andere manieren van denken kunnen helpen om progressie te boeken in uiteenlopende contexten. Denk hierbij aan schoolprestaties, gezondheid, welzijn en persoonlijke relaties. De effecten van  dit soort interventies kunnen soms leiden tot langdurige verbeteringen (lees waarom).

Al onze problemen zijn (deels) psychologische problemen

Al onze problemen zijn nooit uitsluitend psychologische problemen maar altijd ten dele psychologische problemen. Dit heeft te maken met het gegeven dat hoe we situaties interpreteren altijd invloed heeft op hoe we ons voelen en hoe we ons gedragen en daarmee op hoe onze omstandigheden zich zullen ontwikkelen.

Het veranderen van ineffectieve interpretaties

We interpreteren voortdurend wat er gebeurt in ons leven. Deze interpretaties gaan over vragen als: Is iets goed of slecht?, Kunnen dingen veranderen?, Wie ben ik en wat kan ik worden? en Hoe kan ik anderen mensen en relaties begrijpen? Sommige interpretaties zijn ineffectief. Ze kunnen ervoor zorgen dat we ons slecht gaan voelen, gaan wanhopen of ophouden om ons best te doen. Het veranderen van ineffectieve interpretaties van situaties kan ervoor zorgen dat individuen zich anders gaan gedragen en daardoor beter gaan functioneren en zich beter gaan voelen. Wijze interventies hebben als doel dit te bewerkstelligen.

Overzicht van 19 wijze interventies

Hier is een overzicht van de 19 wijze interventies die gedetailleerd worden beschreven in het handboek. De interventies 1 t/m 7 gaan vooral over onderwijs, 8 t/m 12 vooral over gezondheid en welbevinden, 13 t/m 17 vooral over conflicten en relaties en 18 en 19 over duurzaamheid.

