Mindsets zijn belangrijk in alle facetten van ons leven

Mindsets zijn belangrijk in alle facetten van ons leven.

We kennen het begrip mindset vanuit het werk van Carol Dweck. Zij gaf het woord grote bekendheid via haar boek uit 2006. Dweck en haar collega’s deden veel onderzoek naar de effecten van hoe we denken over de ontwikkelbaarheid van intelligentie.

Maar Alia Crum (foto), assistant professor aan Stanford University, komt met een bredere definitie van het begrip mindset. Haar werk laat zien hoe belangrijk onze mindset is over alles wat we tegenkomen in het leven. Mindsets spelen een grote rol in ons functioneren, onze gezondheid en ons welbevinden.

Wat zijn mindsets?

Crum definieert mindsets als de lens waardoor we kijken naar de wereld. Deze lens bestaat uit de kernaannames die we doen over de aard van de dingen (zoals intelligentie, gezondheid, lichaamsbeweging, stress, etc). De mindset waarmee we kijken naar de wereld bepaalt wat voor verklaringen (attributies), verwachtingen en doelen er in ons opkomen.

Deze definitie is wat abstract. Waarschijnlijk komt hij meer tot leven als je iets meer gelezen hebt over verschillende onderzoeken die Crum en haar collega’s hebben gedaan.

Het placebo-effect

Crums interesse voor mindsets werd getriggerd toen zij hoorde over onderzoek van Fabrizio Benedetti. Hij en zijn collega’s deden onderzoek naar placebo-effecten bij anesthesie bij operaties aan de organen in de borstkas, zoals hart, longen en kransslagaders. De anesthesie vind plaats door toediening van morfine. Benedetti et al. kwamen erachter dat hoe morfine toegediend wordt uitmaakt voor het effect.

In een onderzoek werd in de ene conditie morfine toegediend door een arts, in de andere op een automatische en onopgemerkte wijze via een pomp. Het effect van de morfine was veel sterker indien deze werd toegediend door de dokter. Benedetti heeft daarna vergelijkbare bevindingen gedaan bij allerlei andere aandoeningen en behandelingen, zoals angsten, de ziekte van Parkinson en hoge bloeddruk.

Een andere onderzoeker die Crum inspireerde was Ted Capchuck. Hij deed onder andere onderzoek naar placebo-effecten bij acupunctuurbehandelingen.

In een van zijn onderzoeken was er één controleconditie (een wachtlijst) en twee placebocondities. In de ene placeboconditie ging de naald niet echt door de huid, in de tweede conditie ging de naald ook niet echt door de huid maar stelde de behandelaar zich tevens heel warm op en leek echt om de patiënt te geven. Vooral deze zorgzame, warme behandeling had een sterk placebo-effect.

Mindset speelt een rol bij de effecten van lichaamsbeweging

Crum vroeg zich af in hoeverre placebo-effecten tevens een rol spelen in andere facetten van ons leven. Samen met Ellen Langer deed zij een onderzoek bij schoonmaaksters in hotels (Crum & Langer, 2007). De meesten van hen zeiden dat ze niet of nauwelijks aan lichaamsbeweging deden. Dat was opmerkelijk omdat ze in hun werk allerlei fysieke activiteiten verrichtten. Crum en Langer deden een onderzoek waarbij ze vet, bloeddruk, gewichtsafname en tevredenheid over het werk bij de schoonmaaksters maten.

Na de eerste meting kreeg de ene helft van de schoonmaaksters een presentatie van 15 minuten, de andere helft niet. De informatie in die presentatie was dat het werk dat zij deden (hotelkamers schoonmaken) een goede oefening is en voldoet aan de aanbevelingen van de Surgeon General voor een actieve levensstijl die leidt tot positieve effecten. Na 4 weken werd een tweede meting gedaan. In de geïnformeerde groep toonden de deelnemers op alle gebieden verbetering: minder vet, lagere bloedruk, gewichtsafname en meer tevredenheid over hun werk. Dit terwijl hun gedrag niet was veranderd.

Mindset beïnvloedt ons gevoel van verzadiging

In een vervolgonderzoek (Crum et al., 2011) kregen deelnemers $75 om milkshakes te proeven. Bij de proefpersonen werd, voordat zij de milkshakes aten, tijdens het eten en na het eten de hoeveelheid grehline in hun bloed gemeten. Grehline wordt in de volksmond wel het hongerhormoon genoemd. Als het wordt afgescheiden door de maagwand krijgen we een hongergevoel. Als we gegeten hebben neemt de hoeveelheid grehline af. In het onderzoek werd er 1 milkshake gemaakt maar die werd op twee heel verschillende manieren gepresenteerd.

