Een groeimindset over moraliteit

Is moraliteit erfelijk of vooral afhankelijk van opvoeding? Wat is jouw antwoord op deze vraag? En in welke mate denk je dat jouw antwoord op de vraag een invloed heeft op je morele zelfbeeld? Met andere woorden: wat is de invloed van je moraliteitsmindset? Lees verder.

Ons morele zelfbeeld

Hoe komt ons morele zelfbeeld tot stand? Met andere woorden: welke factoren bepalen in hoeverre we onszelf zien als een goede persoon? In welke mate speelt erfelijkheid hier een rol in? Erft een kind de moraliteit van zijn ouders? En in welke mate speelt opvoeding een rol? Dit zijn lastig te beantwoorden vragen.

Overtuigingen over de erfelijkheid van moraliteit

Los van de feitelijke invloed van erfelijkheid en opvoeding op je morele zelfbeeld is er nog een andere factor die een rol kan spelen. Die factor is je overtuigingen over de erfelijkheid van moraliteit. Is het misschien zo dat mensen die denken dat moraliteit erfelijk is hun morele zelfbeeld meer baseren op de moraliteit van hun ouders? En zouden mensen die denken dat moraliteit niet erfelijk is hun morele zelfbeeld niet baseren op de moraliteit van hun ouders?

Onderzoek Peetz et al.

Peetz et al. (2021) onderzochten dit. In zeven experimentele onderzoeken (totaal N = 2.628) vroegen zij respondenten zich morele dan wel immorele handelingen van hun ouders en van niet verwante individuen te herinneren. Tevens maten zij in hoeverre de respondenten geloofden van moraliteit erfelijk is.

De onderzoekers keken in hoeverre het je herinneren van (im)morele handelingen van ouders leidde tot een tijdelijke verschuiving in het morele zelfbeeld van de respondenten. Met name waren ze geïnteresseerd in de vraag in hoeverre de overtuigingen van de respondenten over de erfelijkheid van moraliteit de omvang van dergelijke verschuivingen in zelfbeeld beïnvloedden.

Trainingen Progressiegericht Werken

Overtuigingen beïnvloedden morele zelfbeeld

De onderzoekers vonden als resultaat dat respondenten die moraliteit als erfelijk zagen inderdaad hun zelfbeeld verschoven in de richting van de (im)morele handeling van de ouder die zij zich net hadden herinnerd.

Bij respondenten die niet geloofden van moraliteit erfelijk is, verschoof het morele zelfbeeld niet nadat zij zich een (im)morele handeling van hun ouders hadden herinnerd.

Het terugdenken aan een (im)morele handeling van een niet-verwant individu had geen effect, op het morele zelfbeeld, ongeacht de overtuiging over erfelijkheid.

Overtuigingen beïnvloedden moreel gedrag

Respondenten die geloofden in de erfelijkheid van moraliteit, kozen ook minder helpende reacties op hypothetische helpscenario’s als ze zich onbehulpzame (versus nuttige) handelingen van een genetisch verwant familielid hadden herinnerd.

Moraliteitsmindset

Hoe we denken over de erfelijkheid van moraliteit beïnvloedt hoe we reageren op morele of immorele handelingen van verwanten. Het kan leiden tot een verschuiving in ons morele zelfbeeld. Het lijkt me goed een groeimindset over moraliteit te cultiveren.

Geloven dat we niet automatisch opgescheept zitten met de moraliteit van onze ouders lijkt me een bevrijdende gedachten. Denk aan kinderen van NSB’ers of misdadigers. Wij hoeven hen niet te zien als immoreel en zij zichzelf ook niet. De voorwaarde is dat we moraliteit niet als erfelijk en onveranderbaar zien.

   
Wat vind je van dit artikel?
  • Interessant (4)
  • Bruikbaar (0)