De meeste mensen besteden veel energie en tijd aan werk. Als werk mensen motiveert en ook weer energie oplevert kan het bijdragen aan tevredenheid over je leven en aan geluk. Maar als werk een voortdurende bron van stress is, kan dit er leiden dat de ons slecht voelen, dat we lichamelijke klachten krijgen, uitgeput raken en ziek worden of ontslag nemen. Nu er in de afgelopen vijftig jaar een verschuiving heeft plaatsgevonden van fysiek werk naar kenniswerk zijn ook de belangrijkste bronnen van overbelasting anders geworden. Vroeger waren dat vooral fysieke bronnen, nu zijn het steeds meer psychologische bronnen geworden.
Op basis van Deci en Ryan’s Zelf-Determinatie Theorie zijn in het huidige onderzoek de mogelijke antecedenten van bevlogenheid en werkverslaving onderzocht. Daarnaast zijn van deze twee typen hard werken de relaties met diverse indicatoren van werkprestatie onderzocht (in-rol en extra-rol gedrag, contraproductief gedrag en verloopintentie). In totaal hebben 275 Nederlandse zorgmedewerkers een online vragenlijst ingevuld. Analyse van een lineair structuurmodel toonde aan dat bevrediging van de behoeften aan autonomie en relationele verbondenheid gepaard gaat met bevlogenheid, en dat het uitblijven van bevrediging van de behoeften aan autonomie en competentie gepaard gaat met werkverslaving. Bovendien hangen de twee typen hard werken positief samen met extra-rol gedrag en hangt bevlogenheid negatief samen met verloopintentie. Verder lieten de analyses zien dat bevrediging van de psychologische basisbehoeften gepaard gaat met verschillende aspecten van werkprestatie. Het huidige onderzoek biedt handvatten voor de praktijk om bevlogenheid te stimuleren en werkverslaving tegen te gaan en om prestaties te optimaliseren.
Een van de belangrijkste theoretische pijlers onder de progressiegerichte aanpak is de zelfdeterminatietheorie (ZDT). De bevindingen uit zelfdeterminatietheorie zijn praktisch goed bruikbaar in veel contexten zoals in de opvoeding, de schoolcontext, werk en leidinggeven en coachen en counseling. Veel mensen (zeker lezers van deze site) hebben al gehoord over de psychologische basisbehoeften aan autonomie, competentie en verbondenheid, maar de zelfdeterminatietheorie omvat meer interessants. We merken vaak dat onze klanten en cursisten geïnteresseerd zijn om meer te leren over zelfdeterminatietheorie. Daarom geef ik hier wat meer uitleg. Daarbij baseer ik me vooral op het werk van Ed Deci en Richard Ryan en de website www.selfdeterminationtheory.org. Zelfdeterminatietheorie richt zich op 6 hoofdonderwerpen. Deze worden hieronder kort besproken.
Is de behoefte aan nieuwheid en variatie een universele psychologische basisbehoefte? De belangrijkste theorie over motivatie is tegenwoordig de zelfdeterminatietheorie (zie o.a. Ryan & Deci, 2017). Deze onderscheidt drie universele psychologische basisbehoeften. Dit zijn de behoefte aan autonomie, aan competentie en aan verbondenheid. Vervulling van deze basisbehoeften hangt samen met welbevinden en functioneren. Frustratie van deze behoeften heeft allerlei negatieve consequenties. Deze basisbehoeften zijn universeel in de zin dat ze (kort gezegd) van toepassing zijn ongeacht context, cultuur en leeftijd. Enkele jaren geleden werd geopperd dat de behoefte aan noviteit (nieuwheid/variatie) ook een universele psychologische basisbehoefte zou kunnen zijn (zie o.a. van González-Cutre et al., (2016). Nu is er nieuw onderzoek (Bagheri & Milyavskaya, 2019) dat wat extra aanwijzingen biedt dat de behoefte aan nieuwheid/variatie inderdaad weleens een basisbehoefte zou kunnen zijn.
Er zijn aanvullende aanwijzingen dat de behoefte aan nieuwheid een basisbehoefte is. In 2016 stelden González-Cutre et al. de behoefte aan nieuwheid (novelty) voor als een nieuwe universele psychologische basisbehoefte (in aanvulling op de bekende drie basisbehoeften zoals de zelfdeterminatietheorie die kent). Deze auteurs stelden namelijk via factoranalyse vast dat de behoefte aan nieuwheid weliswaar gerelateerd was aan de bekende drie basisbehoeften maar ook onderscheiden van deze drie was. Bovendien stelden zij vast dat de behoefte aan nieuwheid geassocieerd is met levenstevredenheid en met intrinsieke motivatie. Diverse andere onderzoeken, zoals Birdsell (2018) en González-Cutre & Sicilia (2019) wezen ook in de richting van behoefte aan nieuwheid als basisbehoefte. In dit recente artikel vat ik nieuw onderzoek samen van (Bagheri & Milyavskaya, 2019) die nieuw bewijs aanleveren voor de status van behoefte aan nieuwheid als basisbehoefte.Lees verder »
De Duitse onderzoekers Emily Kleszewski en Kathleen Otto hebben een onderzoek uitgevoerd om de effecten van verschillende vormen van perfectionisme op het welzijn van werknemers te begrijpen. Voor de opzet van hun onderzoek baseerden zij zich op een combinatie van de literatuur over perfectionisme en de Zelfdeterminatietheorie (ZDT) om dit te onderzoeken. Wat bleek was dat verschillende vormen van perfectionisme verschillende effecten op ons welzijn op het werk hebben.
Een lezer vroeg of het gebrek aan bevrediging van psychologische basisbehoeften een rol kan spelen in het ontstaan van persoonlijkheidsstoornissen en psychopathologie. Het korte antwoord is ‘ja’. Hieronder beschrijf ik hoe behoeftenfrustratie een rol kan spelen in het ontstaan van verschillende soorten psychopathologie.
