De platformvraag: hoe ver ben je al?

Binnen progressiegerichte gespreksvoering is de platformvraag een belangrijke en populaire. Deze vraag houdt in essentie in: Hoe ver ben je al in wat je wilt bereiken? De vraag is gebaseerd op het uitgangspunt binnen progressiegericht werken dat er altijd al een zekere basis van succes is, hoe klein die misschien ook is, waarop verder gewerkt kan worden. Het gaat, met andere woorden, om het idee dat de cliënt altijd al begonnen is met enige progressie te boeken in de gewenste richting. Ik leg de voordelen uit van de platformvraag en beschrijf enkele manieren waarop hij gesteld kan worden. 

Waarom de vraag gesteld wordt

Het stellen van de platformvraag leidt ertoe dat cliënten gaan nadenken over wat ze al hebben gedaan om progressie te boeken en tot welke progressie dit al heeft geleid. Vaak is het zo dat cliënten in een coachingsgesprek nog weinig nagedacht hebben over wat ze al hebben bereikt en wat er al goed gaat (zie de negativiteitsbias). In plaats daarvan denken ze meestal meer na over waar ze last van hebben of over wat ze willen bereiken. Wanneer coaches hen dan de platformvraag stellen, en ze hierover beginnen na te denken en antwoorden beginnen te formuleren, gaan ze beseffen dat ze inderdaad al iets bereikt hebben. Met andere woorden, ze beginnen zich te realiseren dat ze al inspanning hebben geleverd om vooruit te komen en dat sommige van die inspanningen ook al hebben gewerkt.

Effecten van de vraag

Wanneer zij zich dit beginnen te realiseren, beginnen ze zich vaak competenter te voelen. Als ze namelijk inzien dat ze al dingen hebben gedaan die werkten en die hebben geleid tot progressie dan is het voor hen ook gemakkelijker om te geloven dat zij in staat zijn om nog wat verder vooruit te komen. Hun hoop en optimisme nemen dus vaak toe door de platformvraag. Nog een belangrijk voordeel: wanneer coaches goed doorvragen op wat cliënten al bereikt hebben en hoe hen dit is gelukt, levert dit cliënten vaak ook al ideeën op over hoe ze verdere stapjes vooruit kunnen zetten.

Coaches stellen de platformvraag ook vaak aan het begin van het coachingstraject. Dit is vaak extra krachtig omdat cliënten zich dan realiseren dat de al geboekte progressie die zij dan noemen voorafgaand aan het coachingstraject al is bereikt. Die progressie was dus niet de verdienste van de coach maar onmiskenbaar van henzelf. Dit is een reden om zich meer zelfredzaam te voelen wat hun hoop vergroot.

Relatie met andere progressiegerichte technieken

De platformvraag is verwant aan andere progressiegerichte vragen zoals de eerdere-successenvraag en de continueringsvraag. Deze twee vragen hebben een net iets andere insteek maar overlappen tegelijk wel degelijk met de platformvraag. Deze twee laatste vragen kijken immers ook naar wat er al is bereikt.

De platformvraag is ook verwant aan de schaalvraag en aan de cirkeltechniek. Van beide technieken is de platformvraag namelijk een vast onderdeel. Bij de schaalvraag vraagt coach namelijk op een gegeven moment waar de cliënt nu al staat op de schaal. Dit is de platformvraag. Bij de cirkeltechniek wordt in de binnencirkel geschreven welke progressie er al is bereikt. Dit komt ook overeen met de platformvraag.

Voorbeeldformuleringen

Hier zijn enkele manieren waarop de platformvraag gesteld kan worden. Bij elk van deze vragen kun je als coach natuurlijk doorvragen om erachter te komen hoe het de cliënt gelukt is.

1. Hoever ben je al op weg naar waar je wilt uitkomen?
2. Hoe ver ben je al in wat je wilt bereiken?
3. Waar sta je op op weg naar je naar toe wilt?
4. Heb je al een beetje progressie geboekt?
5. Wat heb je al bereikt tot nu toe?
6. Wat is je al gelukt?
7. Wat gaat er al goed?
8. Hoe is het je al gelukt om te komen waar je nu al staat?
9. Waar sta je al op de schaal? Wat zit er al tussen de nul en je huidige positie op de schaal?
10. Wat staat er al in de binnencirkel?