Definieer ‘betekenisvol’

In 5 Stappen om het progressieprincipe in de praktijk te brengen vertelde ik over de onderzoeksbevinding dat progressie in betekenisvol werk uitermate motiverend is. Met andere woorden: hoe meer je het gevoel hebt dat de manier waarop jij je werk doet, bijdraagt aan dat wat waardevol voor je is, hoe motiverender het voor je is om progressie in dit werk te bereiken. Om te kunnen spreken van betekenisvol werk is het nodig om verder te gaan dan alleen taakgerichtheid of resultaatgerichtheid. Het gaat erom dat je als medewerker het gevoel hebt dat het voltooien van die taak en het bereiken van dat resultaat gekoppeld zijn aan het realiseren van een achterliggend doel dat waardevol voor je is. Hier is een voorbeeld.

Van twee hulpverleners die werken in twee verschillende organisaties wordt verwacht dat zij de doorlooptijd waarmee zij hun cliënten helpen, moeten verkorten.  Dit betekent dat ze hun werk sneller moeten gaan doen. De ene hulpverlener, Willy, is gedemotiveerd door deze taakstelling.  De andere, Anne, is gemotiveerd. Willy heeft te horen gekregen van haar leidinggevende dat er in het kader van bezuinigingen efficiënter moet worden gewerkt. Haar interpretatie van wat er aan het gebeuren is in haar organisatie en haar sector is dat er steeds meer nadruk op geld komt te liggen en steeds minder op de behoeften van cliënten. Hier heeft ze grote moeite mee omdat zij dit werk juist is gaan doen om mensen te helpen, niet om ‘zakken te vullen’.

De andere hulpverlener, Anne is het er juist mee eens dat ze meer cliënten moet gaan helpen. Zij vindt dit zelf ook. In haar organisatie is geïnvesteerd in een nieuwe manier van werken die het mogelijk maakt om cliënten sneller op een goede manier te helpen. Zij heeft zelf een bijdrage geleverd aan het invoeren van deze manier van werken en ze is er enthousiast over omdat ze ziet dat cliënten er baat bij hebben. Haar interpretatie van wat er aan het gebeuren is in haar organisatie is dat cliëntbehoeftes meer centraal komen te staan. Meer dan ooit heeft zij het gevoel dat ze de juiste baan heeft gekozen.

Voor de motivatie van mensen is het niet genoeg dat zij weten wat er van ze verwacht wordt. Het is essentieel dat zij ook weten waartoe dat van hen verwacht wordt.

Door te weten waar werk aan bijdraagt, wordt het betekenisvol. Als leidinggevende heb je relatief veel invloed op de mate waarin medewerkers hun werk als betekenisvol ervaren. In de eerste plaats kun je dit ten positieve beïnvloeden door je verwachtingen en verzoeken helder te motiveren. Wat is jouw reden om van medewerkers te vragen dat zij iets op een andere manier gaan doen? Hoe zal dit leiden tot een verbetering? Wat is die verbetering? Voor wie is het een verbetering? Hoe zullen klanten, leerlingen, cliënten, etc. ervan profiteren?   In de tweede plaats kun je de mate waarin medewerkers hun werk als betekenisvol ervaren bevorderen door er met hen over in gesprek te gaan en door hen er met elkaar over in gesprek te brengen. Hier zijn enkele voorbeelden van vragen die hier wellicht bij kunnen helpen: Wat zie jij als het doel van onze organisatie? Wat is volgens jou de essentie van wat we proberen te doen? Waarom bestaat onze organisatie? Wie proberen wij te helpen? Wat is daar belangrijk aan? Wat probeer jij bij te dragen via je werk? Wat is belangrijk voor je in jouw functie? Wat motiveert jou het meeste om je werk goed te doen? Welke mogelijkheden zie jij om onze doelgroep effectiever te bedien? Waaraan zouden we merken dat het ons lukt om hen beter te helpen?

Vraag: Ik ben nieuwsgierig wat voor soort dingen betekenisvol zijn voor mensen in hun werk. Welke aspecten van jouw werk zijn voor jou het meest betekenisvol?