Een artikel van Angelica Moè en Idit Katz (2022) onderzoekt de relaties tussen motivatie van docenten, hun enthousiasme en hun motivatiestijl richting leerlingen.
Motivatie betekent energie voor actie. Als je goed gemotiveerd bent voor wat je moet doen, dan sta er je erachter, heb je veel energie, presteer je goed en voel je je in het algemeen ook goed. Als je niet goed gemotiveerd bent voor wat je moet doen dan ervaar je negatieve gevoelens zoals tegenzin, angst of spanning. Bovendien presteer je minder goed en houd je minder lang vol. Iedereen voelt zich wel eens wat minder goed gemotiveerd. Dat is normaal en geen probleem. Maar als je merkt dat je vaak slecht gemotiveerd voelt, is het de moeite waard om te onderzoeken hoe je je motivatie kunt verbeteren. Hier zijn enkele tips om daar mee aan de slag te gaan.
De zelfdeterminatietheorie laat zien dat mensen psychologische basisbehoeften aan autonomie, competentie en verbondenheid hebben. Deze basisbehoeften zijn universeel (ze zijn van toepassing in alle culturen) en aanwezig gedurende het hele leven. In een nieuw artikel schrijven Maarten Vansteenkiste en Richard Ryan dat de bevrediging van deze psychologische basisbehoeften samenhangt met welbevinden en veerkracht. De frustratie van die behoeften ertoe leidt dat mensen zich slecht voelen en een grotere kans hebben op verschillende soorten psychologische problemen. Het volgende plaatje (dat ik heb vertaald en zeer licht heb aangepast op basis van de tekst) vat de effecten samen van het niet bevredigd worden van de psychologische basisbehoeften: Lees verder »
Wellicht moeten we nieuwe dingen blijven ervaren om goed te kunnen blijven functioneren en ons goed te blijven voelen. De zelfdeterminatietheorie heeft drie psychologische basisbehoeften geïdentificeerd (de behoefte aan autonomie, competentie en verbondenheid) die vervuld moeten worden voor optimaal functioneren. In een artikel van González-Cutre et al. (2016) wordt voorlopig bewijs gepresenteerd voor de mogelijkheid dat behoefte aan noviteit (/nieuwigheid) ook een psychologische basisbehoefte is die bijdraagt aan optimaal functioneren. In twee onderzoeken vulden deelnemers een nieuwe schaal in om de behoefte aan noviteit te meten, de Novelty Need Satisfaction Scale (NNSS). Daarnaast vulden zij vragenlijsten in om psychologische basisbehoeften, regulatiestijlen en psychologisch welbevinden te meten. Lees verder »
Zelfdeterminatietheorie (ZDT) is één van de krachtigste raamwerken om te begrijpen en beïnvloeden hoe menselijke floreren zich ontwikkelt. Hier is zeer korte samenvatting van deze theorie inhoudt*. ZDT neemt twee dingen aan over mensen: 1) dat ze van nature actief zijn en gericht op groei en 2) dat ze een neiging hebben tot psychologische integratie. Met die laatste wordt bedoeld dat, als mensen nieuwe ervaringen tegenkomen, ze uitgedaagd zullen zijn om deze te integreren met de al bestaande aspecten van zichzelf. Dit proces van integratie leidt ertoe dat individuen steeds ‘zelfstructuren’ ontwikkelen die steeds complexer zijn en waarin waarden, regels en normen van buiten geïntegreerd worden.
Innovatief werkgedrag speelt een belangrijke rol in het bereiken van progressie in organisaties. In dit artikel bespreek ik een studie van Papachristopoulos et al. (2023), die onderzoekt hoe psychologische basisbehoeften en prosociale motivatie creativiteit en innovatief werkgedrag (IWB) binnen organisaties beïnvloeden.Lees verder »
Wij gebruiken cookies op onze website om u de meest relevante ervaring te bieden door uw voorkeuren en herhaalbezoeken te onthouden. Door op "Accepteren" te klikken, stemt u in met het gebruik van ALLE cookies.
This website uses cookies to improve your experience while you navigate through the website. Out of these, the cookies that are categorized as necessary are stored on your browser as they are essential for the working of basic functionalities of the website. We also use third-party cookies that help us analyze and understand how you use this website. These cookies will be stored in your browser only with your consent. You also have the option to opt-out of these cookies. But opting out of some of these cookies may affect your browsing experience.
Necessary cookies are absolutely essential for the website to function properly. This category only includes cookies that ensures basic functionalities and security features of the website. These cookies do not store any personal information.
Any cookies that may not be particularly necessary for the website to function and is used specifically to collect user personal data via analytics, ads, other embedded contents are termed as non-necessary cookies. It is mandatory to procure user consent prior to running these cookies on your website.
De meeste mensen besteden veel energie en tijd aan werk. Als werk mensen motiveert en ook weer energie oplevert kan het bijdragen aan tevredenheid over je leven en aan geluk. Maar als werk een voortdurende bron van stress is, kan dit er leiden dat de ons slecht voelen, dat we lichamelijke klachten krijgen, uitgeput raken en ziek worden of ontslag nemen. Nu er in de afgelopen vijftig jaar een verschuiving heeft plaatsgevonden van fysiek werk naar kenniswerk zijn ook de belangrijkste bronnen van overbelasting anders geworden. Vroeger waren dat vooral fysieke bronnen, nu zijn het steeds meer psychologische bronnen geworden. 
Open link ► De Amerikaanse filosoof Daniel Dennett is onlangs op 82-jarige leeftijd overleden. Dennett stond bekend om zijn unieke…