“Zie jezelf als een werk in progressie?”. Ik geef toe, dit artikel heeft een wat vreemde titel. Ik zal even uitleggen waar hij vandaan komt. Het Engels kent de mooie uitdrukking ‘a work in progress”. Als je zoekt naar Nederlandse vertaling kom je op dingen als ‘werk in uitvoering’ terecht. Maar dat vind ik net iets minder krachtig en niet helemaal hetzelfde. Er wordt wel iets uitgevoerd maar is er ook progressie? Ik stel hierbij dan ook voor om de frase ‘werk in progressie’ in het Nederlands in te voeren. Nu ik toch voorstellen aan het doen ben … ik stel ook voor om onszelf te gaan zien als een werk in progressie.

Belangrijke fixed-mindset-heilige-huisjes uit de psychologie van een jaar of 30 geleden zijn inmiddels in vergaande mate ontmanteld. Het brein is niet onveranderbaar is na een bepaalde leeftijd maar een orgaan dat zeer plastisch en dynamisch is en blijft (zie meer). Het werk van Carol Dweck en haar vele collega’s heeft laten zien dat het geloof in de veranderbaarheid van onze eigenschappen en capaciteiten deze veranderbaarheid mogelijk maakt (zie onder andere dit). Veel dingen waarvan we vroeger dachten dat ze onontwikkelbaar waren, zijn dat niet.

Hoe kijken we naar ons leven? Veroordelen we onszelf tot het idee dat we het moeten doen met wat we zijn en wat we hebben? Beperken we onszelf door te denken dat progressie en voortgaande groei er voor ons niet in zit? Geloven we dat de eerste helft van ons leven een periode van progressie is en de tweede helft een periode van regressie? Of zien we de toekomst als open en zien we onszelf en onze omgang met de wereld als een werk in progressie? Dat laatste lijkt me niet alleen aantrekkelijk maar ook realistisch.