Dit artikel gaat over de kwaliteit van motivatie volgens de zelfdeterminatietheorie (ZDT). Ik concentreer me op de beste kwaliteit van motivatie: autonome motivatie en leg uit dat deze bestaat uit twee vormen: intrinsieke en geïnternaliseerde motivatie. Vervolgens leg ik uit dat er twee verkeerde manieren van denken bestaan over intrinsieke motivatie. Ten slotte kom ik tot de conclusie dat de balans tussen intrinsieke en geïnternaliseerde motivatie kunnen zien als een belangrijke sleutel tot succes in opleiding en werk.
Graag wil ik een misverstand wegnemen over het onderscheid tussen intrinsieke motivatie (doen wat je interessant vindt) en geïnternaliseerde motivatie (doen wat je belangrijk vindt).
Zoals Ed Deci, grondlegger van de zelfdeterminatietheorie, uitlegt in deze video is in het denken over motivatie het onderscheid tussen gecontroleerde en autonome motivatie belangrijk. Van gecontroleerde motivatie is sprake als je onder druk gezet bent om iets te doen of als je verleid bent door het vooruitzicht van een beloning. Bij gecontroleerde motivatie is er vaak sprake van tegenzin en angst, hou je het niet zo lang vol en is de kwaliteit waarmee je werkt niet zo hoog. Bij autonome motivatie sta je achter wat je doet en is de kwaliteit van je werk beter en hou je gemakkelijker vol. Er zijn twee vormen van autonome motivatie. De eerste is intrinsieke motivatie, de tweede is geïnternaliseerde motivatie.
We krijgen regelmatig vragen over wat de termen intrinsiek en extrinsiek nu precies betekenen. Hieronder leg ik deze termen, centrale begrippen in de zelfdeterminatietheorie (ZDT), nader uit. Hierbij leg ik eerst het verschil tussen intrinsieke en extrinsieke motivatie uit en vervolgens het verschil tussen intrinsieke en extrinsieke doelen.
Naar aanleiding van mijn artikel De do’s en don’ts van autonomie-ondersteuning stuurde een hogeschooldocent me enige tijd geleden enkele interessante vragen. Hieronder noem ik die vragen en beantwoord ik ze beknopt.
Door onderzoek in de zelfdeterminatietheorie is al lang bekend dat factoren zoals straf, beloning, druk en concurrentie de kwaliteit van de motivatie van individuen kunnen verminderen. Wanneer dit soort factoren toegepast worden, kan de autonome motivatie van individuen, (bestaande uit de intrinsieke motivatie als de geïnternaliseerde motivatie) onder druk komen te staan (lees meer over de aard en het belang van autonome motivatie). Er kan in zulke omstandigheden een meer gecontroleerde motivatie ontstaan die over het algemeen gepaard gaat met angst, spanning en minder goed functioneren. Eén factor die ook de autonome motivatie onder druk kan zetten is het geven van cijfers voor prestaties, een methode die natuurlijk veel gebruikt wordt in scholen. Een nieuw onderzoek van Krijgsman et al. (2017) verkent de relaties tussen het geven van cijfers en de motivatie van leerlingen in de gymnastiekles (N=409).
In dit artikel schreef ik dat onderzoek uit de zelfdeterminatie laat zien dat wanneer we activiteiten verrichten die in overeenstemming zijn met onze waarden, we ons beter voelen en beter functioneren. Een lezer was hier geïnteresseerd in en vroeg me om literatuurverwijzingen waar uit dit blijkt. Hier kun je mijn antwoord lezen.
Een recent onderzoek door Kramer et al. (2024) belichtte de impact van groepszelfevaluatie. Het onderzoek vond plaats in de context van scholen, waarbij leerlingen betrokken waren bij samenwerkingsleerprojecten. Ze stelden zelf basisregels op voor hun samenwerking en evalueerden achteraf de naleving ervan.Lees verder »
De zelfdeterminatietheorie (ZDT) werd ontwikkeld door Edward Deci en Richard Ryan. Zij behoren nu tot de meest geciteerde psychologen ter wereld. ZDT is de best onderzochte en meest invloedrijke motivatietheorie van dit moment. We bespreken de waarde van de ZDT voor het onderwijs waarbij we laten zien hoe belangrijk autonomie-ondersteuning en structuur zijn voor een goede motivatie.
Edward Deci, grondlegger van de zelfdeterminatietheorie, benadrukt het belang van autonome motivatie en autonomie-ondersteuning. In een TED-presentatie legt Deci uit dat autonoom gemotiveerd zijn je prestaties verbetert, vooral bij ‘heuristische activiteiten’. Als we Deci’s video tonen in trainingen, krijgen we soms de vraag: Wat zijn heuristische activiteiten? Laten we dat eens nader bekijken.