De ene manier was onder de naam Sensishake, de andere onder de naam Indulgence. Bij de beschrijving van de ‘Sensishake’ werd gezegd dat deze minder vet en suiker bevatte dan werkelijk het geval was, bij de ‘Indulgenge’ dat deze meer vet en suiker bevatte dan werkelijk het geval was. Hoewel het in beide gevallen om exact dezelfde milkshake ging, zakte bij de Indulgence het niveau van grehline veel sterker. Blijkbaar had de overtuiging dat men meer calorieën had geconsumeerd een objectief fysiologisch effect: een grotere verzadiging. Wat we denken dat er gebeurt bepaalt onze verwachting. Onze verwachting bepaalt vervolgens in bepaalde mate mede hoe ons lichaam reageert.

Mindset beïnvloedt de effecten van stress

Veel mensen zien stress als slecht. Ons wordt ook vaak verteld dat stress slecht is. Maar de waarheid over stress is niet zo eenvoudig. Stress kan negatieve gevolgen hebben maar kan ook goed zijn voor ons functioneren en zelfs nodig voor het leveren van prestaties op een hoog niveau. Crum et al. (2013) deden onderzoek bij werknemers die veel stress ondervonden in hun werk kort na de financiële crisis van 2008.

De deelnemers werden verdeeld in twee groepen die ieder een kort filmpje te zien kregen over de effecten van stress. De eerste groep kreeg een filmpje te zien waarin negatieve kanten van stress werden belicht. In filmpje 1 werd gesteld dat stress ervoor kan zorgen je vermogen om helder te denken, je concentratievermogen, je beslissingen en je functioneren ondermijnd worden. In filmpje 2 werd gesteld dat stress je energie en alertheid vergroot en nodig is voor het leveren van topprestaties. Mensen die filmpje 2 hadden gezien rapporteerden de weken erna minder gezondheidsklachten en functioneerden beter.

Mindset beïnvloedt de effecten van symptomen van medicatie

Recent hebben Crum en haar collega’s onderzoek gedaan naar de effecten van mindset op het omgaan met effecten van medische behandelingen (o.a. Howe et al., 2019 en Leibowitz et al., 2021). Bij bepaalde soorten behandeling, zoals voor voedselallergieën) is het zo dat er tijdens de behandeling bepaalde symptomen optreden. Bij de behandeling van voedselallergieën krijgen patiënten bijvoorbeeld kleine hoeveelheden van de stof waar ze allergisch voor zijn toegediend. Dit is vervelend maar wel een normaal verschijnsel bij een dergelijke behandeling. Artsen waarschuwen vaak met de beste bedoelingen voor deze symptomen en noemen deze bijwerkingen. Patiënten kunnen het gevoel krijgen dat deze ‘bijwerkingen’ iets negatiefs zijn en zelfs dat de behandeling bij hen misschien niet zo goed werkt.

In een onderzoek verdeelden Howe et al. patiënten (kinderen met pinda-allergie) in twee groepen. De ene helft kreeg de informatie dat symptomen helaas een bijwerking van de medicatie zijn. Deze informatie was bedoeld om een symptomen-als-bijwerking-mindset op te wekken. De andere helft kreeg de informatie dat symptomen positieve signalen zijn die erop wijzen dat de behandeling werkt. Deze informatie was bedoeld om een symptomen-als-positieve-signalen-mindset op te wekken.

Deze verschillende mindsets werden inderdaad opgewekt bij de patiënten. De symptomen-als-positieve-signalen-patiënten waren minder angstig (en hun ouders ook), hadden minder symptomen naar mate de behandeling vorderde en hadden meer baat bij de behandeling.

Een mindset model

In een recente lezing legt Crum uit dat mindsets belangrijk zijn, dat ze veranderd kunnen worden en dat ze interacteren met de fysieke werkelijkheid (bijvoorbeeld onze fysiologische reacties). Ze legt uit mindsets tot stand komen door hoe we door omgeving beïnvloed worden, door specifieke sociale interacties en door onze eigen keuzes. Verder zegt ze dat we mindsets hebben omdat gebeurtenissen in de wereld enorm complex, veranderlijk en subjectief zijn. We hebben mindsets nodig om de wereld te kunnen begrijpen, te kunnen voorspellen wat er gaat gebeuren en te bepalen wat we moeten doen. Mindsets beïnvloeden waar we onze aandacht op richten, hoe we ons voelen, waarvoor we gemotiveerd zijn en hoe we fysiologisch reageren. Tezamen heeft dit weer invloed op onze gezondheid, ons functioneren en ons psychologisch welbevinden.

Dit alles is te zien in het onderstaande model dat ze presenteert.

Reflectie

Een uitgangspunt binnen de progressiegerichte aanpak is dat psychologie medebepalend is voor onze effectiviteit en ons wel bevinden in alle facetten van ons leven (lees meer hierover). Een van de manieren waarop psychologie belangrijk is, is via onze mindsets over alles wat er in ons leven gebeurt, inclusief onze mindset over allerlei aspecten van onszelf, ons gedrag en onze relaties. Het onderzoek van Alia Crum en haar collega’s laat dit in mijn ogen op prachtige wijze zien.