1. Growth mindset interventions about intelligence (Groeimindsetinterventies over intelligentie): groeimindsetinterventies geven leerlingen de informatie dat hun intellectuele capaciteiten niet vastliggen maar kunnen ontwikkeld via inspanning, effectieve strategieën, en hulp en input van anderen. Daarnaast resoneert de interventie met de eigen ervaring van de leerling. De interventie bestaat uit drie elementen: 1) wetenschappelijke geloofwaardigheid (door te wijzen op bevindingen over neuroplasticiteit), 2) een pakkende metafoor (bijvoorbeeld van de brein als een spier die door oefening sterker wordt), 3) manieren om groeimindsetprincipes in de praktijk te brengen (voorbeelden: verklaring door oudere studenten, schrijfopdrachten, en leerlingen laten beschrijven hoe een slimmer brein hen zou kunnen helpen in hun leven bij het bereiken wat ze willen bereiken). (Lees meer).
2. The social belonging intervention (de sociaal erbij-horen interventie): interventie die erop gericht is mensen zich thuis te laten voelen in een nieuwe opleidingsomgeving. Deze interventie is speciaal belangrijk voor mensen die ondervertegenwoordigd zijn in die nieuwe omgeving en/of die behoren tot een gestereotypeerde groep. De interventie heeft vaak de vorm van verhalen van mensen uit dezelfde groep die eerder succesvol onderdeel zijn geworden van de organisatie of opleiding. Deze verhalen bevatten drie elementen: 1) normalisering: het is normaal om je af te vragen of je er wel bij hoort, 2) de problemen die je ervaart betekenen niet dat je er niet bij hoort, 3) na verloop van tijd en met inspanning zul je je normaal gesproken thuis gaan voelen in de nieuwe omgeving. (Lees meer).
3. Self-affirmation interventions (zelfbevestigingsinterventies): een interventie die mensen op momenten die bedreigend zijn voor hun gevoel van eigenwaarde de bevestiging geeft dat zij morele en aangepaste personen zijn. De interventie komt erop neer dat (bijv.) studenten gevraagd wordt gedurende ca. 10 minuten schriftelijk te reflecteren op enkele waarden die zij kunnen kiezen uit een lijst en die voor hen persoonlijk belangrijk zijn. De interventie beschermt het gevoel van eigenwaarde en vermindert de stress van de situatie. (Lees meer).
4. Utility-value interventions (gebruikswaardeinterventies): interventie die leerlingen de verbinding helpt maken tussen wat ze aan het leren zijn in de klas en hun eigen leven. De interventie verhoogt de interesse, leerprestaties en volharding van leerlingen, ook bij lager presterende en onzekere leerlingen. (Lees meer).
5. Difference education (theorie-van-verschil-interventies): interventie gericht op kansarme studenten om hen te helpen psychologische obstakels te overwinnen. De interventie is gericht op het uitwisselen van succesverhalen van leerlingen vanuit verschillende achtergronden en leert studenten dat verschillende achtergronden verschillende ervaringen en obstakels met zich mee kunnen brengen, dat deze je niet hoeven te belemmeren om je doelen te bereiken, en dat je obstakels kunt overwinnen. (Lees meer).
6. The pathways interventions (de padeninterventie): interventie die bestaat uit enkele workshops verspreid over meerdere weken. De interventie laat leerlingen een beeld vormen van hun gewenste toekomstige identiteit als volwassene en vervolgens strategieën bedenken om dit te gaan realiseren. Hierbij wordt onder andere gebruik gemaakt van het identificeren van rolmodellen en mogelijk belemmerende personen in hun omgeving. Vervolgens worden tijdpaden en obstakels in kaart gebracht. Vervolgens wordt aandacht besteed aan het ontwikkelen van relevante vaardigheden en overtuigingen (zoals dat moeilijkheden, fouten normaal zijn). (Lees meer).
7. The strategic resource use intervention (de strategisch-gebruik-van-hulpbronnen-interventie): interventie (vaak online) die erop gericht is leerlingen te laten reflecteren op hoe zij effectief gebruik kunnen maken van hulpmiddelen die zij hebben om te studeren voor examens. Ze leren wat ze kunnen inzetten en waarom evenals wanneer, waar en hoe. (Lees meer).
   
