Het in gedachten projecteren van een helpende partner in een lastige gesprekssituaties

Gisteren, tijdens onze tweedaagse opfristraining progressiegericht werken, werden er door een deelnemer, Sandra, twee interessante dingen genoemd die ik hier graag even wil delen.

Veel oefenen

Veel van de progressiegerichte gespreksvaardigheden zijn niet zo ingewikkeld om te begrijpen. Maar om ze effectief te kunnen inzetten is meer dan begrip nodig, namelijk dat je ze uitgeprobeerd hebt. Daarom bieden we tijdens onze trainingen bieden veel gelegenheid om te oefenen. Tijdens het oefenen geven deelnemers elkaar hulp en feedback en wij als trainers geven ook feedback en bieden hulp, dit laatste soms door stukjes gesprek voor te doen.

“Plotseling zag ik voor me wat jij zou zeggen”

Tijdens een oefening kwam ik als trainer even bij een groepje staan waarin de deelnemers net aan het reflecteren waren op hoe het stukje gesprek dat ze hadden gelopen was gegaan. Ze vertelden me dat het stukje gesprek goed was verlopen.

Een van de deelnemers vertelde dat ze tijdens het gesprek even in een lastige situatie kwam waarin ze eerst niet wist hoe ze moest reageren en even later opeens wel wist hoe ze kon reageren. Op de vraag hoe ze opeens wel wist hoe ze kon reageren zei ze terwijl ze naar mij wees: “Ik zag opeens voor me hoe jij zou reageren in deze situatie.” Vermoedelijk kon ze dit doen omdat ik eerder op de dag en tijdens eerdere dagen al eens kleine stukjes gesprek voor had gedaan.

Ik vertelde haar dat ik vroeger iets vergelijkbaars had ervaren in een lastige gesprekssituatie toen ik ook niet wist hoe ik verder moest. Ik zag toen plotseling voor me hoe een van mijn leermeesters (Insoo Kim Berg) zou reageren in die situatie. Het lukte me toen levendig voor me te zien wat zij zou zeggen wat mij acuut op ideeën bracht voor hoe ik verder zou kunnen in het gesprek.

Blijkbaar hebben we als mens het vermogen om iemand anders in onze gedachten  te “projecteren” die we ‘gewoon’ even kunnen vragen om voor te doen hoe het moet. Dat is een wonderbaarlijke capaciteit die we hebben.

“Straks zit zij naast mij”

Een tweede situatie die we meemaakten tijdens de dag was de volgende. We hadden deelnemers uitgenodigd om met elkaar te oefenen via rolwisselingen. Tijdens deze oefening konden de deelnemers een lastige gesprekssituatie eerst zelf uitproberen met een buddy die dan hun ‘tegenspeler’ was. Vervolgens draaiden ze dan de rollen om waarbij de buddy hen speelde en zij hun ‘tegenspeler’. Deze oefening levert vaak op dat je meer begrip krijgt voor het perspectief van je ‘tegenspeler’ en ook dat je beter gaat begrijpen wat het effect van jouw opmerkingen en interventies is.

Ik sprak even met twee deelnemers, Sandra en Willemien, die net geoefend hadden en ze vertelden me dat het erg nuttig was geweest, en dat ze inderdaad de bovengenoemde voordelen had ervaren. Sandra voegde eraan toe: “Wat ik nu al weet is dat als ik straks het gesprek moet voeren ik tijdens het gesprek het gevoel zal hebben dat Willemien naast me zit.”

Ook dit is interessant. Sandra ervoer veel steun aan het oefenen met Willemien en zij wist nu al dat ze tijdens het ‘echte’ gesprek dat ze later zou gaan voeren een levendige herinnering aan het oefenen zou hebben. Willemien zou als het ware als een virtuele bondgenoot en meedenker naast haar zitten tijdens het gesprek. Opnieuw een voorbeeld van hoe we blijkbaar in staat zijn om tijdens uitdagende situaties een helpende partner in gedachten te ‘projecteren’ in de situatie.

Reflectie

Het is wonderbaarlijk wat ons complexe brein allemaal mogelijk maakt. Blijkbaar kunnen we tijdens uitdagende gesprekssituaties ons voorstellen dat een andere persoon, die we tijdens eerdere vergelijkbare situaties al eens effectief hebben zien optreden, aanwezig is en onder ons ondersteunt en zelfs kan voordoen wat we kunnen zeggen.

Dit werkt natuurlijk niet alleen in gesprekssituaties. Je kunt het bijvoorbeeld ook toepassen bij het beantwoorden van een lastig mailtje, bijvoorbeeld door je zelf de vraag te stellen: “Hoe zou …. nu reageren?” Ik denk dat de kans groot is dat dit je helpt op goede ideeën te komen.

Wat vind je van dit artikel?
  • Interessant (7)
  • Bruikbaar (1)