Als mensen denken we niet alleen na over wat er hier en nu gebeurt in ons leven. We hebben ook het vermogen om na te denken over het verleden en de toekomst. Hoe we nadenken over de gebeurtenissen in ons leven heeft veel op hoe we ons voelen. Onderzoek heeft laten zien dat zelfdistantiëring kan helpen bij het nadenken over eerdere negatieve gebeurtenissen in ons leven. Recent onderzoek bekeek het effect van zelfdistantiëring bij het denken over een gevreesde toekomst.
Hoe zelfdistantiëring helpt bij het denken over eerdere negatieve gebeurtenissen
Zelfdistantiëring betekent dat we van een buitenstaandersperspectief, een derdepersoonsperspectief, kijken naar de situatie. Alsof we een vlieg op de muur waren. Zelfdistantiërend nadenken over vroegere negatieve gebeurtenissen leidt tot minder negatieve emoties, minder sterke lichamelijke reactie en minder piekergedrag dan nadenken vanuit het ik-perspectief (zie bijv. Ayduk & Kross, 2008; 2010).
Helpt zelfdistantiëring bij het denken over een gevreesde toekomst?
White et al. (2019) onderzochten of deze positieve effecten van zelfdistantiëring tevens optreden bij het nadenken over een gevreesde toekomst, en zo ja, via welke mechanismes dat gebeurt. Om hier achter te komen voerden ze drie onderzoeken uit (totale N=2344).
In studies 1 en 2 voorspelde spontane zelfdistantiëring minder angstige emotionele reactiviteit bij volwassenen en adolescenten. Dit effect werd gemedieerd door verschillen in hoe levendig deelnemers zich een toekomstige angst opwekkende gebeurtenis voorstelden. Hoe meer zelfgedistantieerd de proefpersonen reflecteerden op hun situatie, hoe minder levendig ze zich de angst opwekkende situatie voor zich zagen en hoe minder emotioneel ze reageerden.
Minder levendige beelden, minder angst
Studie 3 leverde causaal bewijs in een steekproef van volwassenen: het aannemen van een zelf-gedistantieerd (versus zelf-ondergedompeld) perspectief bij het nadenken over een toekomstige stressfactor leidde tot lagere niveaus van angst en verminderde levendigheid van de beelden.
In overeenstemming met studies 1 en 2, zorgden verminderingen in de levendigheid van beelden voor de emotieregulerende voordelen van zelfdistantie. Een meta-analyse van alle drie de onderzoeken bevestigde deze bevindingen verder in steekproeven.
Open link
► Dit onderzoek van Lau & Tov (2023) keek naar de manieren waarop mensen betekenis geven aan dagelijkse negatieve ervaringen. Men onderzocht het gebruik van strategieën zoals positieve herinterpretatie en het nemen van emotionele afstand.
Uit de resultaten bleek dat positieve herinterpretatie doorgaans effectief was bij het creëren van situatiegebonden betekenis, maar niet altijd. Als negatieve ervaringen emotioneel intens waren, was het reflecteren vanuit een derdepersoonsperspectief effectiever voor coherente betekenis en existentieel belang dan positieve herinterpretatie. Bij minder intense ervaringen werkte deze afstandelijke reflectie echter minder goed.
Het onderzoek benadrukt het belang van verschillende copingstrategieën voor het begrijpen van dagelijkse tegenslagen en toont aan dat het begrip ‘betekenis’ multidimensionaal is.