Welke progressiegerichte techniek heb je al benut?

Gisteren gaven we een training progressiegericht leidinggeven aan enkele leidinggevenden in een onderwijsorganisatie. Als een van de eerste onderdelen in onze trainingssessie vroegen we hen om in duo’s even te praten met elkaar over welke progressiegerichte techniek ze al hadden benut. Nadat ze daar een kwartiertje over gesproken hadden spraken we in de plenaire groep over wat het gesprekje had opgeleverd.

Nog niets benut… alhoewel…

De eerste persoon, laten we haar Josie noemen, vertelde dat ze de vraag lastig had gevonden en dat ze eigenlijk niet iets had kunnen bedenken. Ik reageerde daar begripvol op. Het is ook een lastige vraag en het is meestal helemaal niet zo gemakkelijk om even snel een voorbeeld van zoiets te bedenken (o.a. vanwege de negativiteitsbias). Toen ik vroeg of ze uiteindelijk toch een voorbeeld had weten te bedenken, dacht ze even na en zei ze dat dat eigenlijk niet was gelukt.

Direct daarna reageerde de persoon met wie ze gesproken had, laten we hem Eduard noemen. Hij vertelde dat ze wel degelijk een voorbeeld had genoemd en dat hij dat een mooi voorbeeld vond. Het was een interventie in een teamvergadering.

Geslaagde interventie in de teamvergadering

Ik vroeg Josie naar dit voorbeeld. Ze zei: “Oh ja, dat. Ik was in de teamvergadering begonnen met een oefeningetje in duo’s waarin de mensen even de gelegenheid kregen om met elkaar uit te wisselen wat er voor hen al goed had gewerkt in de afgelopen week.” Ik vroeg haar of de teamleden dit gesprekje nuttig hadden gevonden waarop ze met een enthousiaste blik in haar ogen antwoordde: “Ja, ze zeiden dat ze het erg waardevol hadden gevonden!”

Dit klonk mij in de oren als een mooie progressiegerichte interventie die ook goed had gewerkt. Het is opmerkelijk hoe veel dingen we doen en hoeveel progressie we bereiken in wat we doen zonder dat we daar scherp zicht op hebben. Het kan zo gemakkelijk weer naar de achtergrond verdwijnen. Het deed mij beseffen hoe waardevol het kan zijn om regelmatig te reflecteren op de dingen die je hebt gedaan. Niet alleen op de dingen die niet goed werkten (natuurlijk kan dit ook interessant zijn) maar ook de dingen die juist wel goed hebben gewerkt.

Zoeken naar uitzonderingen en eerdere successen

Vervolgens vroeg ik of het gesprekje met Josie ook voor Eduard interessant was geweest. Hij zei dat dat het geval was en vertelde dat hij vooral veel gebruik maakt van de techniek van zoeken naar uitzonderingen en eerdere successen. Als docenten bij hem komen om te praten over lastige situaties met uitdagende leerlingen gebruikt hij de techniek veel, vertelde hij.

Hij gebruikt de techniek zowel gericht op de leraar zelf als op de leerling. Bij de leraar vraagt hij naar eerdere successen door te vragen naar wanneer het hem of haar al eens gelukt is om effectief te handelen in het contact met deze leerling. Zo helpt hij leraren om in hun eigen ervaring te zoeken naar eerdere successen en daar ideeën op te doen voor stapjes vooruit.

Daarnaast helpt hij leraren om bij en met leerlingen op zoek te gaan naar uitzonderingen en eerdere successen. Dit doet hij door te vragen naar situaties waarin de leerling zich minder storend opstelde en wellicht zelfs goed meedeed. Eduard merkte dat deze manier van kijken leraren goed helpt. waar ze normaal geneigd zijn te kijken naar wat er niet goed gaat en vertellen hoe lastig dat is, gaan ze nu op een andere manier kijken waardoor hun optimisme en gevoel van competentie weer groeit.

Vraag

Welke progressiegerichte techniek heb jij al benut?