In een recente aflevering van het programma Mindf*ck, liet Victor Mids mensen in tweetallen meedoen aan een spelletje Monopoly. Aan het begin werd uitgelegd dat één van de twee diverse voordelen kreeg waardoor deze persoon een veel grotere kans kreeg om te winnen. Welke effecten zou dit hebben op het gedrag van beide spelers tijdens het spel?

De video: Steeds dominanter en hebberiger tijdens een spelletje

Hieronder kun je zien hoe het spel verliep.

Samenvatting

De spelers die in het voordeel vertoonden steeds dominanter, hebberiger en onsportiever gedrag. Daarnaast bleek dat de bevoordeelde spelers hun overwinning niet toeschreven aan het voordeel dat hen bij het begin was toegekend maar aan hun eigen gedrag en strategie.

De winnaars geven na afloop interessante commentaren. Winnaar 1 zegt: “Ik denk dat als je ongeluk hebt, dat je het eerder gaat afsteken op de situatie. En als je gelukt hebt, ga je het meer op jezelf rekenen. Winnaar 2 zegt: “Mensen willen ownen wat hun kant op komt vallen.” Winnaar 3 zegt: “Dat je toch denkt: ik heb het zelf gedaan.”

Onderzoek

Dit filmpje is natuurlijk geen wetenschappelijk experiment. Victor Mids zegt wel dat de bevindingen overeenkomen met bevindingen uit wetenschappelijke studies. Hij stel dat met toenemende rijkdom mensen hebberiger en minder empathisch worden. Jammer dat hij niet vermeldt welke dat zijn.

Generaliseerbaar?

In welke mate zouden de resultaten van dit proefje te generaliseren zijn naar het alledaagse leven? Dat de bevoordeelden wilden winnen is niet raar. Het doel van het spelletje is om te winnen. Dat ze de theatrale gedragingen gingen vertonen is opvallend maar kan misschien verklaard worden door de context van het spelletje. Het was immers maar een spelletje dus misschien moeten we het wat plagerige gedrag niet te serieus nemen. Wellicht zouden de mensen buiten de context van het spel niet zo hebberig, plagerig en onsportief doen.

Aan de andere kant lijken er in het dagelijks leven wel degelijk aanwijzingen te vinden dat grote rijkdom gepaard kan gaan het grotere hebberigheid en machtswellust. Ik heb een miljardair eens bezwaar horen maken tegen een hoge belasting waarbij hij, geloof ik 20 miljard van zijn 150 miljard zou moeten betalen. Alsof er dan bijna niets voor hem over zou blijven. En alsof hij zielig zou zijn met zijn resterende 130 miljard (of zo).

Onderschatten we startvoordeel?

Misschien onderschatten we de ongelijkheid in startposities die we hebben in de wereld en in onze maatschappij. Misschien redeneren we te gemakkelijk dat wij onze positie van welvaart puur aan onze eigen gedragingen en strategie te danken hebben. Misschien denken we te snel dat anderen die minder welvarend zijn, in andere landen of gemeenschappen, het aan hun eigen gebrek aan inzet te danken hebben. Misschien speelt geluk een grotere rol dan we onszelf (en anderen) wijsmaken. Misschien zouden we iets nederiger, guller en sportiever mogen zijn,