Progressiegericht woordenboek

Socioloog Robert Merton (1968, 1988) gebruikte deze term om het effect te beschrijven dat eminente wetenschappers over het algemeen meer krediet krijgen dan minder bekende wetenschappers voor gelijke prestaties. Het Mattheuseffect was gebaseerd op een regel uit het bijbelse evangelie volgens Mattëus: “Want wie heeft zal nog meer krijgen, en wel in overvloed, maar wie niets heeft, hem zal zelfs wat hij heeft nog worden ontnomen.” Dit Mattheuseffect, dat ook bekend is onder de naam het geaccumuleerde voordeel effect, is van toepassing op veel dingen. Wanneer iemand bijvoorbeeld veel geld of veel connecties heeft kan hij deze gebruiken om er meer van te verkrijgen. In zijn boek, Everything Is Obvious: Once You Know the Answer, schrijft Duncan Watts: “Succes leidt tot prominentie en erkenning wat op hun beurt weer leidt tot meer kansen om te slagen, meer hulpmiddelen waarmee succes bereikt kan worden en een grotere kans dat je volgende successen opgemerkt zullen worden aan jou toegeschreven zullen worden.” In cybernetische termen beschrijft het Mattheuseffect een mechanisme van positieve feedback of zelfbekrachtigende feedback wat als volgt kan worden begrepen: A produceert meer van B wat op zijn beurt meer van A produceert. Aldus is er dus sprake van een virtueuze cirkel: succes is een determinant van verder succes.