Bereik meer met leerdoelen

Hieronder leg ik uit wat leerdoelen zijn, waarom ze heel waardevol kunnen zijn en hoe je ze vaker kunt gaan gebruiken.

Resultaatsdoelen: minder vaak nuttig dan we denken

Het lijkt zo voor de hand liggend: als je iets wilt bereiken, moet je doelen stellen in termen van duidelijk geformuleerde te behalen resultaten, liefst in SMART-termen. Maar hoe logisch dit ook klinkt, dit is te kort door de bocht. Deze doelen werken soms goed maar vaak niet. Ze kunnen goed werken bij eenvoudige en overzichtelijke taken waarvoor de taakuitvoerder beschikt over alle benodigde kennis en vaardigheden. Maar in de moderne tijd zijn er niet zoveel mensen meer die langdurige dit soort eenvoudige en overzichtelijke takenpakketten hebben. Veel functies zijn uitdagend en aan min of meer voortdurende verandering onderhevig. In dat soort situaties werken resultaatsdoelen niet goed omdat ze leren niet ondersteunen.

Waarom leerdoelen vaak beter werken

Leerdoelen zijn doelen die geformuleerd worden in termen van aan te leren kennis en vaardigheden. Deze doelen werken goed indien de taak deels nieuw en complex is en er door de taakuitvoerder geleerd moet worden om goede resultaten te behalen. Leerdoelen hebben een enigszins paradoxaal effect: hoewel ze niet de nadruk leggen op de te behalen resultaten, worden die resultaten wel behaald, vaak beter dan bij resultaatsdoelen. Hoe kan dat?

Het heeft te maken met de psychologische effecten van leerdoelen. Bij leerdoelen zijn we niet steeds bezig met welke resultaten er behaald moeten worden. Hierdoor kunnen we ons beter concentreren op het proces dat leidt tot goede resultaten in plaats van alleen op de uitkomst van het proces. We doen het werk met een grotere aandacht en betrokkenheid en hebben meer oog voor welke dingen belangrijk zijn en goed werken. Hierdoor leren we dieper. Dit diepere leren vergroot onze competentie en ook onze interesse in wat we aan het doen zijn. Door dit toegenomen gevoel van competentie en interesse in de taak voelen we ons ook beter. Dit tezamen zorgt ervoor dat we gemakkelijker volhouden, ook als we moeilijkheden tegenkomen. De combinatie van dieper leren, meer geïnteresseerd raken, ons beter voelen en beter vol kunnen houden, zorgt ervoor dat we betere resultaten halen.

Hoe kun je het gebruik van leerdoelen bevorderen?

De vraag is dus: hoe kunnen we meer gaan werken met leerdoelen? Vier dingen kunnen daar bij helpen.

• Ten eerste kunnen we kennis over de voordelen van leerdoelen verspreiden in organisaties. Veel mensen, managers, medewerkers en HR-functionarissen, zijn nog niet op de hoogte van de voordelen van leerdoelen. Hoe meer dit het geval wordt, hoe groter de kans wordt dat ze de kracht van leerdoelen gaan benutten.
• Ten tweede kunnen we functies zo definiëren dat ze ons uitdagen om te leren. Omdat mensen een voortdurende behoefte aan leren hebben, is het onverstandig om mensen langdurig eenvoudig werk te laten doen. Geef ze, en geef jezelf, dus taken die je uitdagen om te leren.
• Ten derde is het belangrijk dat we geloven in de mogelijkheid en de waarde van leren. Wie denkt dat leren voor hem of haar niet mogelijk is of niet belangrijk is, zal leerdoelen niet omarmen. Het bevorderen van een groeimindset, het geloof dat we onze capaciteiten kunnen ontwikkelen, is een belangrijke route naar het gaan stellen van leerdoelen.
• Ten vierde is het belangrijk dat we gemotiveerd zijn voor het type taak dat we moeten uitvoeren. Leerdoelen werken vooral goed als we werk doen dat we interessant en/of belangrijk vinden. Als leidinggevende doe je er dus goed aan om met mensen te praten over het belang van de taak die ze moeten uitvoeren. Ook is het belangrijk om met ze praten over wat zij zelf vooral interessant en belangrijk vinden in hun werk en om hier zoveel mogelijk mee rekening te houden. Voor medewerkers is het nuttig om goed te proberen te begrijpen wat het belang van hun werk is en wat hen daar met name in interesseert en motiveert.

Leerdoelen in 1 plaatje

De onderstaande figuur vat samen wanneer leerdoelen goed werken en wat de belangrijkste voordelen ervan zijn.

Vraag: wat zijn jouw ervaringen met leerdoelen? Zet je ze bewust in? Wat heb jij geleerd over hoe je ze kunt gebruiken en wat ze kunnen opleveren?