8. Happiness interventions (geluksinterventies): interventies die erop gericht zijn om mensen zich gelukkiger te laten voelen. Voorbeelden zijn: het uiten van dankbaarheid, het uitvoeren van vriendelijke daden, je concentreren op je sterktes).
9. Stress-mindset interventions (mindset interventies gericht op stress): interventie die erop gericht is om de overtuiging van mensen dat stress iets ondermijnends is te verschuiven in de richting van de overtuiging dat stress kan leiden tot verbetering. Deze interventie kan bijdragen aan een betere gezondheid, welbevinden en functioneren. (Lees meer).
10. Stress reappraisal interventions (stress-herwaarderingsinterventies): interventie die erop gericht is om de reactie op stress te verbeteren die leidt tot beter functioneren, beter realiseren van doelen en zelfs een betere gezondheid. De interventie leert mensen bijvoorbeeld dat lichamelijk signalen van stress (zoals een hogere hartslag) effectieve manieren zijn om om te gaan met stress. (Lees meer).
11. Values-Alignment interventions (waarden-afstemmingsinterventies): interventie die erop gericht is om ‘moetens’ (“ik moet meer bewegen”, “ik moet afvallen”, etc.) om te zetten in gedraging die nu al overeenstemmen met de waarden die de persoon heeft. (Lees meer).
12. The taste-focused-labeling intervention (smaakgerichte etiketteringsinterventie): interventie gericht op het promoten van gezond eetgedrag door te focusen op de lekkere smaak van het goede eten en op andere plezierige kenmerken van het eten. De interventie helpt om de reden voor het gezonde eten te veranderen waardoor dit als minder zwaar en instrumenteel wordt ervaren en de persoon er meer achter staat. (Lees meer).
13. The incremental theory of personality intervention (mindsetinterventies gericht op persoonlijkheid): interventie die erop gericht is mensen te laten inzien dat hun sociaal-relevante persoonskenmerken veranderd kunnen worden. De interventie leidt ertoe dat sociale problemen als minder bedreigend worden ervaren. De interventie kan bijdragen aan betere stresshantering, mentale gezondheid en schoolprestaties. (Lees meer).
14. The empathetic-discipline intervention (de empathische-discipline-interventie): interventie die erop gericht is om leraren anders over lastig gedrag in de klas te kunnen laten denken waardoor ze meer empathisch kunnen reageren. De verandering van een straffende mindset naar een empathische mindset helpt leraren om meer waardering te hebben voor het perspectief van de leerling, meer te helpen bij de groei van de leerling en een goede relatie te bewaren met de leerling. Deze interventie maakt gebruik van zelfovertuigingstechnieken (door leraren te vragen om uit te leggen hoe het hen lukt om empathisch te reageren op wangedrag en welke voordelen dit heeft). (Lees meer).
15. The group-malleability intervention (de groepsveranderbaarheidsinterventie): deze interventies leert leden van groepen dat groepen veranderen kunnen. Deze interventie kan bijdragen aan het oplossen van intergroepconflicten. (Lees meer).
16. The reappraising emotions intervention (for couples) (de herwaardering van emoties interventie voor stellen): interventie gericht op het in stand houden van de kwaliteit van huwelijksrelaties. Een onderdeel van deze interventie is om stellen conflicten met hun partners vanuit een derdepersoonsperspectief te bekijken. De interventie helpt om emoties bij conflicten anders te interpreteren en hier beter mee om te gaan. (Lees meer).
17. The abstract reframing intervention (de abstracte reframingsinterventies): interventie die erop gericht is om zekerheid bij partners over hun relatie te versterken. Partners wordt gevraagd zich een compliment van hun partner te herinneren en te zien als een betekenisvol en significant voorbeeld van hoe hun partner hen in bredere zin bewondert. (Lees meer).
18. The social norms approach (de sociale normen aanpak): interventie die mensen vertelt dat andere mensen bepaald gewenst gedrag vertonen en hen zullen waarderen als zij het betreffende gedrag ook zullen vertonen. (Lees meer).
19. Dynamic norms interventions (dynamische normen interventies): interventie die gebruikt wordt in situaties waarin de meeste mensen bijdragen aan het probleem (bijvoorbeeld verspilling, milieuverontreiniging, etc.). De interventie werkt door mensen te informeren over positieve veranderingen bij andere mensen (bijv.: X% van de mensen eten minder vaak vlees”). (Lees meer).

Beschrijving van de wijze interventies

De auteurs in het handboek beschrijven iedere afzonderlijke wijze interventie op een gestandaardiseerde en gedetailleerde manier. Ze beschrijven waar de interventie op gebaseerd is, bewijs voor de effectiviteit van de interventie, hoe deze werkt, welke langere termijn effecten er zijn en voor wie en wanneer de interventie met name geschikt is.

Ook beschrijven ze met welke andere interventies de betreffende interventie verwant is, hoe die precies kan worden uitgevoerd en welke nuances en misvatting er bestaan over de interventie. Ten slotte beschrijven ze implicaties voor de praktijk en theorie en doen ze aanbevelingen voor toekomstig onderzoek.

Twee kanttekeningen

Een eerste kanttekening bij het overzicht van wijze interventies die hieronder besproken worden is dat het natuurlijk geen van alle wondermiddelen zijn die altijd en voor iedereen werken. Een tweede kanttekening is dat de lijst gebaseerd is op de huidige stand van kennis in de sociale psychologie. Aangezien de wetenschap een zichzelf corrigerend en verbeterend proces is, moet deze lijst gezien worden niet als een definitief overzicht maar als een work in progress.