Wij pleiten vaak voor het gebruik van een tentatieve toon en een tentatief taalgebruik. Vandaag ontving ik een e-mail waarin een cursist schreef hoe hij in zijn trainingen en coachingsgesprekken na onze training meer gebruik maakt van een tentatieve houding en hoe beter dit werkt dan de meer stellige aanpak die hij voorheen gebruikte. In dit artikel leg ik uit wat een tentatieve toon en een tentatief taalgebruik betekenen. Ook leg ik uit wanneer je ze kunt toepassen, waarom ze meestal goed werken en, ten slotte, waarom ze erg goed lijken te passen bij wijs handelen.
Progressiegerichte professionals vatten in gesprekken regelmatig samen wat hun gesprekspartner heeft gezegd. De samenvatting wordt uitgesproken op wat wel een tentatieve toon wordt genoemd. Hiermee wordt bedoeld dat de toon niet stellig is maar dat er als het ware achter elke zin in de samenvatting een klein vraagtekentje doorklinkt. Dit maakt het gemakkelijk voor de gesprekspartner om zich vrij te voelen om eventuele correcties te plegen op de samenvatting.
Ik kwam een mooi voorbeeld tegen van het activeren van een leerling op een progressiegerichte manier.
Tineke geeft les aan middelbare scholieren op een internaat. Tijdens de periode waarin deze leerlingen op het internaat zitten werken zij een flink deel van de tijd zelfstandig aan hun vakken. Daar waar zij hulp en uitleg nodig hebben krijgen zij deze van Tineke en haar collega’s. Regelmatig worden er uiteraard ook toetsen afgenomen. Tineke maakt regelmatig gebruik van progressiegerichte technieken zoals groeimindset-interventies en autonomie-ondersteuning. Dagelijks maakt zij beknopte observatie-/reflectieverslagen -zowel voor zichzelf als voor de overdracht naar haar collega’s- waarin ze notities maakt van wat er die dag is gebeurd. Een van die recente notities heb ik gelezen en onthouden. Hij ging ongeveer als volgt:
Ouders, docenten en leidinggevenden spelen een belangrijke rol voor respectievelijk kinderen, leerlingen en medewerkers. Niet alleen hebben ze een begeleidende, helpende rol maar ook een sturende rol. Ze hebben aandacht en begrip, ze helpen en ondersteunen, ze geven een goed voorbeeld en ze maken verwachtingen en grenzen duidelijk. Als ze hun rol goed invullen dan functioneren en ontwikkelen de individuen met wie ze werken zich goed en voelen zij zich ook goed. Het is niet alleen zo dat ze kunnen doen wat ze interessant en belangrijk vinden; ook gedragen zij zich op een aangepaste manier en leveren zij een nuttige bijdrage. Bij het goed invullen van dit soort rollen (die van ouder, docent en leidinggevende) komt aardig wat psychologie kijken. Dit is vooral het geval wanneer de dingen niet lopen zoals het de bedoeling is. Denk bijvoorbeeld aan een kind dat zijn best niet lijkt te doen op school of dat vervelend en onaangepast gedrag vertoont. Of denk aan een medewerker die vaak steeds maar loopt te klagen en niet echt zijn schouders onder zijn werk lijkt te zetten. In zulke situaties hebben we vaak de neiging om de druk wat op hen op te voeren.
De Canadese onderzoekers Marlee Mercer en Duygu Biricik Gulseren onderzochten de potentieel schadelijke gevolgen van negatieve feedback gericht op bachelorstudenten (Mercer & Gulseren, 2023). Prestatiefeedback is essentieel in het hoger onderwijs, met name om studenten te ondersteunen in hun leerproces. Ook het geven van negatieve feedback kan nodig en nuttig zijn. Negatieve feedback kan echter onbedoeld schadelijk zijn, zeker wanneer het algemener is dan constructieve kritiek en het zich niet richt op specifieke gedragingen.
Soms kunnen tamelijk eenvoudige reacties in ingewikkelde gesprekssituaties verrassend effectief zijn.
Bijna 20 jaar geleden was ik eens betrokken bij een groot project bij middelgrote organisatie. Het project behelsde de invoering van de een nieuwe werkwijze die organisatiebreed ingevoerd zou gaan worden. Er was een avond georganiseerd waarbij het hele management van de organisatie bij elkaar was gebracht. Na een korte aftrap, waarbij de directeur kort iets vertelde over doelstellingen van het project, werd vervolgens aan tafeltje gesproken over het project. Ieder kreeg gelegenheid zijn of haar ideeën naar voren te brengen. Bij ieder tafeltje zat een procesbegeleider en ik was daar één van.Lees verder »
Een artikel van Don Moore & Max Bazerman (2022) behandelt overmoed bij leiders. Een zelfverzekerde houding is belangrijk voor leiders maar zelfverzekerdheid kan bij leiders ook finaal uit de bocht vliegen met desastreuze gevolgen. Hieronder beschrijf ik waar het artikel over gaat en voeg ik enkele eigen commentaren en voorbeelden toe.
In progressiegerichte gesprekken zul je je gesprekspartner niet vaak onderbreken. Soms doe je dat echter wel en heel doelbewust. Hier beschrijf ik wanneer en hoe je dat doet.
Progressiegerichte coaches en leidinggevende onderbreken hun gesprekspartners in de regel niet tijdens gesprekken. Ze stellen vragen, luisteren aandachtig, bieden veel ruimte en sluiten goed aan op wat de ander heeft gezegd. Hierdoor ervaren hun gesprekspartners dat hun perspectief serieus genomen wordt en krijgen zij de gelegenheid om goed na te denken en door te praten. Deze ruimte helpt hen om rustig na te denken en tot goede ideeën te komen.
