Voor het bereiken van veel belangrijke doelen in het leven is mentale inspanning belangrijk. Maar zijn we als mensen niet liever lui dan moe? Onderzoekster Georgia Clay en enkele collega’s onderzochten in hoeverre het belonen van mentale inspanning ertoe leidt dat mensen het kunnen leren waarderen.

Mentale inspanning als iets wat we willen vermijden

Traditioneel hebben psychologen, economen en neurowetenschappers mentale inspanning gezien als iets wat we liefst zo veel mogelijk vermijden. Clark Hull formuleerde in 1943 bijvoorbeeld zijn wet van minder werk, Fiske & Taylor noemden mensen cognitieve vrekken en het mensbeeld binnen de economie was lange tijd dat van de homo economicus.

Mentale inspanning als iets wat we vrijwillig opzoeken

Toch zoeken we in het dagelijks leven regelmatig situaties op waarin we vrijwillig mentale inspanning opzoeken, bijvoorbeeld als we een uitdagende puzzel doen, een nieuwe taal willen leren of een muziekinstrument willen leren bespelen. Blijkbaar kunnen we het toch als lonend ervaren. Hoe is dat mogelijk?

Onderzoek Clay et al. (2022)

Georgia Clay et al. (2022) onderzochten of het belonen van mentale inspanning ertoe kan leiden dat mensen mentale inspanning zelf als aantrekkelijk kunnen gaan zien zelf zelfs wanneer er geen extrinsieke beloning van het resultaat van die inspanning volgt.

De onderzoekers lieten in een lab experiment  en een online experiment zien dat het belonen van (objectief gemeten) inspanning in een mentale taak (een werkgeheugentaak) leidde tot meer interesse in een volgende taak (een uitdagende wiskundesom) hoewel de proefpersonen wisten dat ze hier geen beloning meer voor zouden ontvangen.

De onderzoekers concluderen dat inspanning een secundaire bekrachtiger kan worden. Door eerst gekoppeld te zijn geweest aan het verkrijgen van een beloning, gaat de inspanning zelf uiteindelijk voelen als een beloning.

Discussie

Een paar gedachten:

1. Mentale inspanning kan leuk worden: dit onderzoek vormt een aanwijzing dat inspanning voor mensen niet aversief hoeft te zijn. We kunnen leren het intrinsiek te waarderen.
2. Relatie tot mindset: dit onderzoek past goed bij onderzoek naar groeimindsets. In groeimindsetculturen wordt meer aandacht besteed aan het waarderen van inspanning en groei. In een statische mindset denken we negatief over inspanning (als een aanwijzing dat we aanleg voor de activiteit missen). In een groeimindset zien we inspanning als positief, namelijk als een manier om onze capaciteiten te ontwikkelen.
3. Relatie tot het ondermijningseffect: De onderzoekers zijn zich bewust van het ondermijningseffect, het verschijnsel dat beloningen de intrinsieke motivatie voor een specifieke activiteit kunnen ondermijnen. Daarom kozen ze als tweede taak in hun experiment een andere taak. Belangrijk om op te merken is echter dat in onderzoeken naar het ondermijningseffect het resultaat van de inspanning beloond werd (bijv. een correct opgeloste puzzel), niet de objectief gemeten mate van inspanning.
4. Belonen van succes kan inspanning onaantrekkelijk maken: in het dagelijks leven (in onderwijs en werk) worden we vaak niet beloond voor inspanning maar voor succes. Dit kan ertoe leiden dat mensen uitdagende activiteiten juist gaan mijden en gaan sjoemelen omdat daarbij de kans op succes kleiner is.
5. Belonen van inspanning kan ook tricky zijn: in de praktijk kan het belonen van inspanning wellicht iets minder gemakkelijk zijn dan in deze experimenten. Bij de experimenten werd de mate van inspanning objectief gemeten waardoor de beloning gekoppeld kon worden aan daadwerkelijke inspanning. In het dagelijks leven kan het leveren van inspanning echter ook gefaked worden. Wetende dat er met inspanning beloningen verdiend kunnen worden kun je ook in de verleiding komen om te gaan sjoemelen, namelijk door te doen alsof je je inspant.