Ik kwam een mooi voorbeeld tegen van het activeren van een leerling op een progressiegerichte manier. 

Tineke geeft les aan middelbare scholieren op een internaat. Tijdens de periode waarin deze leerlingen op het internaat zitten werken zij een flink deel van de tijd zelfstandig aan hun vakken. Daar waar zij hulp en uitleg nodig hebben krijgen zij deze van Tineke en haar collega’s. Regelmatig worden er uiteraard ook toetsen afgenomen. Tineke maakt regelmatig gebruik van progressiegerichte technieken zoals groeimindset-interventies en autonomie-ondersteuning. Dagelijks maakt zij beknopte observatie-/reflectieverslagen -zowel voor zichzelf als voor de overdracht naar haar collega’s- waarin ze notities maakt van wat er die dag is gebeurd. Een van die recente notities heb ik gelezen en onthouden. Hij ging ongeveer als volgt:

Gisteren zag ik dat Laura het grootste deel van de tijd niet heeft gewerkt. Ze zat een flink deel van de tijd voor zich uit te staren. Aan het einde van de les ben ik even naar haar toegelopen. Eerst zei ik haar dat ik de indruk had dat het haar deze les nog niet zo goed gelukt was om lekker aan de slag te komen en ik vroeg haar of dat klopte. Ze zei dat dat inderdaad klopte. Toen vroeg ik of ze tevreden was over hoe ze de tijd had besteed waarop ze antwoordde dat ze niet tevreden was. Toen vroeg ik haar of ze zelf een idee had hoe het wat haar betreft beter zou kunnen zodat ze een meer tevreden gevoel zou kunnen hebben. Ze dacht even na en zei toen dat ze geen idee had. Toen vroeg ik haar: “Zou het misschien een idee zijn als we samen een planning maken van waar je mee aan de slag kunt?” (Dat vond ze een goed idee. We zijn daar toen 5 tot 10 minuten mee bezig geweest. Ik heb haar vooral vragen gesteld omdat ik wilde dat ze de planning zoveel mogelijk zelf zou maken. Dat waren vragen als: Weet je wat je moet doen? Hoeveel tijd heb je ervoor nodig? Waar zou je als eerste mee willen beginnen? Hoe wil je eraan werken?) Vandaag was ik nieuwsgierig hoe Laura de tijd zou besteden. Ze heeft de hele tijd gewerkt. Na afloop ben ik even langsgelopen en heb haar gevraagd: “Ik geloof dat het wel lekker liep vandaag, hè?” Ze glimlachte en zei dat ze inderdaad tevreden was.

Tineke’s aanpak spreekt me op verschillende manieren aan. Wat denk ik goed heeft gewerkt is de tentatieve toon waarop zij haar observaties deelde met Laura. Door niet streng en beoordelend met Laura te praten wekte ze geen weerstand op. Vervolgens heeft ze Laura goed weten te activeren door te vragen hoe tevreden ze was en wat haar eigen idee was over hoe het beter zou kunnen. Vervolgens kwam het voorstel om samen een planning te maken wat Tineke op een heel uitnodigende manier suggereerde. Bij het maken van de planning activeerde ze Laura zoveel mogelijk, opdat die het gevoel zou hebben dat het haar eigen planning was. Ik kan me voorstellen dat deze aanpak prettig en goed gewerkt heeft.