Hieronder presenteer ik een lijst van cognitieve biases, heuristieken en effecten waar we allemaal in zekere mate behept zijn met daarbij een compacte uitleg (lees ook dit, dit en dit). Ik gebruik vooral de Engelse termen omdat deze het vaakst gebruikt worden, ook in Nederlandstalige literatuur. Het kennen van deze fouten en heuristieken kan ons helpen om onszelf en anderen beter te begrijpen, om minder slachtoffer te worden door toedoen van deze fouten en neigingen en om een realistischere kijk op de werkelijkheid te ontwikkelen (lees ook dit, dit en dit).
Hier is een kennisquiz over cognitieve biases, ofwel veelvoorkomende waarnemings- en beoordelingsfouten (waar we ons vaak niet bewust van zijn). De quiz bestaat uit 14 multiplechoicevragen. Probeer het maar eens. Als je de quiz hebt gemaakt, kun je zien hoeveel vragen je goed had en kun je per vraag ook zien wat het goede antwoord is. Ik ben benieuwd of je cognitieve biases tegenkomt die je nog niet kende.
In deel 1 van mijn bespreking van het boek Noise: A Flaw in Human Judgment van Daniel Kahneman et al. heb ik uitgelegd wat noise in menselijke oordeelsvorming is. Noise is willekeurige ongewenste variatie in oordelen over mensen. Noise vindt op veel grotere plaats dan we ons realiseren en dat is een groot probleem. De legitimiteit van allerlei systemen in onze maatschappij hangt namelijk in belangrijk mate af van het draagvlak dat er in voor die systemen. Dat draagvlak hangt weer in belangrijke mate af van de mate waarin de hoeveelheid fouten die er gemaakt worden in oordelen zo gering mogelijk is. Je wilt bijvoorbeeld niet dat de rechtspraak deels het karakter heeft van een loterij: kom je bij de ene rechter dan heb je geluk – zij straft mild-, kom je bij de andere dan heb je pech – zij straft streng. Burgers, patiënten, klanten, verdachten, etc. realiseren zich niet hoezeer zij blootstaan aan noise in oordelen. Zouden ze zich dat beter realiseren dan zou de legitimiteit van allerlei maatschappelijke systemen behoorlijk kunnen afnemen. Het antwoord op dit probleem ligt niet in het verbergen van het feit dat er veel noise is maar in het verminderen van de noise. In deel 2 van mijn bespreking van het boek kun je meer lezen over dit onderwerp, onder andere over psychologische factoren die noise opwekken.
Het Amerikaanse Instituut voor psychologen, de APA, heeft een rapport uitgebracht waarin een commissie van experts een lijst heeft opgesteld van 20 psychologische principes voor het onderwijs. In het rapport worden al deze principes uitgebreid toegelicht en worden literatuurverwijzingen vermeld (zie hier: TOP 20 PRINCIPLES FROM PSYCHOLOGY FOR PreK–12 TEACHING AND LEARNING). Hier is die lijst:
Hier kun je lezen over een interessante nieuwe methode om impliciete bias te bestrijden. Deze methode heet sidelining bias wat vertaald kan worden als het buitenspel zetten van bias.
In een nieuw artikel schrijven Walton & Yeager (2019) over het belang van psychologische affordanties voor het welslagen van psychologische interventies. Psychologische affordanties zijn kenmerken van een sociale omgeving (bijvoorbeeld een school of een werkomgeving) die het mogelijk maken voor het individu (of toestemming geven aan het individu) om te denken op de manier die de psychologische interventie heeft aangeboden. Hieronder leg ik uit wat Walton & Yeager hiermee bedoelen en waarom aandacht voor psychologische affordanties een belangrijke manier is om de psychologie te kunnen begrijpen, toepassen en ontwikkelen.
Dr. Keith Stanovich, hoogleraar menselijke ontwikkeling en toegepaste psychologie aan de Universiteit van Toronto, is een vooraanstaand deskundige op het gebied van de psychologie van het lezen en van rationaliteit. Zijn laatste boek, What Intelligence Tests Miss: The Psychology of Rational Thought, laat zien dat IQ-tests zeer onvolledige metingen zijn van cognitief functioneren. Deze tests falen in het beoordelen van rationele denkstijlen en vaardigheden die nochtans cruciaal zijn voor gedrag in de echte wereld. In dit interview met Keith Stanovich legt hij het verschil uit tussen IQ en rationaliteit en waarom rationaliteit zo belangrijk is. Ook deelt hij zijn visie op hoe rationaliteit kan worden verbeterd.
George Miller was één van de grondleggers van de cognitieve psychologie en van de psycholinguïstiek. Hij verwierf onder andere faam met zijn artikel The Magical Number Seven, Plus or Minus Two, waarin hij waarin liet zien dat de capaciteit van het menselijk kortetermijngeheugen gelimiteerd is tot het kunnen onthouden van ongeveer 7 elementen. Toen Miller in 1969 president werd van de American Psychological Association (APA) deed hij een uitspraak die mij aanspreekt.
