Leerlingen verschillen in hoe ze denken over de de mate waarin hun intelligentie vastligt (een statische mindset) en waarin inspanning hun schoolprestaties kan verbeteren (inspanningsovertuigingen ofwel effort beliefs). Zowel een statische mindset als negatieve inspanningsovertuigingen kunnen leren en presteren belemmeren en diverse andere negatieve consequenties hebben (zoals angst en een negatief zelfbeeld). Diverse auteurs hebben geopperd dat hoogbegaafdheid van leerlingen een verhoogd risico op een statische mindset hebben. Klopt dit? Een nieuw onderzoek van Boncquet et al. (2022) waaraan 3.329 leerlingen van groep 7 en hun ouders deelnamen verschaft hier meer duidelijkheid over.

Trainingen Progressiegericht Werken

1. Hangt hoogbegaafdheid samen met mindsets en inspanningsovertuigingen?

De auteurs keken in de eerste plaats naar hoe hoogbegaafdheid samenhangt met mindsets en inspanningsovertuigingen. Hoogbegaafdheid operationaliseerden zij op twee manieren:

  1. hoge cognitieve capaciteiten (intelligentie; zoals gemeten door de SAT toets – vergelijkbaar met de CITO-toets)
  2. formeel vastgestelde hoogbegaafdheid

Als resultaat vonden zij dat alleen het als hoogbegaafd gelabeld zijn samen hing met een statische mindset. Een hoge intelligentie (een IQ van boven de 120) alleen voorspelde geen statische mindset. Intelligentie correleerde überhaupt nauwelijks met mindset en inspanningsovertuigingen.

2. Hoe hangen ouderlijke antecedenten samen met mindsets en inspanningsovertuigingen?

De auteurs onderzochten tevens de rol van ouderlijke antecedenten op de overtuigingen van studenten. Uit het onderzoek bleek dat ouderlijke overtuigingen van ouders over ontwikkelbaarheid (mindset) en inspanning (inspanningsovertuigingen) overeenkwamen met die van hun kinderen.

Ouderlijke feedback hing ook samen met overtuigingen van leerlingen. Persoonsgerichte feedback hing positief samen met een statische mindset en negatief met de waardering van studenten voor de rol van inspanning in schoolprestaties. Procesgerichte feedback liet het tegenovergestelde zien.

Het effect van de manier van feedback geven door ouders op de overtuigingen van de leerling was sterker dan de eigen overtuigingen van de ouders. Verder viel op dat de overtuigingen van ouders niet sterk samenhing met hoe zij feedback gaven. Een ouder met een groeimindset kan, m.a.w. feedback geven die een statische mindset in de hand werkt. Ook viel op dat hoe kinderen de overtuigingen en feedback van ouders beleefden sterker samenhangt met de overtuigingen van de kinderen dan hoe de ouders zelf hun overtuigingen en feedback ervaren.

Samenvatting

Het lijkt erop dat een hoge intelligentie sec niet een statische mindset in de hand werkt. Alleen wanneer de omgeving nadruk legt op aangeboren aanleg als belangrijk voor succes (bijvoorbeeld door het label hoogbegaafdheid te gebruiken en benadrukken) ontstaat het risico om een statische mindset te ontwikkelen. Het formeel vaststellen van hoogbegaafdheid lijkt het risico op een statische mindset in zekere mate te vergroten. Het gebruik van het label hoogbegaafd hing niet samen met negatieve inspanningsovertuigingen.

 

Wat vind je van dit artikel?
  • Interessant (5)
  • Bruikbaar (1)