Het lijkt logisch: als je tot nieuwe inzichten komt ben je blij. Maar het ligt vaak iets ingewikkelder. Het komt nogal eens voor dat we gemengde gevoelens kunnen hebben als we tot een nieuw inzicht komen. Hoe komt dat? Waar heeft het mee te maken en wat moeten we ermee?
Trainingen Progressiegericht Werken |
Interessant, toepasbaar en soms een beetje confronterend
Kort geleden sprak ik met een deelnemer aan onze opleiding progressiegericht werken. Ze vertelde me hoe enthousiast ze was over de inhoud van de opleiding. Ze vond die erg interessant en goed toepasbaar. Ze voegde er aan toe dat ze sommige dingen die ze tegenkwam ook een beetje confronterend vond. Toen ik doorvroeg legde ze uit dat erachter kwam dat ze zelf regelmatig dingen had gedaan waarvan ze zich nu realiseerde dat die niet zo effectief zijn. Dat vond ze een beetje confronterend om te merken.
Kromme tenen
Dat is natuurlijk begrijpelijk. In een van mijn boeken schreef ik het volgende: “In de vele jaren die ik me al verdiep in de onderwerpen van dit boek, ben ik op verschillende momenten inzichten tegengekomen die nieuw voor mij waren. Het ontdekken van die inzichten was meestal verhelderend en fijn maar ook weleens verwarrend en confronterend. Verwarrend, omdat ik me op zulke momenten geleidelijk aan realiseerde dat ik het met betrekking tot het betreffende onderwerp tot dan toe in mijn leven bij het verkeerde eind had gehad. En confronterend, omdat ik me op zulke momenten bedacht dat ik het betreffende inzicht graag eerder had willen hebben.
Dan had ik fouten en verkeerde keuzes die ik gemaakt heb, bijvoorbeeld in mijn studie en loopbaan, in de omgang met andere mensen en in het opvoeden van mijn kinderen, wellicht kunnen vermijden. Met kromme tenen, schaamte of soms droefheid heb ik wel eens teruggedacht aan mijn eigen missers. Maar als ik dan mijn tegenwoordigheid van geest herwon, zag ik vooral de positieve kant. Het boeken van progressie brengt onherroepelijk met zich mee dat je je realiseert dat je voorheen minder ver was en fouten hebt gemaakt. Het krommetenengevoel hoort erbij. Het is een indicatie dat je progressie hebt geboekt.”
Gemengde gevoelens bij het nieuwe inzicht
Als je tot een nieuw inzicht komt is het begrijpelijk dat je denkt: had ik dat maar eerder geweten! Terwijl je aan de ene kant blij zou kunnen zijn over het nieuwe inzicht, is het dus ook niet vreemd dat het nieuwe inzicht ook wat negatieve gevoelens oproept. Ik heb wel eens meegemaakt dat iemand tijdens een training een traantje moest wegpinken omdat ze zich realiseerde: ik geef mijn kind heel vaak persoonsgerichte complimenten en ik realiseer me nu dat dat niet goed is (lees meer).
Ze werd direct getroost door een paar collega’s die erbij waren. Na een paar momenten haalde ze diep adem en kwam er weer langzaam een glimlach op haar gezicht. En ze zei iets in de trant van: “Maar goed, een mens is nooit te oud om te leren. Vanaf nu ga ik het anders doen!”
Bedroefd over het nieuwe inzicht
Ik sprak met een jongeman die last had van zelfkritisch perfectionisme. Hij was zich er al bewust van dat zijn perfectionisme niet goed werkte voor hem. Maar toen hij er iets over gelezen of gehoord had kwam hij er bovendien achter dat hij misschien niet zo effectief omging met zijn eigen perfectionisme. Hij noemde zich in gesprekken met anderen vaak een perfectionist.
Hij realiseerde zich nu dat hij door zichzelf vaak als perfectionist te labelen het risico liep in zichzelf een statische mindset op te roepen omtrent zijn perfectionisme (lees meer over ik-ben formuleringen). Hoewel mij dit een waardevol inzicht leek, voelde hij zich slecht. Hij zei iets in de trant van: niet alleen doe ik vaak zo perfectionistisch, ik kom er nu ook achter dat ik ook nog eens verkeerd omga met mijn perfectionisme.
Nieuw inzicht biedt progressiekans
Negatieve gevoelens over nieuwe inzicht mogen begrijpelijk zijn maar het zou jammer zijn als de negatieve gevoelens overheersen. Primair biedt een nieuw inzicht namelijk een progressiekans. Het is goed om dit te beseffen. Je kunt jezelf de vraag stellen: wil ik dit nieuwe inzicht benutten of niet? Zo niet, bedenk dan wat het alternatief is. Wil je terug naar je oude manier van denken of doen waarvan je nu hebt ingezien dat die niet effectief was? Als je jezelf deze vraag stelt, is de kans groot dat je dat niet wilt. Het nieuwe inzicht biedt je de mogelijkheid om progressie te boeken. Dit kan helpen om je beter te voelen en om beter te functioneren.
0 reacties