Een publicatie van Walton & Brady (2019) over psychologische interventies beschrijft 5 principes om te helpen bij het verwerken van negatieve gebeurtenissen. Deze principes kunnen toegepast worden door ouders, leraren, artsen, psychologen, managers, enzovoorts, maar ook door onszelf.
Gregory M. Walton, associate professor psychologie aan de Stanford University, doet onderzoek en onderwijs over wijze interventies die gericht zijn op psychologische processen die een rol spelen in individuele en grote sociale problemen. Deze wijze interventies kunnen de manier veranderen waarop mensen over zichzelf en hun situaties denken en kunnen hen helpen bloeien, zelfs gedurende lange perioden. Onlangs heeft Greg samen met Alia Crum het Handbook of Wise Interventions. How Social Psychology Can Help People Change gepubliceerd. We praten over wat deze wijze interventies zijn. Waarom het woord ‘wijs’ gebruiken om ze te beschrijven? Wat zijn enkele voorbeelden van deze interventies? Hoe kan het dat deze korte en eenvoudige interventies soms zulke langetermijnvoordelen hebben?
Tegenwoordig wordt er vaak gesproken van een groeiende polarisatie in onze samenleving. Er wordt vaak gezegd dat groepen steeds agressiever en haatdragender tegenover elkaar komen te staan. Ook kun je lezen dat we steeds minder met andersdenkenden in gesprek gaan. In plaats daarvan zoeken we liever gelijkgestemden op. Op Facebook ontstaan zogenaamde echokamers waarin iedereen het met elkaar eens is. In een inspirerende TED-presentatie vertelt Megan Phelps-Roper over hoe zij opgroeide in een radicale kerkgemeenschap en hoe zij langzamerhand in aanraking kwam met andersdenkenden. Ze vertelt hoe ze zich langzaam bevrijdde uit die gemeenschap en over wat ze geleerd heeft van deze ervaring. Lees verder »
Om te bepalen hoe goed het gaat in een land is het belangrijk om te kijken naar objectieve factoren en materiële voorzieningen. Voorbeelden zijn: hoe zit het met de toegang tot de gezondheidszorg, tot onderwijs, tot schoon water, enzovoorts. Hier kun je meer lezen over dit soort onderzoek. In aanvulling op dit soort onderzoek is het ook waardevol om te kijken naar psychologische factoren. In hoeverre spelen die een rol in hoe goed het met mensen gaat en hoe goed zij zich voelen? De rol van psychologische factoren blijkt aanzienlijk. Recent onderzochten enkele onderzoekers de relatie tussen psychologische basisbehoeften en subjectief welzijn in Europese landen.
Hieronder bespreek ik 4 psychologische principes die van belang zijn in gesprekken. Vervolgens kun je een checklist progressiegerichte gespreksvoering invullen die je kan helpen om je gesprekken effectiever te maken.
Progressiegericht sturen is een aanpak om verwachtingen aan iemand duidelijk te maken. Dit gebeurt op zo’n manier dat de persoon begrijpt wat nodig is om te gaan doen en waarom dat nodig is om te gaan doen. De persoon die stuurt neemt het perspectief van de ander serieus, ook als die ander tegenwerpingen of bezwaren naar voren brengt (zie hier). Ook krijgt de ander de gelegenheid om zelf te bepalen hoe hij aan de verwachting kan gaan voldoen. Hieronder kun je 6 principes van progressiegericht sturen lezen.
Een krachtige toepassing van progressiegerichte technieken en principes is conflicthantering. De aanpak is heel activerend. Als progressiegerichte coach ben je niet degene die analyseert, oordeelt en adviseert. Je werkt vanuit een houding van niet weten. Dit leidt ertoe dat je gesprekspartners stap voor stap meer zicht krijgen op wat zij samen zouden willen bereiken en hoe ze vooruit kunnen komen in die richting. In dit artikel kun je lezen welke principes en technieken je kunt inzetten.
Wij gebruiken cookies op onze website om u de meest relevante ervaring te bieden door uw voorkeuren en herhaalbezoeken te onthouden. Door op "Accepteren" te klikken, stemt u in met het gebruik van ALLE cookies.
This website uses cookies to improve your experience while you navigate through the website. Out of these, the cookies that are categorized as necessary are stored on your browser as they are essential for the working of basic functionalities of the website. We also use third-party cookies that help us analyze and understand how you use this website. These cookies will be stored in your browser only with your consent. You also have the option to opt-out of these cookies. But opting out of some of these cookies may affect your browsing experience.
Necessary cookies are absolutely essential for the website to function properly. This category only includes cookies that ensures basic functionalities and security features of the website. These cookies do not store any personal information.
Any cookies that may not be particularly necessary for the website to function and is used specifically to collect user personal data via analytics, ads, other embedded contents are termed as non-necessary cookies. It is mandatory to procure user consent prior to running these cookies on your website.
Open link ► De Amerikaanse filosoof Daniel Dennett is onlangs op 82-jarige leeftijd overleden. Dennett stond bekend om zijn unieke…