Het uiten van dubbele zorg bij kritiek op verkeerd gedrag

Kritiek kan vaak leiden tot weerstand, vooral als de ontvanger het gevoel krijgt dat de criticus geen morele zorg voor hen heeft. Wat is hier aan te doen? Een internationaal team van onderzoekers onder leiding van Lauren C. Howe van de Universiteit van Zurich heeft dit onderwerp bestudeerd (Howe et al., 2023). Het resultaat van hun onderzoek? Als de criticus laat zien dat hij of zij ook om de bekritiseerde groep geeft, dan komt de kritiek beter aan. Dit noemen ze ‘dubbele zorg’.

De theorie van dubbele zorg

De onderzoekers stellen een nieuwe manier van kritiek uiten voor. In plaats van alleen kritiek te uiten, raden ze aan om tegelijkertijd zorg uit te drukken voor de bekritiseerde groep. Deze aanpak, “dubbele zorg” genoemd, kan op twee manieren worden uitgedrukt:

1. Dyadische dubbele zorg: door ook bezorgdheid te delen over schade die de slachtoffergroep de doelgroep berokkent: A berokkent schade aan B, maar B berokkent ook schade aan A.
2. Exo-dyadische dubbele zorg: door bezorgdheid te delen over schade die de doelgroep berokkent door een derde partij buiten de doel-slachtoffer dyade (bijvoorbeeld: A berokkent schade aan B, maar C berokkent ook schade aan A). Exo-dyadische uitingen vermijden dat een slachtoffergroep mogelijk betrokken wordt bij het veroorzaken van schade, omdat dit in bepaalde situaties onwaar of anderszins problematisch kan zijn.

Dubbele zorg zou kunnen helpen om weerstand tegen kritiek te verminderen en verandering te bevorderen.

Studie 1: dubbele zorg in een werkplekcontext

De eerste studie van het onderzoek betrof 219 deelnemers die uitspraken beoordeelden over ‘Requesters’ en ‘Workers’. Dit werd gedaan in omstandigheden van a) enkelvoudige zorg, b) enkelvoudige zorg met een positieve uitspraak, of c) dubbele zorg. De resultaten toonden aan dat de boodschappen met dubbele zorg zorgden voor een hogere perceptie van morele zorg en meer overeenstemming met kritiek dan enkelvoudige zorg of enkelvoudige zorg met een positieve uitspraak.

Studie 2: politieke kritiek en dubbele zorg

In de tweede studie waren er 139 democratische deelnemers betrokken. De onderzoekers vonden dat een boodschapper die zowel zorg voor Democraten als Republikeinen toonde tijdens het bekritiseren van de Democraten, als meer zorgzaam werd gezien. Bovendien waren de deelnemers meer het eens met de kritiek.

Studie 3: bedrijfskritiek en dubbele zorg

De derde studie betrof 189 deelnemers die een bericht van een CEO beoordeelden. De CEO bekritiseerde een politieke groep, maar toonde ook zorg voor zowel die groep als een andere groep. De resultaten toonden aan dat wanneer de CEO dubbele zorg toonde, de deelnemers hem meer morele zorg toekenden en sterker instemden met de kritiek.

Studie 4: exo-dyadische dubbele zorg

De vierde studie testte ‘exo-dyadische dubbele zorg’ berichten bij 116 deelnemers uit Californië. Hierin werd zorg geuit voor een doelgroep die schade leed door een externe derde partij, in plaats van de bekritiseerde groep. De deelnemers, inwoners van Californië, toonden meer overeenstemming met kritiek wanneer er exo-dyadische dubbele zorg werd uitgedrukt. Dit bevestigt dat dubbele zorg, zelfs wanneer uitgedrukt ten opzichte van een externe entiteit, de waargenomen morele zorg en overtuigingskracht van de boodschap kan verhogen.

Studie 5: impliciete dubbele zorg in een anti-vooroordelen campagne

De vijfde en laatste studie, die 125 deelnemers betrokken had, keek naar impliciete dubbele zorg in de context van een anti-vooroordelen campagne. Hier, werd een campagnebericht ontworpen om vooroordelen tegenover immigranten aan te pakken. Het betrof hier impliciete kritiek omdat niet vermeld werd welke groep (bijvoorbeeld ‘conservatieven’) deze vooroordelen zouden hebben. Er waren twee versies van het bericht: één die expliciet zorg toonde voor zowel immigranten als Amerikaanse burgers (dubbele zorg), en één die dit niet deed (enkelvoudige zorg).

De resultaten van deze studie toonden aan dat deelnemers die het bericht met dubbele zorg hadden ontvangen, de boodschapper als meer moreel zorgzaam beschouwden en sterker instemden met de kritiek op vooroordelen. Daarnaast bleken deze deelnemers ook bereid om meer actie te ondernemen tegen vooroordelen in vergelijking met degenen die het enkelvoudige zorg bericht hadden ontvangen.

Conclusies

Uit de vijf studies van dit onderzoek blijkt dat het uiten van dubbele zorg bij het leveren van kritiek een krachtig instrument kan zijn om defensieve reacties te verminderen en overeenstemming met kritiek te vergroten. Dit kan nuttig zijn in contexten waarin kritiek vaak defensief wordt ontvangen, zoals in politieke en zakelijke omgevingen.

Het onderzoeksteam benadrukt dat het tonen van authentieke zorg van cruciaal belang is bij deze aanpak. De effectiviteit van de dubbele zorg strategie kan worden ondermijnd als de kritische partij de zorg slechts als een middel tot een doel gebruikt, zonder werkelijke zorg voor de bekritiseerde partij te tonen.