Wat voor type doelen we nastreven heeft invloed op hoe we denken over wilskracht. En dat heeft op zijn beurt weer invloed op hoe lang we volhouden, hoe goed we ons voelen en hoeveel progressie we boeken.

Baumeisters egodepletiemodel is te simpel gebleken

Over wilskracht is de laatste 10 veel geschreven door psychologen. Een boek uit 2012 van Roy Baumeister verkondigde het idee dat het een gelimiteerde bron is. Hij beargumenteerde op basis van onderzoek dat wanneer we onze wilskracht hebben gebruikt om ons te concentreren en om verleidingen te weerstaan we minder zelfbeheersing overhouden om nieuwe uitdagingen aan te gaan en nieuwe verleidingen te weerstaan. Maar Baumeisters model is te simpel gebleken. Het onderzoek van Baumeister en collega’s bleek niet goed repliceerbaar en in meta-analyses werd dit zogenaamde egodepletie-effect niet overtuigend gevonden (lees meer). Bovendien kwamen er nieuwe, subtielere en betere verklaringen over hoe en waarom we volhouden naar voren.

De rol van mindset bij volharding

Om te beginnen speelt mindset een belangrijke rol bij volharding (lees meer). Mensen met een statische mindset over wilskracht zien het als een gelimiteerde bron. Zij blijken minder goed vol te houden nadat zij een taak hebben gedaan die wilskracht vergt. Bij hen lijkt dus inderdaad een egodepletie-achtig effect op te treden. Mensen met een groeimindset over wilskracht zien het als een ongelimiteerde bron, een vermogen dat intact blijft ook nadat je er een beroep op hebt gedaan. Deze mensen blijken goed in staat om vol te houden ook nadat ze een taak hebben uitgevoerd die een beroep deed op hun zelfbeheersing.

Verder is gebleken dat een statische mindset over wilskracht samenhangt met een laag welbevinden en met weinig progressie. Een groeimindset over wilskracht blijkt samen te hangen met een hoog welbevinden en met veel progressie (lees meer).

De rol van motivatie bij volharding

Daarnaast blijkt motivatie een belangrijke rol te spelen bij volharding. Moller et al (2006) lieten zien dat egodepletie wel optrad bij activiteiten waarin sprake is van gecontroleerde motivatie maar niet bij activiteiten waarin sprake is van autonome motivatie (bekijk dit filmpje voor meer uitleg over deze begrippen). Een verklaring hiervoor is dat wanneer we autonoom gemotiveerd zijn we energie krijgen van wat we doen. Dit verschijnsel wordt resource replenishment genoemd (lees meer). Daarnaast lijkt het zo te zijn dat wanneer we autonoom gemotiveerd zijn we zo opgaan in onze taak dat we minder afleidingen en verleidingen opmerken waardoor wilskracht minder noodzakelijk is om vol te houden (lees meer).

Autonome doelen voorspellen een wilskracht-groeimindset

Een nieuw artikel van Sieber et al. (2019) gaat in op de vraag hoe een groeimindset over wilskracht tot stand komt. In drie studies onderzochten zij of het nastreven van autonome doelen deze wellicht versterkt. Verder onderzochten zij of deze relatie tussen autonome doelen en een groeimindset over wilskracht gemedieerd wordt door vitaliteit. Hun redenering was: als je autonome doelen nastreeft doe je energie op terwijl je hard aan het werkt blijft waardoor de conclusie voor de hand ligt dat langdurige volharding mogelijk is.

Hun eerste onderzoek (n = 208) liet zien dat autonome doelgerichtheid inderdaad een verandering in mindset over wilskracht voorspelt gedurende 4 maanden en dat deze  verandering gemedieerd wordt door vitaliteit. Onderzoek 2 (n = 92) repliceerde deze bevinding. Het derde onderzoek (n = 243) liet zien dat het opwekken van een autonome mindset een groeimindset over wilskracht stimuleert door vitaliteit te bevorderen.

Conclusie

Onze wilskracht is niet een of andere vastliggende hoeveelheid voorraad energie die ergens in ons lichaam is opgeslagen. Hoe we denken over wilskracht bepaalt mede hoe lang we kunnen volhouden en ook hoe goed we ons voelen en hoeveel progressie we boeken. En hoe we denken over wilskracht hangt weer mede af van onze eerdere ervaringen. Als we ervaring hebben met het werken aan autonome doelen merken we hoe die ons energie opleveren terwijl we werken. Als we deze ervaring van vitaliteit hebben, verandert onze kijk op hoe lang we kunnen volhouden. We gaan wilskracht dan minder zien als iets dan maar beperkt voorradig is en meer als iets dat we lang kunnen blijven opbrengen.