Door autonomie-ondersteuning aan anderen te geven kun je hen goed helpen. Maar wat doe je als je eigen motivatie niet zo autonoom is?

Gisteren gaven verzorgden wij een kennismakingsworkshop progressiegericht leidinggeven voor ongeveer 25 directeuren en leidinggevenden van een scholengemeenschap. Eén van de onderwerpen die aan de orde kwamen was autonomie-ondersteuning. Zoals je als lezer van de site wellicht weet, onderscheidt de zelfdeterminatietheorie autonome motivatie van gecontroleerde motivatie. Voor nieuwe lezers volgt hier een korte samenvatting.

Autonome motivatie

Van autonomie motivatie is sprake als iets interessant of belangrijk vindt en je er volledig achter staat om te doen wat je doet. Van gecontroleerde motivatie is sprake als je iets doet omdat je ertoe gedwongen of verleid voelt, niet omdat je het zelf interessant of belangrijk vindt. Bekend is dat autonome motivatie niet alleen leidt tot betere prestaties dan gecontroleerde motivatie; ook is het zo dat autonoom gemotiveerde mensen zich beter voelen.

Autonomie-ondersteuning

Door autonomie-ondersteuning te bieden kunt je de autonome motivatie van medewerkers of leerlingen vergroten. Kernonderdelen van autonomie-ondersteuning zijn: 1) respecteer en werk met het perspectief van de ander, 2) biedt keuzemogelijkheden, 3) wees duidelijk over je verwachtingen, 4) geef een goede reden voor je verwachtingen.

Hoe kun je autonomie-ondersteuning bieden als je zelf niet zo autonoom gemotiveerd bent?

Nadat we het onderwerp in de kennismakingsworkshop geïntroduceerd hadden en er enige tijd over hadden gesproken zei een van de deelnemers aan de workshop iets in de trant van: “Autonomie-ondersteuning lijkt mij inderdaad nuttig, zowel voor leidinggevenden als voor docenten. Ik vroeg mij alleen af: is het niet erg moeilijk om autonomie-ondersteuning te bieden als je zelf niet erg autonoom gemotiveerd bent?”

Je kunt veel doen om je eigen autonomie motivatie te vergroten

Een terechte vraag. Er zijn inderdaad aanwijzingen dat als je zelf gecontroleerd gemotiveerd bent, je minder gemakkelijk autonomie-ondersteuning kan bieden. Dit zie je ook terug in het feit dat kinderen waarvan de ouders autoritair en controlerend opvoedden zelf een grotere kans hebben om dat zelf ook te gaan doen als ze eenmaal volwassen zijn. Is er hoop? Ja. Wanneer je zelf merkt dat je niet autonoom gemotiveerd bent kun je zelf je autonome motivatie vergroten door goed te reflecteren op wat voor jou interessant en belangrijk is. Als je achter bent kun je je keuzes hierop afstemmen. Wellicht kunnen anderen je hierin ondersteunen. Daarnaast kan het heel nuttig zijn om als team samen te werken aan het vergroten van autonomie-ondersteuning in de organisatie waarin je werkt. Zo kun je elkaar helpen en stimuleren.

Vraag: Heb jij aanvullende ideeën? Ik hoor ze graag!