Veel mensen voelen zich machteloos tegenover grote problemen zoals klimaatverandering. Dit gevoel van machteloosheid kan hen ervan weerhouden actie te ondernemen, omdat ze denken dat hun individuele inspanningen weinig verschil maken. Recent onderzoek van Jankowski, Mlynski en Job (2024) biedt nieuwe inzichten. Het gaat over hoe onze overtuigingen over de veranderbaarheid van de wereld—een ‘groeimindset over de wereld‘—een cruciale rol spelen in het doorbreken van de illusie van machteloosheid.

Het onderzoek: hoe onze wereldbeelden invloed hebben op klimaatactie

De onderzoekers vroegen zich af hoe de manier waarop mensen de wereld zien invloed heeft op hun gevoel van effectiviteit. Dit is vooral relevant bij het aanpakken van grote maatschappelijke uitdagingen zoals klimaatverandering. Ze stelden de hypothese dat mensen met een groeimindset over de wereld een sterker gevoel van ‘response efficacy‘ zouden hebben. Dit betekent dat ze aannemen dat de wereld en sociale systemen veranderbaar zijn door menselijke inspanningen. Dit betekent dat zij geloven dat hun acties daadwerkelijk bijdragen aan het gewenste resultaat.

Om deze hypothese te testen, voerden ze drie online experimenten uit met deelnemers uit Oostenrijk en de Verenigde Staten. In elk experiment manipuleerden ze de ‘lay beliefs’ van de deelnemers over de wereld. Dit deden ze door hen teksten te laten lezen die de wereld presenteerden als ofwel veranderbaar (groeimindset) ofwel vaststaand (statische mindset).

Na deze interventie maten ze verschillende variabelen:

• Persoonlijke en collectieve response efficacy: het geloof in de effectiviteit van eigen acties en die van groepen om klimaatverandering tegen te gaan.
• Intentie om actie te ondernemen: de bereidheid van deelnemers om zich in te zetten voor klimaatmaatregelen.
• Perceptie van dynamische normen: het besef dat steeds meer mensen pro-milieu-gedrag vertonen.
• Gevoelens van samenwerking: het gevoel deel uit te maken van een gezamenlijke inspanning met anderen.

Belangrijkste bevindingen

De resultaten van de experimenten waren consistent en veelbelovend:

1. Verhoogde response efficacy: Deelnemers met een geïnduceerde groeimindset over de wereld voelden zich effectiever in hun vermogen om klimaatverandering te beïnvloeden. Dit gold zowel individueel als collectief. Ze geloofden sterker dat hun acties daadwerkelijk een verschil maken.
2. Grotere intentie tot actie: Deze deelnemers toonden een sterkere bereidheid om zich in te zetten voor klimaatmaatregelen, vergeleken met degenen met een statische mindset.
3. Bewustzijn van veranderende normen: Ze waren zich meer bewust van het feit dat pro-milieu-gedrag steeds gangbaarder wordt in de samenleving.
4. Versterkt gevoel van samenwerking: Deelnemers met een groeimindset voelden zich meer verbonden met anderen in hun inspanningen om klimaatverandering aan te pakken. Dit versterkte het gevoel van saamhorigheid.

Deze bevindingen suggereren dat het aanmoedigen van een groeimindset over de wereld een effectieve strategie kan zijn om mensen te motiveren tot actie tegen klimaatverandering.

Conclusie: het belang van onze overtuigingen

Het onderzoek van Jankowski en collega’s onderstreept de krachtige invloed van onze overtuigingen op ons gedrag. Door te geloven dat de wereld veranderbaar is, vergroten mensen hun gevoel van invloed en bereidheid om bij te dragen aan positieve veranderingen. Dit biedt waardevolle inzichten voor beleidsmakers, opleiders, coaches en iedereen die betrokken is bij het bevorderen van maatschappelijke betrokkenheid.

De kern is dat onze kijk op de wereld bepalend is voor onze acties. Een groeimindset over de wereld kan ons inspireren om niet alleen zelf in beweging te komen, maar ook anderen te motiveren. Samen kunnen we werken aan een toekomst waarin elke actie—hoe klein ook—ertoe doet en bijdraagt aan een duurzame en rechtvaardige wereld.

Lees ook:

• Illusie van machteloosheid: we hebben meer invloed dan we denken
• Hoe wil ik mij van dag tot dag verhouden tot dit onderwerp?
• Aan de verkeerde kant van de geschiedenis staan