Progressiegericht samenvatten

Progressiegerichte professionals vatten in gesprekken regelmatig samen wat hun gesprekspartner heeft gezegd. De samenvatting wordt uitgesproken op wat wel een tentatieve toon wordt genoemd. Hiermee wordt bedoeld dat de toon niet stellig is maar dat er als het ware achter elke zin in de samenvatting een klein vraagtekentje doorklinkt. Dit maakt het gemakkelijk voor de gesprekspartner om zich vrij te voelen om eventuele correcties te plegen op de samenvatting.

Sleutelwoorden

In die samenvatting komen de sleutelwoorden terug die de gesprekspartner heeft gebruikt. Dit zijn de woorden die voor de gesprekspartner het belangrijkst zijn. Steutelwoorden zijn positieve termen. Progressiegerichte professionals zullen negatieve termen over het algemeen niet laten terugkomen in hun samenvatting om te voorkomen dat deze extra nadruk krijgen. Wel zullen zij negatieve uitingen soms reframen. Dit kan betekenen dat zij in plaats van de negatieve term het positieve omgekeerde van deze term in hun samenvatting terug laten keren. Als de gesprekspartner bijvoorbeeld heeft gezegd: “Mijn baas belemmert mijn ontwikkeling”, dan zou de progressiegerichte professional in zijn samenvatting kunnen zeggen: “Ik begreep dat je zou willen dat je baas je ontwikkeling meer ondersteunt?”

Functies van progressiegericht samenvatten

Op deze manier samenvatten heeft verschillende functies waarvan er sommige wellicht verrassend zijn. Hier zijn ze:

1. Door het gebruik van de sleutelwoorden kun je je gesprekspartners laten merken dat je aandachtig hebt geluisterd en hun perspectief accepteert en serieus neemt wat hen uitnodigt om meer te vertellen.
2. Door de samenvatting kun je je gesprekspartners hun eigen woorden nog eens laten horen waardoor ze er nog iets verder over na kunnen denken en tot nieuwe ideeën komen.
3. Door de samenvatting kun je toetsen wat je al juist begrepen hebt en wat nog niet. Dit stelt je gesprekspartners in staat om een aanvulling te geven op de samenvatting.
4. Door de tentatieve toon werken samenvatting als een uitnodiging om te corrigeren wat niet klopte en om verder te vertellen.
5. Als je als progressiegerichte professional van te voren besluit om samen te vatten in de woorden van je gesprekspartner dan dwingt dit je om bijzonder aandachtig te luisteren. Dit heeft, zoals gezegd, het effect dat de ander zich serieus genomen voelt maar ook dat jij als professional je aandacht volledig nodig hebt voor deze taak. Hierdoor zul je veel minder snel oordelen en tips voelen opkomen over wat de ander heeft gezegd; hiervoor heb je namelijk eenvoudigweg niet de mentale capaciteit beschikbaar.