Voor het scheppen van een motiverende context op het werk of in de klas is het niet alleen belangrijk dat je bepaalde dingen wel doet (zoals het bieden van keuzes). Het is ook belangrijk dat je bepaalde dingen achterwege laat. Een nieuw onderzoeksartikel van Weinstein, Vansteenkiste & Paulmann (2020) belicht één van deze dingen die je beter achterwege kunt laten als je wilt dat mensen gemotiveerd raken: dwingend praten.
Het voeren van gesprekken over gevoelige onderwerpen kan uitdagend zijn. Emoties lopen hoog op, en meningsverschillen kunnen snel escaleren. Bij de YouTuber Debug Your Brain kwam ik een aanpak tegen die hij noemt: Agree-Ask-Answer. Je kunt hem ook de 3xA-aanpak noemen.
Ik hoorde over een situatie op een ROC. Leila, een docent, die tevens mentor is, hoorde vlak voor het einde van de les één van de studenten, Samir, tegen een medestudent zeggen: “Ik ga niet naar de mentorles. Daar heb ik echt geen zin in. Ik kan m’n tijd echt wel beter gebruiken”. De bel gaat voor het einde van de les en Leila vraagt Samir even te blijven. Als alle studenten het lokaal hebben verlaten richt ze het woord tot Samir.
Een publicatie van Walton & Brady (2019) over psychologische interventies beschrijft 5 principes om te helpen bij het verwerken van negatieve gebeurtenissen. Deze principes kunnen toegepast worden door ouders, leraren, artsen, psychologen, managers, enzovoorts, maar ook door onszelf.
Alfie Kohn heeft een artikel geschreven met als titel The perils of “Growth Mindset” education: Why we’re trying to fix our kids when we should be fixing the system. Het artikel is kritisch over de populariteit van het groeimindsetconcept. Kohn schrijft dat de groeimindset een veelbelovend concept was dat echter gesimplificeerd is geraakt – iets waar Carol Dweck in de ogen van Kohn niet voldoende bezwaar tegen heeft gemaakt – en dat nu ingebed is geraakt in een conservatieve ideologie. Hoewel Kohn in artikel enkele valide punten naar voren brengt, ben ik het behoorlijk oneens met de algemene lijn van zijn betoog.
Irrationele overtuigingen kunnen schadelijk zijn voor jezelf en anderen. Het updaten van je overtuigingen (ze meer realistisch/rationeel maken) is daarom vaak verstandig. Meestal is dit helemaal niet zo gemakkelijk omdat er meerdere obstakels kunnen zijn om dit te doen. Maar als je het nut ziet van het loslaten van irrationele overtuigingen kun je een aardig eind komen met behulp van wat praktische tips. Andere mensen afhelpen van hun irrationele overtuigingen is nog een heel ander verhaal. We herkennen de irrationaliteit van andere mensen vaak gemakkelijker dan onze eigen irrationaliteit (als we van onze eigen overtuigingen duidelijk zouden zien dat ze irrationeel zijn, dan zouden we ze immers niet hebben). Het zien van de irrationaliteit van andere mensen kan de neiging in je opwekken om de ander te confronteren met hun irrationaliteit. Een dergelijke confrontatie is meestal echter niet bepaald kansrijk.
Progressiegericht sturen is een techniek die vooral van toepassing is voor leidinggevenden, docenten, ouders en opdrachtgevers. Bij sturen gaat om intrinsieke oplossingen en om extrinsieke doelen. Met andere woorden: het gaat om situaties waarin de leidinggevende de medewerker activeert om zelf oplossingen te vinden voor een extern doel waar deze aan moet voldoen.
Sturen vervult twee soorten functies: (1) verwachtingen duidelijk maken en (2) grenzen stellen. Het duidelijk maken van verwachtingen is een belangrijk onderdeel van leidinggeven, opvoeden en lesgeven. Iedereen die deel uitmaakt van een sociaal systeem (een maatschappij, een organisatie, een school, een gezin) moet aan bepaalde eisen voldoen om goed te functioneren en een bijdrage te leveren. Als burger in een maatschappij moeten we bijvoorbeeld belasting betalen. Het kan zijn dat we het niet leuk vinden, maar, leuk of niet, we moeten er aan voldoen.
Wij gebruiken cookies op onze website om u de meest relevante ervaring te bieden door uw voorkeuren en herhaalbezoeken te onthouden. Door op "Accepteren" te klikken, stemt u in met het gebruik van ALLE cookies.
This website uses cookies to improve your experience while you navigate through the website. Out of these, the cookies that are categorized as necessary are stored on your browser as they are essential for the working of basic functionalities of the website. We also use third-party cookies that help us analyze and understand how you use this website. These cookies will be stored in your browser only with your consent. You also have the option to opt-out of these cookies. But opting out of some of these cookies may affect your browsing experience.
Necessary cookies are absolutely essential for the website to function properly. This category only includes cookies that ensures basic functionalities and security features of the website. These cookies do not store any personal information.
Any cookies that may not be particularly necessary for the website to function and is used specifically to collect user personal data via analytics, ads, other embedded contents are termed as non-necessary cookies. It is mandatory to procure user consent prior to running these cookies on your website.
Open link ► Dit onderzoek richt zich op de vraag of jonge mannen in Nederland conservatiever worden ten aanzien van…