Niet je eigen mindset maar je lesaanpak hangt samen met de mindset van je leerlingen

Kathy Liu Sun, onderzoeker op het gebied van wiskunde-onderwijs, heeft onderzoek gedaan naar de invloed van leraren op de mindsets van leerlingen. Ze onderzocht in het bijzonder hoe de eigen mindsets van leraren en de manier waarop zij lesgeven samenhangen met de mindsets van leerlingen. Zelf een groeimindset hebben blijkt niet te garanderen dat je ook een groeimindset bij leerlingen opwekt.

Wat de leraar in de klas DOET beïnvloedt de mindset van leerlingen

In het kader van haar promotie nam ze een enquête af bij 40 wiskundeleraren en hun 3400 leerlingen op middelbare scholen in Californië (Sun, 2015, zie ook). Vervolgens selecteerde ze 8 leraren voor een intensieve studie van een jaar lang waarbij ze klasobservaties uitvoerde, interviews afnam en lesmaterialen bestudeerde. Ze kwam erachter dat er bij leraren die een groeimindset onderschreven geen grotere kans was dat hun leerlingen ook een groeimindset hadden. Wat wel samenhing met de mindset van leerlingen was wat er concreet gebeurde in de klas.

Sun kwam erachter dat leraren die wiskunde zagen als multidimensionaal een grotere kans hadden op leerlingen met een groeimindset dan leraren die wiskunde zagen als eendimensionaal. Met een multidimensionale kijk op wiskunde wordt hier bedoeld dat het geloof dat wiskunde problemen op meerdere manieren kunnen worden opgelost en dat wiskunde een complexe verzameling van concepten en methoden is.

Met een eendimensionale kijk op wiskunde wordt bedoeld: het geloof dat wiskunde een verzameling van feiten en procedures is die moeten worden aangeleerd en dat er meestal 1 juiste manier is om vraagstukken op te lossen.

Eendimensionale vs Multidimensionale kijk op wiskunde

Leraren met een eendimensionale kijk bleken meestal de volgende dingen te doen in hun klas (dit zijn manieren van werken die meestal een statische mindset opwekken):

• Leerlingen in groepjes indelen op basis van eerdere prestaties
• Verschillende verwachtingen communiceren voor groepen van verschillende aanleg
• Laag presterende leerlingen karakteriseren als ongeschikt om anderen te helpen
• Complimenten richten op accuratesse en snelheid
• Leerlingen niet vragen om uitleg te geven over hun oplossing en hen niet aanmoedigen om zelf te leren van verwarring of fouten
• Leerlingen slechts 1 gelegenheid bieden om werk in te leveren voor een cijfer

Leraren met een multidimensionale kijk bleken meestal de volgende dingen te doen in hun klas (dit zijn manieren van werken die meestal een groeimindset opwekken):

• Leerlingen indelen in groepjes met gemengde capaciteitenniveaus
• Creëren van de norm dat iedereen een bijdrage kan leveren.
• Bevorderen van conceptueel leren (niet alleen de stappen uit het hoofd leren)
• Complimenten en aanmoedigingen richten op proces en strategie
• Wiskundeopgaven geven die die afgestemd zijn op verschillende capaciteitenniveaus
• Leerlingen leren dat het brein sterker wordt door het uit te dagen
• Leerlingen helpen om in te zien dat fouten normaal zijn en een waardevol onderdeel van leren
• Leerlingen vragen om hun manier van denken uit te leggen en door verwarring en fouten heen te werken
• Geven van  formatieve feedback

Het Math Teaching for Mindset Framework (MTMF)

In vervolgonderzoek voerde Sun (2019) een gedetailleerde kwalitatieve studie van een jaar lang uit naar vier wiskunde leraren op middelbare scholen. Deze vier leraren rapporteerde allen een groeimindset te hebben en ze werkten allen op dezelfde school. Ze nam lessen op zodat ze die gedetailleerd kon analyseren en nam semigestructureerde interviews af met leerlingen.

Ze kon de manieren van lesgeven van de leraren beoordelen aan de hand van het zogenaamde Math Teaching for Mindset Framework (MTMF; Sun, 2018). Dit raamwerk ziet er als volgt uit:

Vervolgens kon ze alle activiteiten van de leraren beoordelen op deze 4 categorieën en de 14 onderliggende dimensies. Per dimensie beschreef ze de activiteiten van de leraren als fixed mindset, mixed mindset of growth mindset (zie hier voor een voorbeeld). Uiteindelijk kon ze op basis van drie soorten data (lesobservaties, interviews met leraren en interviews met leerlingen) per leraar een MTMF beoordeling opstellen (zie hieronder).

Resultaten

Suns analyse liet opnieuw zien dat het zelf hebben van een groeimindset en zeggen dat je het eens bent met een groeimindset niet betekent dat je als leraar automatisch dingen doen in je lessen die een groeimindset opwekken bij leerlingen. Hier kunnen verschillende verklaringen voor zijn. Een eerste verklaring kan zijn dat je als leraar niet altijd precies kunt bedenken hoe je je groeimindset kunt vertalen in manieren van werken die een groeimindset bij leerlingen opwekken. Een tweede verklaring kan zijn dat je bepaalde gewoontes hebt in je manier van lesgeven die je min of meer automatisch toepast maar die niet een groeimindset bij leerlingen ondersteunen.

Een derde verklaring kan zijn dat contextfactoren je belemmeren om dingen te doen die een groeimindset opwekken. Er kunnen meerdere van dit soort context factoren zijn zoals eisen of werkwijzen die binnen de school worden vereist of werkwijzen die gedicteerd worden vanuit de lesmethode (bijvoorbeeld het wiskundeboek) die gebruikt wordt.

Conclusie

Zelf een groeimindset hebben betekent niet dat je automatisch dingen doet die bij anderen ook een groeimindset opwekken. Om dit te doen heb je een bewuste strategie nodig. Het MTMF raamwerk, met haar 14 dimensies, kan je als leraar wellicht op ideeën brengen hoe je bewust een groeimindset kunt opwekken bij leerlingen.