Het HEAR-model: hulpmiddel voor gespreksontvankelijkheid
In de hedendaagse tijd, waarin we vaak druk voelen in onze communicatie en meningsverschillen frequent voorkomen, is het vaak verstandig om aandachtig en respectvol met elkaar te communiceren. Het is nuttig het perspectief van de ander serieus te nemen omdat mensen het in het algemeen belangrijk vinden om echt gehoord te worden. Ik kwam in een artikel van Julia Minson een acroniem tegen dat ons kan helpen onze gesprekken effectiever te voeren. Dit acroniem, HEAR, biedt een paar eenvoudige richtlijnen om gesprekken beter te laten verlopen.
| Trainingen Progressiegericht Werken |
Oorsprong van HEAR
Het HEAR-acroniem is afkomstig uit een artikel van Julia Minson uit 2022 getiteld “To Be Heard, Listen”. Volgens Minson bevordert HEAR ‘conversational receptiveness’, oftewel ‘gespreksontvankelijkheid’ in het Nederlands. Dit gaat over de wil en het vermogen om open te staan voor uiteenlopende standpunten.
HEAR staat voor: Hedge (in het Nederlands: “Hou het tentatief”), Emphasize agreement (eensgezindheid benadrukken), Acknowledge other perspectives (andere perspectieven erkennen), Reframe to the positive (positief herkaderen).
Uitleg van het HEAR-model
In mijn poging het HEAR-model te vertalen naar het Nederlands, bied ik bij elke letter een uitleg en bijbehorende voorbeelden:
- Hou het tentatief: Begin uitspraken met voorzichtige bewoordingen zoals “Sommige mensen denken…” in plaats van stellige uitspraken. Hiermee geef je ruimte voor andere inzichten.
- “Het zou kunnen dat…”
- “Misschien gebeurt dit omdat…”
- “Sommigen zouden kunnen stellen dat…”
- Eensgezindheid benadrukken: Vind en onderstreep overeenkomsten in gesprekken.
- “Ik denk dat we allebei hetzelfde doel voor ogen hebben…”
- “Op sommige punten ben ik het met je eens…”
- “We zijn beiden bezorgd over…”
- Andere perspectieven erkennen: Toon actief dat je de ander hebt gehoord en begrepen. (Lees ook: perspectivisme)
- “Ik snap je punt…”
- “Ik zie waar je naartoe wilt…”
- “Dus als ik het goed begrijp, zeg je dat…”
- Reframe positief: Gebruik een positieve insteek bij je reacties of verzoeken. (Lees ook: positief herformuleren)
- “Ik wil niet dat je …” -> “Ik zou het waarderen als je …”
- “Dit gaat niet goed” -> “Dit kunnen we verbeteren”
Waarom HEAR en gespreksontvankelijkheid belangrijk zijn
Het onderzoek van Minson en Chen laat zien dat het toepassen van het HEAR-model kan leiden tot een perceptie van grotere betrouwbaarheid en redelijkheid. Dit is mede te verklaren aan de hand van het reciprociteitsprincipe: de menselijke neiging om terug te geven wat we ontvangen. Een positieve benadering lokt vaak eenzelfde soort respons uit, maar het omgekeerde geldt ook. Met het HEAR-model kan een positieve spiraal in communicatie gestimuleerd worden, wat leidt tot meer ontvankelijkheid en constructievere gesprekken.
Conclusie
HEAR is natuurlijk niet zaligmakend. Het gebruik van het HEAR-model gaat er vanzelfsprekend niet toe leiden dat ieder gesprek heel eenvoudig wordt. Over hoe je effectieve gesprekken voert is veel meer te zeggen dan het HEAR-model bestrijkt. Maar dat neemt niet weg dat het kan helpen om dit model in het achterhoofd te houden. Het kan ons helpen om op een dieper niveau met elkaar te verbinden. In een wereld waar echt luisteren een waardevolle vaardigheid is, kan gespreksontvankelijkheid ons dichter bij elkaar brengen en zorgen voor meer begrip en empathie in onze gesprekken.
3 Comments
Bruikbaar, waarbij ik me wel afvraag of je de H ( tentatief je eigen stabdpunt naar voren brengen) niet beter als laatste kunt inbrengen, want ik denk dat de ander al snel geneigd zal zijn daarop in te springen en dat je dan niet aan EAR toekomt.
Beste Janneke,
Dank voor je reactie en leuk dat je het model bruikbaar vindt. Ik kan me voorstellen dat je je afvraagt welke volgorde het meest passend is. Ik heb daar zelf ook even over getwijfeld. Ik kwam tot de gedachte dat het misschien ook samenhangt met het type gesprek. Wanneer jij op iemand anders afstapt om iets te zeggen of vragen, is de HEAR volgorde misschien het beste, terwijl als de ander het initiatief neemt en dus als eerste begint te praten, is een andere volgorde misschien beter. In een dergelijke situatie is jouw idee om de H pas later te plaatsen interessant, zodat er vanaf het begin meer ruimte ontstaat voor de EAR-elementen. Uiteindelijk koos ik er maar voor om de volgorde te laten zoals de bedenkers van het acroniem die hebben gekozen.
Open link
► Dit onderzoek van Minson et al. (2023) onderzoekt of training in ‘gespreksontvankelijkheid’ bijdraagt aan betere gesprekken over lastige onderwerpen zoals vaccins.
Gespreksontvankelijkheid omvat het erkennen en respecteren van tegenovergestelde meningen en het tonen van bereidheid om vanuit verschillende perspectieven naar een onderwerp te kijken. De nadruk ligt op het bevorderen van een minder verdeeld en meer constructief gesprek.
De volgende resultaten werden gevonden:
1) Getrainde deelnemers die voorstander zijn van vaccinatie werden na de training als betrouwbaarder en redelijker waargenomen.
2) Deze getrainde deelnemers hadden zelf een positievere perceptie van hun ongetrainde gesprekspartners.
3) De overtuigingskracht van de getrainde deelnemers werd niet negatief beïnvloed door de training; ze waren even overtuigend als degenen die niet getraind waren. (Dit is belangrijk omdat mensen kunnen denken dat gespreksontvankelijkheid, door zijn openheid voor andere standpunten en minder directe benadering, de overtuigingskracht kan verminderen, als teken van zwakte of gebrek aan overtuiging.)
4) Verder toonde het onderzoek aan dat wanneer beide partijen in een gesprek de training hadden gevolgd, hun bereidheid om over vaccins te praten met 50% toenam.
► Training in gespreksontvankelijkheid kan nuttig kan zijn in discussies over gevoelige onderwerpen en belangrijk is voor toekomstig onderzoek naar conflicten en meningsverschillen.