Wat als je interesse minder sterk of afwezig is?

Op mijn artikel Interesses als drijvende krachten achter ontwikkeling heb ik vrij veel reacties gekregen; de meeste enthousiast. In het artikel pleit ik ervoor om je structureel te verdiepen en bekwamen in dat wat je interesseert. Onder interesses vallen in mijn artikel zowel dingen die je plezierig vindt om te doen en te leren als dingen die je belangrijk vindt om te doen en te leren. Door je te richten op wat je interesseert leer je beter en hou je de activiteit langer vol (zie meer).  Ten slotte leg ik in het artikel uit dat interessegericht ontwikkelen niet alleen in het voordeel van het individu maar ook in het voordeel van de organisatie is.

Naar aanleiding van het artikel kreeg ik twee vragen. De eerste is: wat doe je als je interesse fluctueert of minder wordt? De tweede is: Wat doe je nou als je niet echt niets interessant vindt of niet weet wat je interessant vindt? Hier zijn mijn antwoorden op die vragen. 

1. Wat als je interesse minder wordt?

Het is natuurlijk goed mogelijk dat je interesse voor een onderwerp niet altijd op hetzelfde niveau ligt. Veel gevoelens, motivaties en percepties fluctueren constant en dit geldt ook voor je interesses. Dat je interesse voor een onderwerp niet altijd even sterk is, is dus niet vreemd en hoeft ook helemaal geen probleem te zijn. In veel gevallen kun je gewoon beslissen je even je op iets anders te richten wanneer je interesse voor een bepaalde onderwerp wat minder is. Wanneer je interesse later weer aanwakkert, bijvoorbeeld naar aanleiding van iets wat je meegemaakt of gelezen hebt, kun je de activiteit weer oppakken.

Een andere manier om hier naar te kijken is de volgende. Terwijl je interesse voor onderwerp A misschien even wat minder is hoef je niet te stoppen met het volgen van je interesse. Misschien is het gewoon zo dat je interesse wat aan het verschuiven is. Bij interessegericht ontwikkelen hoef je je niet vast te bijten in een onderwerp om er krampachtig aan vast te houden. Integendeel; het is bijna per definitie zo dat je interesse zich ontwikkelt en verschuift na verloop van tijd. In plaats van jezelf de vraag te stellen: vind ik dit nog interessant kun je jezelf afvragen: wat vind ik nu interessant?

Deze manier van werken hoeft natuurlijk niet te betekenen dat je van de hak op de tak gaat springen dwars door allerlei heel verschillende activiteiten heen. Dit is ook niet zo waarschijnlijk. Je interesse ontwikkelt zich vermoedelijk eerder vrij geleidelijk dan heel abrupt. Als je bijvoorbeeld piano speelt kan het zijn dat je interesse in het spelen van klassieke muziek geleidelijk aan wat minder sterk wordt en dat je interesse voor (bijvoorbeeld) Jazz wat sterker wordt. Je hoeft dan niet op te houden met pianospelen maar je kunt wel een verschuiving in je repertoire aanbrengen.

2. Wat als je niet weet wat je interesseert?

Dit is misschien een verrassende vraag (hoe kun je nou niet weten wat je interesseert?) maar ik heb hem al vaker gehoord dus zo vreemd is hij misschien toch niet. Om te beginnen wil ik zeggen dat mensen in potentie allemaal interesses hebben. Zoals ik in mijn artikel al zei is ieder mens intrinsiek gemotiveerd om de interactie met zijn of haar omgeving aan te gaan en om dingen te leren en te onderzoeken. We hebben allemaal het vermogen om activiteiten leuk te vinden. Ook zijn we allemaal in zekere mate gevormd door de normen en waarden in onze omgeving wat betekent dat we dingen bepaalde dingen belangrijke en de moeite waard vinden. Soms is het zo dat mensen niet geleerd hebben om zich op dit soort interesses en waarden te concentreren en om zich erdoor te laten leiden waardoor ze misschien niet eens goed weten wat die interesses en waarden zijn. Maar ze zijn er wel. 

In het algemeen is het zo dat je erachter kunt komen wat je interesseert door goed op te letten en te reflecteren op wat je doet. Terwijl je dingen aan het doen bent kun je bijvoorbeeld goed opletten op welke activiteiten je plezierig vindt om te doen en je voldoening geven. Wat kan helpen is om hier ook over te praten met andere mensen of om een soort interessedagboekje bij te houden waar in je schrijft welke dingen je hebt gedaan die je interessant of belangrijk vindt. Ook kun je praten en schrijven over dingen waar je nieuwsgierig bent en die je wel eens zou willen uitproberen. Door zo te reflecteren kun je meer zicht krijgen op waar je interesses liggen. Zo kun je er bewust voor kiezen om je aandacht er op te richten.