Motivatie is energie voor actie. We zijn meestal geneigd om te kijken naar de hoeveelheid motivatie die iemand heeft om iets te doen. Maar belangrijker dan de hoeveelheid motivatie die iemand heeft, is de kwaliteit van de motivatie die iemand heeft. Een type motivatie van een minder goede kwaliteit is gecontroleerde motivatie. Dit is de motivatie die we hebben als we onder druk gezet zijn om iets te doen of verleid zijn om iets te doen. De kwaliteit van gecontroleerde motivatie is niet zo goed omdat hij gepaard gaat met angst en tegenzin. We voeren de taak die ons gevraagd is wel uit maar de kwaliteit van ons werk is niet zo goed, we houden het minder lang vol, we vinden de taak niet zo leuk en we hebben de neiging om ons er zo snel en gemakkelijk mogelijk van af te maken.
Een type motivatie van een goede kwaliteit is autonome motivatie. Dit is de motivatie die we voelen als we iets doen wat we interessant vinden (dit heet intrinsieke motivatie) en als we iets doen wat we belangrijk vinden (dit heet geïnternaliseerde motivatie). Als we autonoom gemotiveerd zijn, staan we er volledig achter om te doen wat we doen. We voelen ons goed terwijl we de taak doen, we krijgen er energie van, we voeren de taak goed uit en we houden het lang vol.
Meer dan een decennium geleden introduceerden Gwenda Schlundt Bodien en ik het concept van progressiegericht werken. Deze aanpak omvat een reeks principes en technieken die individuen en teams ondersteunen om zowel bereikte als gewenste progressie zichtbaar te maken en inzicht te verkrijgen in de te nemen vervolgstappen. Het fundament van deze aanpak is stevig geworteld in de bevindingen uit de wetenschappelijke psychologie, zoals de zelfdeterminatietheorie en de mindsettheorie.
In dit artikel pleitte ik voor een accentverschuiving van niveaudenken naar progressiedenken, zonder overigens niveaudenken radicaal overboord te zetten. De reden om meer nadruk te leggen op progressiedenken is dat het meer motiveert en activeert. In reactie op mijn stuk vroeg Pim Lagrand het volgende: “Hoe past deze kijk op de situatie dat een manager bepaalde resultaten verwacht van zijn medewerker? Mijn idee is dat het niveaudenken helpt om als manager duidelijk je verwachting aan te geven bij de medewerker (bijv. de software-aanpassing dient uiterlijk eind van deze week gereed te zijn en te voldoen aan de interne kwaliteitseisen). Zou het progressiedenken de manager en medewerker kunnen helpen op de weg naar het bereiken van het verwachte resultaat?” In reactie op deze interessante vraag zet ik een paar gedachten over resultaatsverwachtingen op een rijtje.
Maarten van Rossem zegt vaak verstandige dingen maar sloeg gisteren de plank mis toen hij zijn onderwijsfilosofie uiteenzette. In het TV programma De Slimste Mens kwam gisteren de vraag naar voren: “De Masteropleiding Geneeskunde aan een Nederlandse universiteit doet niet meer aan rapportcijfers. Je kunt er niet meer cum laude afstuderen. Het doel is minder prestatiegericht, meer leergericht onderwijs. Op welke universiteit is dat?”
Hoe vindt internalisatie van motivatie plaats? Het komt regelmatig voor dat we dingen moeten doen die we niet inherent leuk of interessant vinden. Als dit zo is hebben we een andere reden nodig om de activiteit toch gemotiveerd uit te voeren. Hierbij speelt motivatie-internalisatie een belangrijke rol. Bex Hewett deed onderzoek naar hoe internalisatie plaatsvindt.
Wij gebruiken cookies op onze website om u de meest relevante ervaring te bieden door uw voorkeuren en herhaalbezoeken te onthouden. Door op "Accepteren" te klikken, stemt u in met het gebruik van ALLE cookies.
This website uses cookies to improve your experience while you navigate through the website. Out of these, the cookies that are categorized as necessary are stored on your browser as they are essential for the working of basic functionalities of the website. We also use third-party cookies that help us analyze and understand how you use this website. These cookies will be stored in your browser only with your consent. You also have the option to opt-out of these cookies. But opting out of some of these cookies may affect your browsing experience.
Necessary cookies are absolutely essential for the website to function properly. This category only includes cookies that ensures basic functionalities and security features of the website. These cookies do not store any personal information.
Any cookies that may not be particularly necessary for the website to function and is used specifically to collect user personal data via analytics, ads, other embedded contents are termed as non-necessary cookies. It is mandatory to procure user consent prior to running these cookies on your website.
Open link ► De Amerikaanse filosoof Daniel Dennett is onlangs op 82-jarige leeftijd overleden. Dennett stond bekend om zijn unieke…