“Ik ben gewoon dom. Gewoon een loser”, zei een 19 jarige jongen nadat hij gezakt was voor zijn eindexamen. Een heftige reactie. Waar heeft zo’n reactie mee te maken? Nieuw onderzoek werpt daar licht op.

Mindset beïnvloedt leren en presteren

Mindsets over intelligentie beïnvloeden gedragingen die te maken hebben met leren en presteren. In een groeimindset is het gemakkelijk om ons in te zetten, vol te houden bij tegenslag en hulp te vragen als het niet lukt. In een statische mindset zien we het nut en de waarde van inspanning en volharding minder gemakkelijk. We geven eerder op als het niet lukt. Ook vragen we minder snel om hulp omdat dat geïnterpreteerd zou kunnen worden als een uiting van een gebrek aan intelligentie.

Consequenties op emoties

Daarnaast hebben mindsets over intelligentie consequenties voor emoties, vooral in uitdagende omstandigheden (lees ook). In een groeimindset lukt het over het algemeen gemakkelijker om weerbaar te reageren en positief te blijven bij tegenslag. Maar in een statische mindset gaat het maken van fouten en het ondervinden van tegenslag eerder gepaard met negatieve emoties, zoals angst, depressie en schaamte.

Onderzoek van Gál et al. (2021)

Gál et al. (2021) onderzochten via welke cognitieve mechanismes die negatieve emoties tot stand komen. Zij onderzochten bij eindexamenkandidaten (N=310) in hoeverre de volgende factoren de relatie tussen een statische mindset en negatieve emoties wellicht voorspelden: 1) zelfkleinering (algemene negatieve zelfevaluatie), 2) depressieve symptomen, 3) lage frustratietolerantie, 4) veeleisendheid en 5) catastroferen (opblazen van hoe erg het is).

Resultaten

Uit de analyse bleek dat zelfkleinering en depressieve symptomen het effect van een statische intelligentie-mindset op emoties in een causale keten bemiddelden. De andere soorten irrationele overtuigingen, zoals lage frustratietolerantie voor slechte examenprestaties, veeleisendheid en catastrofaal denken over zakken voor het examen, bleken geen mediërende factoren te zijn.

Deze bevindingen suggereren dat studenten met een statische intelligentie-mindset examenprestaties interpreteren vanuit het perspectief van de repercussies op zichzelf en de waarde ervan, wat hen vervolgens vatbaar maakt voor een slechtere mentale gezondheid tijdens de examenperiode. De onderstaande figuur toont de in het onderzoek gevonden relaties:

Bruikbaarheid

Als je adolescenten zichzelf hoort kleineren op de manier uit het voorbeeld aan het begin van dit artikel zou het zinvol kunnen zijn om te proberen hun mindset over intelligentie te beïnvloeden. Enkele suggesties voor mindset interventies vind je hier. Wie weet kun je daardoor een proces op gang brengen dat niet alleen het leren en presteren van de jongere ten goede komt maar ook zijn of haar zelfbeeld en emoties.