Natuurlijk is het fijn dat er coaches en allerlei andere soorten professionele hulpverleners zijn die cliënten kunnen helpen wanneer zij daar behoefte aan hebben. Maar wat ook fijn is, is dat we kennis uit de wetenschappelijke psychologie ook op onszelf kunnen toepassen. Als je dit doet, coach je jezelf. In zijn boek Tranen van de krokodil vergeleek psycholoog Piet Vroon het brein met een parlement waarin allerlei stemmen met elkaar in gesprek zijn. Sommige van die stemmen fluisteren, andere schreeuwen. Helaas zijn het niet altijd de luidste stemmen in je hoofd die het bij het recht eind hebben. Mijn suggestie is om één van de stemmen in je hoofd te ontwikkelen. Dit is de stem van een wijze coach die je kan helpen als een vriendelijke en verstandige medestander. Deze interne coach doet dit door het aanreiken van goede vragen, soms relativerende en soms inspirerende inzichten en aanmoedigingen. De stem van je interne coach is de stem die je toespreekt op een manier waar je echt iets aan hebt, vooral als je in zware omstandigheden verkeert.

Zelfcoaching

Zelfcoaching heeft enkele aantrekkelijke voordelen. We kunnen het altijd en overal toepassen en het is goedkoper en gemakkelijker te realiseren dan naar een coach gaan. Om zelfcoaching te kunnen toepassen, zijn tenminste drie dingen nodig:

1. Zelfdistantiëring: met afstand naar onszelf kunnen kijken
2. Kennis en vaardigheden: beschikken over psychologische kennis en vaardigheden
3. Zelfcompassie: met mildheid naar onszelf kunnen kijken

Zelfdistantiëring

Zelfcoaching werkt in grote lijnen hetzelfde als professionele coaching van een cliënt. Bij zelfcoaching zijn wij alleen zelf de cliënt. Het feit dat wij bij zelfcoaching zelf de cliënt zijn, doet een beroep op een speciale extra vaardigheid. Dit is de vaardigheid om onszelf en onze situatie te kunnen bekijken vanuit een derdepersoonsperspectief. We moeten, met andere woorden, leren om van een afstandje naar onszelf en onze situatie te kijken. Dit heet zelfdistantiëring. Dit helpt je om:

1. objectiever en vanuit een breder perspectief naar onszelf te kijken en meer oog te krijgen voor de perspectieven en belangen van anderen.
2. je niet te laten meeslepen of verlammen door je negatieve emoties (die je ongetwijfeld zult hebben als je tegenslag ervaart).
3. ook meer positieve emoties te ontwikkelen (Dorfman et al., 2019) zelfs tijdens tegenslag.
4. om de wijsheid van je oordelen en acties te vergroten (Grossmann & Kross, 2014).

Kennis over psychologie

Om de interne coach in je hoofd te ontwikkelen is het ook nodig dat je bepaalde kennis en vaardigheden ontwikkelt. Met kennis doel ik hier op basiskennis over psychologie. Moet je psychologische handboeken en wetenschappelijke publicaties gaan bestuderen? Hoewel dat misschien verrassend interessant zou kunnen zijn, is het niet nodig. Binnenkort verschijnt er een compact boekje met veel inzichten die je kunt benutten. Via reflectievragen die aan het einde van elk hoofd staan kun je deze stukjes kennis praktisch op je eigen situatie toepassen. Als ik het heb over vaardigheden dan doel ik vooral op goede vragen. Men zegt wel eens dat goede resultaten altijd vooraf gegaan worden door het stellen van goede vragen. En daar zit zeker wat in. De vragen die her en der in dit boekje worden aangereikt kun je gebruiken om je interne coach te trainen.

Zelfcompassie

Goede professionele coaches stellen zich ondersteunend en erkennend op richting hun cliënten. Train je interne coach zo dat hij of zij dit ook doet bij jou. Het is belangrijk dat we onszelf niet hard bekritiseren of veroordelen als we dingen fout hebben gedaan. Hoewel veel mensen zichzelf vaak flink bekritiseren, werkt dit eerder averechts dan goed. Het kan leiden tot een negatief zelfbeeld wat niet helpt om aan de slag te gaan om vooruitgang te boeken (Powers et al., 2011). Zelfcompassie betekent dat je als een milde medestander meekijkt, meedenkt en meehelpt. Als je jezelf betrapt op negatieve gedachten, oordelen of acties, geef jezelf dan ook hiervoor niet op je kop. Wees mild en bedenk vervolgens hoe je jezelf met meer zelfcompassie zou kunnen toespreken.