Heb je altijd alles leuk gevonden wat je nu leuk vindt? Vond je altijd elk soort muziek dat je nu mooi vind mooi? Genoot je altijd al van precies dezelfde dingen waar je nu van geniet? Ik vermoed dat je deze vragen met ‘nee’ beantwoordt. Blijkbaar ligt wat we leuk vinden niet vast en kan dit zich over tijd ontwikkelen. Ik herinner me, het moet meer dan 20 jaar geleden zijn, hoe ik een boek weglegde dat me niet aansprak omdat ik het heel saai en abstract vond. Ik was erg verbaasd toen ik, een paar jaar later, merkte dat ik het boek aandachtig aan het lezen was en bij mezelf dacht hoe geweldig ik het vond. Het viel me op hoe zeer mijn manier van kijken blijkbaar veranderd was en hoe mijn idee van wat interessant was blijkbaar anders was geworden.

Interesses blijken te kunnen veranderen

Om te begrijpen wat er gebeurd was dacht ik er even verder over na. Tot dan toe had ik altijd min of meer gedacht dat de interessantheid van dingen een relatief stabiel kenmerk van die dingen was. Blijkbaar is dat niet zo. Wat had het boek dat eerst zo saai was nu interessant gemaakt? In de tussenliggende jaren had ik veel over het onderwerp nagedacht en er meer kennis over vergaard. Voor die tijd was de kloof tussen mijn kennis en de inhoud van het boek zo groot dat het lezen ervan mij ontmoedigde en me niet aansprak. Na enkele jaren was de situatie heel anders. Het boek bood me nu antwoorden op vragen die ik intussen over het onderwerp gevormd had.

Volgen van je interesses

Ik merkte hoe groot het verschil was om het boek te moeten lezen terwijl ik het oninteressant vond met het te willen lezen omdat ik het interessant vond. De eerste ervaring was demotiverend en zwaar, de latere ervaring was motiverend en leuk. Ik besloot om te proberen dit inzicht toe te passen. Ik besloot me te richten op het lezen van dingen die me echt interesseerden en wanneer iets me niet interesseerde dit terzijde te leggen waarbij ik soms dacht: “Misschien ben ik hier niet aan toe, misschien zal ik dit later meer waarderen – of niet.” Door deze eenvoudige regel toe te passen werd lezen zelf veel leuker voor me. Ik merkte dat ik mezelf had geleerd om lezen leuker te gaan vinden. Ook verbreedde mijn interesse in onderwerpen zich geleidelijk.

Kun je je interesses kiezen?

Als wat we interessant vinden niet vastligt en als het open voor ontwikkeling is, kun je je afvragen: in welke mate kunnen we kiezen wat graag leuk zou willen leren vinden. En hoe zouden we zo’n keuze maken? Eén criterium voor het kiezen wat we leuk zouden willen leren vinden is door mensen te volgen die we bewonderen. Als iemand die jij bewondert, een autoriteit, houdt van de componist Sjostakovitsj dan kun je besluiten om ook veel te gaan luisteren naar de muziek van deze componist zodat je hem ook kunt leren waarderen. Na enige tijd ga je de componist misschien ook waarderen. Maar het kan ook zijn dat je merkt dat dat niet gebeurt. Dan heb je een keuze. Ga je verkondigen dat je de componist niet waardeert of doe je net alsof dat wel zo is om een beetje te lijken op de persoon die je bewondert? Of denk je misschien dat je er nog niet aan toe bent om Sjostakovitsj te begrijpen en zeg je tegen jezelf dat je hem later misschien zult gaan waarderen (of niet)?

Vragen

Nou ja, terug naar mijn twee vragen: 1) in welke mate kunnen we kiezen wat we graag leuk zouden willen leren vinden? en 2) als we dat kunnen hoe zouden we dan moeten kiezen wat we graag leuk zouden willen leren vinden?

Mijn vraag aan jou is: wat zou jij graag leuk willen leren vinden?