In het toonaangevende wetenschappelijke tijdschrift Nature is een belangrijke publicatie verschenen over grootschalig onderzoek naar de effecten van een kortdurende mindsetinterventie (Yeager et al., 2019). Dit onderzoek heet de National Study of Learning Mindsets (NSLM). Aan het onderzoek werkte een team van onderwijskundigen, psychologen, sociologen, economen en statistici mee (lees meer). Het doel van de studie was om uit te vinden voor welke leerlingen en onder welke omstandigheden een zorgvuldige geconstrueerde groeimindsetinterventie nuttig is. Deze groeimindsetinterventie bestond een online interventie die nog geen uur duurde (lees meer). De boodschap van de interventie aan de leerlingen was dat intellectuele capaciteiten kunnen worden ontwikkeld. De interventie werd afgenomen bij een nationaal representatieve steekproef van 76 middelbare scholen. Aan het onderzoek deden meer dan 12000 eersteklassers mee. 

Verwachtingen

De onderzoekers verwachtten dat ten eerste dat de online interventie daadwerkelijk de mindset van de leerlingen zou beïnvloeden (richting een groeimindset). Ten tweede verwachtten zij dat de interventie vooral in twee soorten contexten nuttig zou zijn: 1) een context waarin goede middelen bestonden om opvolging te geven aan de interventie (goede begeleiding, lesmethoden, e.d.), 2) een context waarin de normen van de medeleerlingen ondersteunend waren aan de groeimindset-boodschap.

Verder verwachtten de onderzoekers dat de interventie vooral nuttig zou zijn voor lager scorende leerlingen. Voor leerlingen die nu al hoge cijfers halen is er immers weinig ruimte voor verbetering. Het nut werd met name afgemeten aan het effect van de interventie op schoolcijfers (voor kernvakken). De opzet, het plan van uitvoering, de hypotheses en de manier van data-analyses zijn van tevoren geheel vastgelegd en geregistreerd. Details over de opzet van het onderzoek kun je hier lezen.

Resultaten

Een eerste resultaat dat werd gevonden is dat de interventie het voorkomen van een statische mindset bij lager scorende leerlingen inderdaad verminderde in vergelijking met de controlegroep. Verder vonden zij dat lager en hoger scorende leerlingen die de interventie hadden gekregen inderdaad hogere cijfers haalden aan het einde van het lesjaar. De interventie verlaagde de kans op een onvoldoende voor hen met 8 procentpunten. Voor wiskunde en natuurkunde (vakken waarbij vaak gedacht wordt dat ze natuurlijke aanleg vergen) werden ook hogere cijfers gehaald. Ook stroomden leerlingen die de interventie hadden gekregen vaker door naar een moeilijker vervolgvak wiskunde in het volgende schooljaar.

Verder vonden de onderzoekers dat de interventie meer effect had op de lager scorende leerlingen in lager en gemiddeld presterende scholen dan in scholen die al hoog presteerden. Mogelijk voegde de interventie weinig toe aan de al ruim aanwezige middelen en begeleiding op die goed presterende scholen. Voorts werd verwacht dat de mindsetinterventie misschien een compensatie zou vormen voor klassen waarin de norm van klasgenoten haaks stond op de groeimindsetgedachte maar dit bleek niet zo te zijn. Juist daar waar klasgenoten achter het aangaan van intellectuele uitdagingen stonden was het effect van de interventie op de cijfers van de lager scorende leerlingen het grootst. De onderstaande figuur toont deze resultaten. Een samenvatting van het onderzoek kun je hier lezen, een samenvatting van de resultaten hier.

Betekenis

Het onderzoek naar mindsets is een nieuwe fase in gegaan. Dit NSLM-onderzoek is geen laboratoriumonderzoek maar onderzoek dat in het veld is uitgevoerd in een zeer grote en landelijk representatieve steekproef. Het onderzoek voldoet aan de hoogte methodische eisen. De interventie en de dataverzameling werden bijvoorbeeld uitgevoerd door een onafhankelijk bureau. We weten inmiddels al een tijd dat een groeimindset niet overal en voor iedere leerling zinvol is. Dit onderzoek geeft waardevolle nieuwe informatie over wanneer een dergelijke interventie vooral nuttig is: voor lager scorende leerlingen in contexten waarin de groeimindsetgedachte ondersteund wordt en waar goed onderwijs plaatsvindt.

Ook belangrijk is het volgende. Bij het beoordelen van effecten van interventies in het onderwijs moeten we goed kijken naar de omvang van het effect in verhouding tot de kosten en het gemak van de interventie. De groeimindsetinterventie had weliswaar een beperkt effect op de cijfers maar dit effect was te meten aan het einde van het schooljaar en was gebaseerd op minder dan een uur achter de computer zitten. Goede online groeimindsetinterventies zijn zeer goedkoop en gemakkelijk toe te passen en daarom zeer de moeite waard.