Vanaf het begin van het nazibewind in 1933 in Duitsland kwam de theoloog Dietrich Bonhoeffer in verzet tegen het regime en de vervolging van Joden. In 1943 werd hij gearresteerd door de Gestapo en kwam hij in een concentratiekamp terecht. In 1945, vlak voor het einde van de oorlog, werd hij daar opgehangen na beschuldigd te zijn van betrokkenheid bij een poging tot een aanslag op Hitler.

Trainingen Progressiegericht Werken

Tijdens zijn gevangenschap dacht hij diep na over wat er gebeurd was in zijn land. Hij formuleerde daar zijn theorie van domheid. Kort gezegd komt die erop neer dat domheid gevaarlijker is dan slechtheid. Het onderstaande filmpje legt dit uit.

Bonhoeffers theorie van domheid

Despoten zijn afhankelijk van de domheid van hun volgers

Enkele dingen spreken me aan in dit filmpje.

  • Ten eerste dat domheid, niet te verwarren met een lage intelligentie, lastig te bestrijden is, zowel met argumenten en feiten als met geweld.
  • Ten tweede dat de macht van leiders zoals Hitler afhangt van de domheid van zijn aanhangers (“The power of the one needs the stupidity of the other.”).

Despoten zoals Hitler, en would-be despoten zoals Trump en Baudet, onderdrukken de verstandigheid van een aanhangers en zijn afhankelijk van hun domheid. Dit onderdrukken van verstandigheid of rationaliteit proberen zij te bewerkstelligen door het aanwakkeren van nationalisme, het aanwijzen van buitenlandse en binnenlandse vijanden en de bewering dat zij alleen in staat zijn het volk, het land, de cultuur te bevrijden of redden.

Wat vind je van dit artikel?
  • Interessant (25)
  • Bruikbaar (7)