Wat is je mindset over kansen?

We leven in een tijd van ingrijpende veranderingen en talloze onzekerheden. Recent zijn we als maatschappij wakker geschud door de dramatische mogelijkheden en bedreigingen die artificiële intelligentie (AI) met zich meebrengt. Deze ontwikkelingen gaan zo snel dat de vooruitzichten zijn dat AI het werk van vele mensen binnen afzienbare tijd zal kunnen overnemen. Welke mogelijkheden en kansen zullen er in de toekomst voor ons zijn? Dit is een essentiële vraag want kansen zijn cruciaal voor het nastreven van doelen, en zonder kansen is progressie onwaarschijnlijk.

Belangrijk: kansengelijkheid vergroten

Dat kansen niet gelijk verdeeld zijn binnen onze samenlevingen (en in veel andere samenlevingen nog minder) is een onrechtvaardigheid en een niet te onderschatten sociaal probleem. De ontwrichtende werking van AI zou de ongelijkheid van kansen nog verder kunnen vergroten. Initiatieven om de kansengelijkheid te vergroten zijn hard nodig. Daarom spreken mij publicaties zoals Sander en de brug van Sander Schimmelpenninck en Gratis geld voor iedereen van Rutger Bregman mij aan.

Tevens belangrijk: onze mindset over kansen

Een andere factor die belangrijk is, is hoe wij als individuen nadenken over kansen. Yale-onderzoeker Paul O’Keefe en enkele collega’s onderzochten in zeven studies de effecten van wat we geloven over de aard en de werking van kansen (O’Keefe et al., 2023). De onderzoekers onderscheidden grofweg twee manieren van denken over kansen:

1. statische mindset over kansen: dit is de overtuiging dat iemands kansen relatief onveranderlijk zijn;
2. groeimindset over kansen: de overtuiging dat kansen veranderlijk zijn.

O’Keefe en zijn collega’s verwachtten dat in situaties waarin er kansen zijn het weinig uitmaakt of we een statische mindset of een groeimindset over kansen hebben. De kans is er gewoon en we kunnen hem benutten.

Drie soorten reacties als kansen afwezig zijn

Maar zij verwachtten dat in situaties waarin er geen kansen lijken te zijn er een belangrijk verschil optreedt tussen deze twee mindsets. Wanneer kansen afwezig lijken te zijn, kunnen we grofweg drie dingen doen:

1. actieve doelstrategieën tonen (blijven proberen en hard blijven werken);
2. passieve doelstrategieën tonen (gewoon hopen op een grote doorbraak, wachten tot de juiste kansen zich voordoen, gewoon hopen dat je op het juiste moment op de juiste plaats bent, gewoon hopen op wat geluk, gewoon hopen dat het universum overeenkomt met zijn/haar wensen en erop blijven vertrouwen dat het zijn/haar lot is om te slagen);
3. opgeven van het doel (een ‘realistischer’ doel nastreven en opgeven).

Het onderzoek

De onderzoekers verwachtten dat een statische mindset reacties 2 en 3 waarschijnlijker maakt en een groeimindset reactie 1. Deze verwachtingen werden bevestigd in het onderzoek.

• In studies 1a-4 reageerden deelnemers op scenario’s over competente mensen (of zichzelf) met uitdagende, langdurige ambities. Wanneer kansen beschikbaar waren, voorspelden beide mindsets hoge verwachtingen voor succes en een voorkeur voor actieve strategieën om het doel na te streven, zoals doorzettingsvermogen. Wanneer kansen daarentegen niet beschikbaar leken, voorspelde een sterkere statische mindset lagere verwachtingen van succes en een voorkeur voor passieve strategieën, zoals gewoon afwachten.

De laatste twee studies onderzochten werklozen.

• In studie 5 kozen degenen met een sterkere groeimindset ervoor om zich meer in te zetten voor een taak over het cultiveren van nieuwe kansen op werk.
• Studie 6 toonde aan dat degenen met een sterkere groeimindset meer kans hadden om 5 maanden later te rapporteren dat ze werk hadden gevonden, zelfs wanneer werd gecorrigeerd voor motivatierelevante variabelen, opleiding en sociaaleconomische status. Zij gingen ook actiever op zoek naar een baan.

Relevantie voor de praktijk

Betekenisvolle progressie volgt altijd uit een combinatie van kansen die omstandigheden bieden en wat wij zelf doen. Alleen een groeimindset over kansen hebben is geen garantie voor progressie. Het is slechts een factor die de kans op progressie beïnvloedt. De objectieve omstandigheden waarin we ons bevinden bepalen mede hoe we ons ontwikkelen. De kansenongelijkheid die er nu is, zorgt ervoor dat het voor sommigen veel moeilijker is om vooruit te komen dan voor anderen. Verbeteren van kansengelijkheid verdient een hoge prioriteit.

Daarnaast is het cultiveren van een groeimindset over kansen waardevol. Reflectie-oefeningen gericht op hoe individuen kansen kunnen zoeken of creëren voor het bereiken van betekenisvolle doelen zou daarbij een instrument kunnen zijn. Door een groeimindset over kansen te cultiveren, vergroten we de kans dat individuen actieve doelstrategieën zullen kiezen wat de kans op progressie vergroot.