Exclusieve progressienotatie: het motiverende effect van het alleen opschrijven van daadwerkelijke progressie

Progressiemonitoring is een goede manier om gemotiveerd te blijven terwijl je iets probeert te bereiken en om je doelen sneller te bereiken. Maar zelfs als je je resultaten goed monitort kan het moeilijk zijn om je progressie goed te kunnen zien. Hiervoor zijn oplossingen. Als je resultaten sowieso bijhoudt (omdat het verplicht is) werkt het goed om de trendlijn in je resultaten goed in het oog te houden. Maar als je niet verplicht bent om je resultaten te monitoren heb je een extra probleem. Het kan dan namelijk verleidelijk zijn om te stoppen met het bijhouden van je resultaten als het tegenzit. Een oplossing hiervoor is wat ik noem exclusieve progressienotatie.

Progressie is motiverend mits je het ziet

Merken dat we betekenisvolle progressie aan het boeken zijn, is motiverend. Maar vaak zien we de progressie die we boeken over het hoofd waardoor we er ook niet door gemotiveerd raken. Een oplossing hiervoor is om progressie te monitoren. Als we progressie monitoren zien we onze progressie beter, wordt het gemakkelijker om vol te houden en bereiken we onze doelen beter en sneller (Harkin et al., 2015).

Fluctuaties kunnen het zicht op progressie bemoeilijken

Maar zelfs als we onze resultaten systematisch bijhouden kan het moeilijk zijn om de progressie die we boeken, duidelijk te zien. Dit komt doordat onze resultaten normaal gesproken sterk fluctueren. Een voorbeeld hiervan kun je zien in de onderstaande grafiek die de verkoop van een bepaald product in de loop van enkele jaren weergeeft.

Bij verplichte progressiemonitoring: kijk naar de trendlijn

In hoeverre er nu van progressie sprake is, is lastig te zien aan deze grafiek. Een oplossing hiervoor is om te kijken naar de trendlijn in deze gegevens. Door het toevoegen van een trendlijn is te zien dat er inderdaad sprake is van een bescheiden maar gestage progressie, zoals te zien is in de grafiek hieronder.

Wat doe je als progressiemonitoring niet verplicht is?

Sommige zaken, zoals de verkoop van producten moet je bijhouden omdat je nu eenmaal je boekhouding bij moet houden. Maar bij veel dingen die we proberen te bereiken, is het niet vanzelfsprekend dat je je progressie monitort en als je het al doet, kan het verleidelijk zijn er mee te stoppen als het even tegenzit. Laten we dit illustreren aan de hand van een fictief voorbeeld van iemand die probeert af te vallen. Na terugkomst van de vakantie besluit hij zich elke week te wegen. Hieronder zie je een grafiek met de resultaten.

De stippellijn geeft het gewicht aan dat de persoon bij het begin van de periode had. De grafiek toont fluctuaties maar aan de trendlijn is te zien dat er ook sprake is van een duidelijke gewichtsafname over de gehele periode. Maar de grafiek laat zien dat er verschillende periodes zijn waarin het verleidelijk was om te stoppen met het bijhouden van het gewicht. Dit zijn de periodes waarin het gewicht weer toe aan het nemen was en weer boven de stippellijn (het startgewicht) terechtkwam. Als je een paar maanden na de start een paar kilo boven je startgewicht zit, dan kan het gevoel je bekruipen: “Waar doe ik dit eigenlijk voor? Het werkt toch niet!” Hoe verleidelijk is het dan wel niet om te stoppen?

Oplossing: exclusieve progressienotatie

Een oplossing in dit soort situaties kan zijn om alleen je daadwerkelijke progressie te noteren. Ik noem dit maar even exclusieve progressienotatie. In het voorbeeld van de persoon die probeert af te vallen betekent dit het volgende. De persoon weegt zich gewoon iedere dag en noteert dan zijn gewicht alleen wanneer het lager is dan het vorige laagste gewicht. Als de persoon uit het voorbeeld dat gedaan zou hebben, zou het plaatje er uitzien als hieronder. Dit plaatje is gebaseerd op precies dezelfde gegevens als de grafiek hierboven maar ziet er tamelijk anders uit. Veel eenvoudiger en motiverender.

Wat ik hoor van mensen die op deze wijze alleen hun daadwerkelijke progressie noteren, is dat ze, ook in periodes waarin hun gewicht weer omhoog fluctueert, gemotiveerd blijven om door te gaan. Ook in die periodes houden ze duidelijk zicht op hun vorige laagste genoteerde gewicht en ze verlangen er al weer naar om binnenkort weer een nieuw laagste gewicht te mogen noteren. Ze maken zich niet al te druk om het feit dat ze nu weer even blijven hangen boven hun laagst genoteerde gewicht omdat ze weten dat er een volgend nieuw laagste gewicht aan gaat komen.

Probeer het maar uit

Heb je iets waarin je progressie zoekt? Wil je bijvoorbeeld afvallen? Wil je dikkere armspieren? Wil je sneller leren typen? Wil je je tijd verbeteren in je dagelijkse fietsrondje? Probeer de methode van exclusieve progressienotatie dan eens uit. Noteer je eerste gewicht, spieromvang, aanslagen per minuut of rondetijd maar op. En noteer vanaf dat moment bij elke poging die je doet alleen de uitslag als het een verbetering van de vorige beste prestatie was. Laat me weten hoe het ging.