Het denken over leiderschap is door de tijd heen sterk veranderd. Komt er in de komende decennia een nieuwe ontwikkeling, die naar duaal leiderschap?

De Great-men-theorie van leiderschap is achterhaald

Door de eeuwen heen zijn we anders gaan denken over wat effectief leiderschap is. Eén van de eerste moderne schrijvers over leiderschap was de Schotse filosoof Thomas Carlyle (1795-1881). Hij schetste een plaatje van de leider als een heroïsch type: mannelijk, krachtig en normatief. Hij zag de geschiedenis van de mensheid als de geschiedenis van uitzonderlijke individuen, ofwel Great Men. Inmiddels wennen we steeds meer aan het idee dat leiders geen sterke man hoeven te zijn. Het macho-beeld van de effectieve leider is achterhaald. Macho-leiders zijn in het algemeen niet effectief op de lange termijn. Recent onderzoek laat zien dat effectieve leiders eerder het tegenovergestelde van macho’s zijn. Ze stellen zich helpend en nederig op.

Duaal leiderschap

Wellicht raken we in de komende jaren ook meer gewend aan het idee van duaal leiderschap. We zijn van oudsher nog geneigd te denken dat er één persoon aan het hoofd van een organisatie of gemeenschap dient te staan. En in de meeste organisaties en gemeenschappen is dat ook het geval. Maar is dat terecht en blijft dat zo? Bij het opvoeden van kinderen zijn we gewend aan het feit dat er meestal twee ouders zijn. En de moderne kijk op ouderschap is dat die ouders gelijkwaardig zijn. Dit zouden we kunnen zien als een aanwijzing dat duaal leiderschap heel effectief kan zijn.

We hebben een voorkeur voor werken in tweetallen

Recent onderzoek van Peperkorn et al. (2020) laat zien dat we als mensen een voorkeur voor sociaal contact in tweetallen hebben. In tweetallen is het gemakkelijk om vertrouwen op te bouwen en is het coördineren van activiteiten relatief gemakkelijk. In dit artikel kun je hier iets meer over lezen. In datzelfde artikel werp ik de vraag op of we leiderschap van afdelingen (organisaties, landen?) niet beter bij twee personen kunnen leggen in plaats van bij één.

DSM werkt met duaal leiderschap

Het bedrijf DSM werkt met duaal leiderschap. Geraldine Matchett en Dimitri de Vreeze (zie foto) zijn samen ceo van DSM. In een interview in NRC vertellen zij over hun ervaringen. Als groot voordeel van hun samenwerking noemen ze dat ze samen meer zien. Juist bij complexe beslissingen is het een voordeel om vanuit verschillende perspectieven te denken. Daarnaast leggen ze uit dat het werken als tweetal iets meer flexibiliteit geeft.

Gaan we wennen aan duaal leiderschap?

Ik zie er wel wat in. Ik denk dat duaal leiderschap veel meer kan worden toegepast dan nu het geval is. Wat denk jij? Heb je er ervaringen mee? Heb je er vertrouwen in?