Hoe belangrijk is autonomie-ondersteuning op de werkplek? Een gunstige werkomgeving kan een aanzienlijke impact hebben op het welzijn van werknemers. Maar welke factoren dragen bij aan deze gunstige omstandigheden? Uit recent onderzoek van Mokgata et al. (2022) blijkt dat de mate van autonomie die werknemers ervaren op hun werkplaats essentieel is voor hun werkprestaties en betrokkenheid. Dit artikel bespreekt de uitkomsten van dit belangwekkende onderzoek, legt uit hoe verschillende vormen van ondersteuning bijdragen aan de ervaren autonomie en illustreert hoe deze factoren het werkgedrag beïnvloeden.

Autonomieondersteuning: het Onderzoek

Het onderzoek had twee hoofddoelen. Het eerste doel was om te onderzoeken of verschillende bronnen van steun, zoals leidinggevenden, collega’s en persoonlijke acties, op unieke wijze bijdragen aan het gevoel van autonomie. Het tweede doel was om te analyseren of deze vormen van steun indirect de werkprestaties beïnvloeden door hun invloed op autonomie en werkbeleving.

Een cross-sectioneel onderzoek werd uitgevoerd om de autonomieondersteuning en autonomie-ontwerp (autonomie crafting) op de werkvloer te onderzoeken. Dit werd uitgevoerd bij 278 Zuid-Afrikaanse werknemers, voornamelijk vrouwen, met een gemiddelde leeftijd van 29.30. Data werden verzameld over demografische factoren, percepties van autonomieondersteuning, autonomie-ontwerp en psychologische behoeftebevrediging. Werkbetrokkenheid en prestaties werden gemeten en zelfbedrog ter verbetering werd in de analyse gecontroleerd. Door middel van beschrijvende statistieken, bevestigende factoranalyse, correlatiecoëfficiënten en relatieve gewichtsanalyse, en mediationanalyse werd de data geanalyseerd.

De Rol van Managers en Collega’s

Uit het onderzoek bleek dat managers een cruciale rol spelen in het bevorderen van de autonomie van werknemers. Wanneer managers hun medewerkers begrijpen en hen keuzes en opties aanbieden, ervaren werknemers een hoger gevoel van vrijheid en een sterkere afstemming tussen hun acties en belangen. Collega’s kunnen ook bijdragen aan het gevoel van autonomie, maar hun invloed is kleiner dan die van managers.

Zelfredzaamheid en Autonomie

Werknemers die actief betrokken zijn bij activiteiten die aansluiten bij hun interesses en wensen – een proces bekend als autonomie-ontwerp (‘crafting for autonomy’) – ervaren ook een verhoogd gevoel van vrijheid. Deze invloed was echter niet significant groter dan de ondersteuning ontvangen van collega’s en minder invloedrijk dan de rol van managers.

Algemene Resultaten

Het onderzoek toonde aan dat verschillende bronnen van ondersteuning niet evenveel bijdragen aan het gevoel van autonomie bij werknemers. Managers hadden de meeste invloed, gevolgd door collega’s en daarna persoonlijke acties. Daarnaast bleek dat autonomie indirect gerelateerd is aan prestaties door het effect op werkbeleving. Met andere woorden, werknemers presteerden beter wanneer ze zich autonomer voelden, wat hen ook energieker en toegewijd maakte aan hun taken.

Samenvatting en Implicaties

Het onderzoek benadrukt het belang van autonomie op de werkplek en de manier waarop verschillende vormen van ondersteuning bijdragen aan deze autonomie. Opmerkelijk is dat managers de grootste invloed hebben op het gevoel van autonomie van werknemers, gevolgd door collega’s en persoonlijke acties. Dit benadrukt het belang van effectief leiderschap en de cruciale rol van managers in het bevorderen van autonomie, wat op zijn beurt de prestaties van werknemers verbetert.

Het onderzoek benadrukt ook het belang van een werkomgeving die werknemers in staat stelt om initiatief te nemen en autonoom te handelen. Deze bevindingen bieden waardevolle inzichten voor organisaties om hun inspanningen voor het verbeteren van het welzijn en de prestaties van werknemers te overwegen. Het bevorderen van autonomie kan een effectieve strategie zijn om de betrokkenheid en prestaties van werknemers te verbeteren.

Vragen ter Overweging

Gezien het belang van autonomie op de werkplek, is het nuttig om deze kennis naar je eigen werksituatie te vertalen. Hoe beoordeel je jouw huidige ervaring van autonomie op het werk? Krijg je voldoende ondersteuning van je leidinggevende en collega’s om beslissingen te nemen en initiatieven te ontplooien? Hoe zou je jouw vermogen beschrijven om taken en activiteiten af te stemmen op je eigen interesses en wensen? Zou meer autonomie jouw werkervaring en prestaties kunnen verbeteren?

Deze vragen kunnen een startpunt zijn voor reflectie over de rol van autonomie in jouw professionele leven en hoe je deze kunt verbeteren voor een betere werkervaring en prestaties.

Praktische Stappen naar Autonomie

Een manier om meer autonomie op het werk te realiseren, is door open te communiceren met je leidinggevende. Deel je behoeften en wensen en vraag om meer ruimte voor persoonlijke besluitvorming en initiatieven. Aangezien leidinggevenden een cruciale rol spelen bij het ondersteunen van autonomie, kan een open dialoog een waardevolle eerste stap zijn.

Daarnaast kun je proactief proberen je werkzaamheden beter af te stemmen op wat je interessant en belangrijk vindt. Dit proces, autonomie-ontwerp, ook wel ‘crafting’ genoemd, kan bijvoorbeeld bestaan uit het aanpassen van je takenpakket, het opstarten van nieuwe projecten of het zoeken naar nieuwe manieren om je huidige taken uit te voeren. Zorg er echter wel voor dat je rekening houdt met de organisatorische context en doelstellingen.

Tot slot, onderschat de rol van collega’s niet in het ondersteunen van je autonomie. Werk samen, deel ideeën en ondersteun elkaar. Een positieve werkcultuur waarin collega’s elkaar helpen en motiveren, kan een sterke stimulans zijn voor je gevoel van autonomie. Autonomie is een waardevol element in de werkomgeving. Deze stappen kunnen je helpen om jouw autonomie te vergroten en zo je werkervaring en prestaties te verbeteren.