Emotiedoelen: hoe willen we ons voelen?

Maya Tamir en haar collega’s doen interessant onderzoek naar emoties. Emoties zijn niet simpelweg toestanden die ons overvallen en waar we aan overgeleverd zijn. Ook is het niet zo dat we ons per definitie altijd eenvoudig weg gelukkig of goed willen voelen. Het verhaal is complexer. We blijken als mensen emotiedoelen te hebben en emoties te construeren en reguleren.

Emotieregulatie

We kennen allemaal wel de situatie waarin we ons in een gesprek hebben laten meeslepen door onze emoties waardoor de situatie er niet prettiger en makkelijker op werd. Niet voor jou en ook niet voor de ander. In zulke situaties is emotieregulatie nuttig.

Emotieregulatie is het effectief ontwikkelen en beïnvloeden van je emoties. Effectieve emotieregulatie leidt ertoe dat je je emoties zodanig ontwikkelt en verandert dat je goed kunt functioneren in de situatie waar je voor staat. Maya Tamir beschrijft emotieregulatie als het toepassen van strategieën om emotiedoelen te bereiken.

Emotiedoelen

Emotiedoelen zijn gewenste emotionele toestanden of reacties. Er zijn twee soorten emotiedoelen:

1. hedonische: gericht op het vermeerderen van plezierige emoties (zoals geluk) en het verminderen van minder plezierige emoties (zoals droefheid).
2. instrumentele: gericht op het vermeerderen van nuttige emoties en het verminderen van schadelijke emoties in een specifieke context

Instrumentele emotiedoelen

Hier zijn twee voorbeelden die laten zien hoe we, als volwassenen, in verschillende situaties verschillende emoties willen ontwikkelen.

• in een samenwerkende context zijn we meer gemotiveerd om ons gelukkig te voelen en te geloven dat dat meer nuttig is
• in confrontatiecontexten zijn we meer gemotiveerd om boosheid te ervaren mits we denken dat boosheid nuttig kan zijn in die context. (NB: dit is niet hetzelfde als geveinsde boosheid).

Het nut van instrumentele emotiedoelen

Instrumentele emotiedoelen lijken nuttig te zijn. Verschillende situaties lijken te vragen om verschillende emoties. Uit onderzoek komt naar voren dat een hogere mate van context-sensitiviteit van emotiedoelen bij volwassenen samenhangt met een hogere emotionele intelligentie en welzijn. Een lagere context-sensitiviteit van emotiedoelen daarentegen is waargenomen bij klinische groepen waarbij sprake is van problemen met emotieregulatie.

Voorwaarden voor het gebruiken van emotiedoelen

Om instrumentele emotiedoelen goed te kunnen gebruiken moet aan de volgende voorwaarden zijn voldaan:

1. We moeten de overtuiging hebben dat emoties nut kunnen hebben (in plaats van nutteloze gevolgen van wat ons overkomt).
2. We moeten gedifferentieerd over emoties na kunnen denken. Jonge kinderen kunnen dat nog niet. Daarom kunnen ze tot op bepaalde leeftijd alleen hedonistische emotiedoelen kiezen.
3. We moeten contextsensitiviteit hebben. We moeten een goed idee hebben van de aard van verschillende contexten en van welke emoties nuttig zijn in die contexten. Ook dit is iets wat jonge kinderen nog niet goed kunnen.
4. We moeten geloven dat we niet aan onze emoties overgeleverd zijn maar in plaats daarvan in staat zijn om onze emoties te ontwikkelen en veranderen. We moeten met andere woorden een groeimindset over emoties hebben.

Conclusie

Hoewel intuïtief misschien verrassend, is het dus niet zo gek om jezelf de volgende vraag te stellen: hoe wil ik me voelen in die situatie?