Werken met wat er is

In moeilijke omstandigheden kunnen we ons soms machteloos voelen. Denk aan situaties waarin er opeens mogelijkheden voor ons wegvallen, zoals nu in de Corona-crisis het geval is. In zulke situaties kunnen we vaak niet doorgaan zoals we bezig waren. We kunnen niet terugvallen op automatismes omdat er plotseling heel andere eisen aan ons gesteld worden. In zulke moeilijke omstandigheden kunnen het gevoel hebben dat er weinig is dat we kunnen doen. Maar vermoedelijk onderschatten we dan onze eigen mogelijkheden.

Wat heb je tot je beschikking?

Om zicht te krijgen op onze mogelijkheden kan het goed zijn om het principe toe te passen van ‘werken met wat er is’. Dit betekent dat je in je eigen situatie op zoek gaat naar alles wat je tot je beschikking hebt dat je zou kunnen gebruiken om door de moeilijke situatie heen te komen. Door dit te doen kom je misschien op goede nieuwe ideeën.

Bij het werken met wat je hebt, is het belangrijk om niet niet perfectionistisch te denken. Zoals Steve de Shazer ooit zei: “Gebruik gewoon wat je ook maar hebt, hoe incompleet, inconsistent en zelfs onsamenhangend het ook lijkt. Je hebt wat je hebt.”

Hulpvragen

Dit principe van werken met wat er is komt dus neer op het aloude gezegde: roeien met de riemen die je hebt. En wat voor soort riemen kun je zoal hebben? In deze tijd van Corona kun je jezelf bijvoorbeeld de volgende vragen stellen:

1. Hoe (en voor wie) kan wat ik te bieden heb in deze situatie nu extra waardevol zijn?
2. Hoe kan ik wat ik te bieden heb in deze situatie op een andere manier (in een andere vorm) aanbieden?
3. Hoe kan ik wat ik te bieden heb aan een andere doelgroep aanbieden?
4. Welke nieuwe samenwerkingen zou ik kunnen aangaan?
5. Welke oude samenwerkingen zou ik nieuw leven kunnen inblazen?
6. Wat heeft me al eens eerder geholpen om door een moeilijke situatie heen te komen?
7. Hoe kan ik de extra tijd die ik nu heb benutten voor achterstalilg onderhoud of voor investering in nieuwe groei?
8. Van wat voor hulp (bijv. regelingen) kan ik gebruik maken om de huidige lastige situatie te overbruggen?

Je hoeft deze vragen niet in je eentje te beantwoorden. Je kunt gerust aan anderen vragen om mee te denken over antwoorden. Misschien zien zij mogelijkheden waar jij niet eens aan gedacht had.

Van de nood een deugd maken?

In een moeilijke situatie is de eerste prioriteit natuurlijk om de situatie zo goed mogelijk te doorstaan. In de hongerwinter aten Nederlanders tulpenbollen om te overleven. Een extreem voorbeeld van werken met wat er is. Maar in veel situaties is het wellicht mogelijk om van de nood een deugd te maken. Dat wil zeggen: misschien helpt de moeilijke omstandigheid je wel om tot oplossingen te komen die je niet alleen helpen om je hoofd boven water te houden maar die zelfs leiden tot structurele progressie.

Jouw ervaring en ideeën

Ik ben benieuwd naar jouw ervaring. Stel jij jezelf dit soort vragen? Hebben ze je op goede ideeën gebracht? Heb jij dingen ontdekt die jou goed helpen?

Misschien zie ik nog dingen over het hoofd… Heb je nog aanvullende ideeën?