Checklist progressiegerichte gespreksvoering plus 4 principes

Hieronder bespreek ik 4 psychologische principes die van belang zijn in gesprekken. Vervolgens kun je een checklist progressiegerichte gespreksvoering invullen die je kan helpen om je gesprekken effectiever te maken.

Gespreksvoering en psychologie

Gespreksvoering speelt een grote rol in ieders leven. Zowel in ons werk als in ons privéleven voeren we elke dag wel gesprekken. Goede gesprekken zorgen ervoor dat we ons prettig voelen en verbonden met onze gesprekspartners en dat we vooruit komen in wat we willen bereiken. Voor het voeren van goede gesprekken is nuttig om enige kennis te hebben over de psychologie. Door enkele basisprincipes te kennen kunnen we effectiever naar voren brengen wat we belangrijk vinden en effectiever reageren op uitingen van anderen. 

1. De negativiteitsbias

De negativiteitsbias betekent dat we negatieve informatie en gebeurtenissen eerder opmerken dan positieve en dat we er ook sterker door beïnvloed worden. Deze negativiteitsfout komt bij de meeste mensen voor. Hij heeft een zeker nut maar kan ook leiden tot problemen (moedeloosheid, somberheid, negatieve sfeer in groepen). 

2. Besmettelijkheid van emoties

We zijn geneigd de emoties van onze gesprekspartners over te nemen. Als onze gesprekspartners negatieve emoties uiten, voelen wij meestal ook negatieve emoties opkomen. Als ze positieve emoties uiten, voelen wij meestal ook positieve emoties opkomen. (Lees meer).

3. Het reciprociteitsprincipe

Mensen zijn geneigd om terug te geven wat ze krijgen. Als mensen negatief bejegent worden in een gesprek neemt de kans toe dat ze negatief zullen reageren. Het omgekeerde is ook het geval: als je mensen serieus neemt, neemt de kans toe dat ze jou ook serieuzer zullen gaan nemen. Een consequentie van het reciprociteitsprincipe is dat negativiteit in gesprekken gemakkelijk escalaties op kan wekken. Een negatieve uiting leidt tot een negatieve respons. Deze negatieve respons leidt zelf weer tot een negatieve respons. (Lees meer).

4. Het reactance effect

Dit betekent dat het gebruiken van een heel overtuigende toon (“Geloof me nou, je moet echt….”) vaak weerstand oproept. We proberen ons te beschermen tegen de boodschap van de ‘overtuigende prater’ om onze autonomie te beschermen. (Lees meer).

Checklist hanteren psychologische principes

De onderstaande checklist progressiegerichte gespreksvoering bevat een overzicht van gesprekstechnieken die rekening houden met de eerder besproken psychologische principes en die je kunt toepassen om lastige gesprekssituaties en situaties in groepen iets beter te hanteren. (Klik op het plaatje voor een vergroting.)

Twee vervolgvragen

Beantwoord na het invullen van de checklist de volgende twee vragen:

1. Hoe lukt het mij al om de dingen die ik bij kolom 1 hebt aangekruist voor elkaar te krijgen?
2. Hoe wil ik de dingen die ik bij kolom 2 heb aangekruist voor elkaar gaan krijgen?

Je kunt deze vragen natuurlijk voor jezelf proberen te beantwoorden. Als je dat doet, is mijn suggestie om ze schriftelijk te beantwoorden. Maar je kunt ze natuurlijk ook met een collega’s of buddy beantwoorden. Dan kun je elkaar bevragen en op ideeën brengen.

Wat ga je doen?

Beantwoord ten slotte voor jezelf de volgende vraag: Wat neem je je voor om te gaan doen naar aanleiding van deze oefening en wat is je eerste kleine stapje voorwaarts?