Ontwikkel je attributiestijl

Door je attributiestijl te ontwikkelen kun je effectiever met tegenslag omgaan. Het onderkennen van problemen is belangrijk omdat het een teken is dat jij merkt dat er iets niet goed gaat. Dit kan voor jou de aanleiding zijn om in actie te komen om je situatie te verbeteren. Dit klinkt logisch, nietwaar? Wat is dan de reden dat het onderkennen van problemen geen vanzelfsprekendheid is in ons dagelijks leven? De reden kan veel te maken hebben hoe we problemen interpreteren. Als we problemen op een bepaalde manier interpreteren kan dit ons moedeloos maken. Sommige manieren van interpreteren kunnen een aanleiding vormen om negatief over onszelf te gaan denken. Hoe dit werkt, zal ik uitleggen aan de hand van de attributietheorie.

Trainingen Progressiegericht Werken

Drie dimensies van attributie

Psychologen hebben ontdekt dat mensen voortdurend zoeken naar verklaringen en oorzaken voor gebeurtenissen in hun leven. Dit proces, dat attributie heet, vindt grotendeels onbewust plaats. Martin Seligman (1990) beschrijft drie dimensies van attributie:

  1. Permanentie: is de oorzaak van het probleem permanent (voortdurend) of tijdelijk?
  2. Algemeenheid: is de oorzaak van de gebeurtenis algemeen of specifiek?
  3. Personalisatie: is de oorzaak van de gebeurtenis intern (veroorzaakt door de persoon zelf) of extern (veroorzaakt door anderen of door de situatie)?

Seligman beschrijft aan de hand van deze drie dimensies twee heel verschillende attributiestijlen: een pessimistische en een optimistische.

De pessimistische attributiestijl

Bij een pessimistische attributiestijl hebben we de neiging te geloven dat negatieve gebeurtenissen:

  1. permanent zijn, dus lange tijd (of zelfs voor altijd) zullen doorwerken;
  2. algemeen zijn, dus zullen doorwerken in veel (of alle) gebieden van ons leven;
  3. persoonlijk zijn, dus vooral aan onszelf te wijten zijn of iets slechts over ons zeggen.

Bij een pessimistische attributiestijl zijn we ook geneigd om aan positieve gebeurtenissen een negatieve draai te geven door te denken:

  1. dat het slechts om tijdelijk succes gaat,
  2. dat we er in andere situaties weinig aan zullen hebben en
  3. dat dit meer te danken is aan de situatie dan aan onszelf.

Een pessimistische attributiestijl kan er dus toe leiden dat tegenslag bedreigend is voor hoe we ons voelen over onszelf en onze situatie. De neiging om ons schuldig te voelen en onszelf verwijten te maken kan groot zijn. Vandaar dat het aantrekkelijk kan zijn om onze kop in het zand te steken bij tegenslag als we neigen naar een pessimistische attributiestijl.

De optimistische attributiestijl

Bij een optimistische attributiestijl komen we met precies omgekeerde interpretaties. Dan hebben we de neiging om te denken dat negatieve gebeurtenissen:

  1. tijdelijk zijn, dus niet lang zullen doorwerken in ons leven,
  2. specifiek zijn, dus niet in alle domeinen van hun leven zullen doorwerken en
  3. situationeel zijn, dus meer te wijten aan de situatie of aan anderen dan aan onszelf.

Positieve gebeurtenissen interpreteren we bij een optimistische attributiestijl ook positief. We zullen geneigd zijn te denken dat ze:

  1. permanent zijn, dus lang zullen doorwerken;
  2. algemeen zijn, dus ook zullen doorwerken in andere situaties;
  3. persoonlijk, dus vooral aan onszelf te danken zijn.

Ontwikkel je attributiestijl

Er zijn allerlei manieren om je eigen attributiestijl zodanig zodanig te ontwikkelen dat deze effectiever en realistischer wordt. Dit kan je helpen om tegenslag rustiger en objectiever onder ogen te zien. En dat zal weer helpen om aan de slag te gaan en vol te houden bij het hanteren en hopelijk zelfs benutten van de tegenslag. Deze manieren beschrijf ik in het het boekje Tegenslag benutten.

Wat vind je van dit artikel?
  • Bruikbaar (3)
  • Interessant (2)