In een maatschappij die nogal eens het bereiken van perfectie benadrukt, worstelen velen van ons met het verlangen om aan deze hoge standaarden te voldoen. Maar wat als we een gezondere benadering van succes en prestaties konden omarmen? In haar boek ‘Niet perfect, toch tevreden’, biedt Liesbet Boone een transformerende blik op hoe we ons begrip van perfectionisme kunnen ombuigen naar een meer vervullende en duurzame kijk: optimalisme.

Niet perfect, toch tevreden – Liesbet Boone (2023)

Liesbet Boone is onderzoeker op het gebied van de zelfdeterminatietheorie aan de Universiteit van Gent, waar ze promoveerde bij professor Bart Soenens. Daarnaast begeleidt ze als psycholoog leidinggevenden, teams en medewerkers. In haar boek ‘Niet perfect, toch tevreden’ levert ze een gedegen analyse van perfectionisme en stelt ze een praktisch pad voor naar een alternatieve benadering, genaamd optimalisme.

Zelfdeterminatietheorie

Boone’s visie op perfectionisme en optimalisme is geworteld in de zelfdeterminatietheorie, een invloedrijke theorie in de psychologie geïntroduceerd door Richard Ryan en Edward Deci. Deze theorie benadrukt het belang van autonomie, competentie en verbondenheid als fundamentele menselijke behoeften die onze motivatie en welzijn beïnvloeden.

De tweesnijdendheid van Perfectionisme en de Kracht van Optimalisme

Perfectionisme, zoals beschreven door Boone, is een krachtige maar potentieel destructieve kracht. Het ontstaat onder externe druk, zoals het vermijden van afwijzing en het verkrijgen van waardering, en/of interne druk, zoals het vermijden van schuldgevoelens, schaamte, onzekerheid en het bevestigen van een gevoel van zelfwaarde. Deze druk maakt perfectionisme slopend, want ons zelfbeeld staat continu op het spel. (Voor meer achtergrond lees Het motivatiecontinuüm).

Als gezonder alternatief voor perfectionisme introduceert ze ‘optimalisme‘, een streven naar het best mogelijke resultaat in plaats van een onbereikbaar ideaal. Optimalisme draait om de drie P’s: Passie & Plezier, Purpose en Proces, met een focus op keuzevrijheid.

Perfectionisme is niet statisch

Boone denkt niet op een statische manier over perfectionisme en pleit ervoor om niet te spreken in termen van “ik ben een perfectionist”. Ze benadrukt dat perfectionisme en optimalisme zich aan weerszijden van een continuüm bevinden. We hebben allemaal een positie ergens op dit continuüm en deze positie kan fluctueren afhankelijk van de verschillende rollen en situaties waarin we ons bevinden in ons leven en werk. Perfectionisme kan zelfs van dag tot dag, en van moment tot moment fluctueren. Ze suggereert dat je als individu invloed hebt op de richting van deze ontwikkeling en dat je dus iets kunt doen aan je perfectionisme.

Perfectionisme Overwinnen: De Belofte van ‘Niet perfect, toch tevreden’

‘Niet perfect, toch tevreden’ is een uitnodiging aan ieder van ons om onze ongezonde obsessie met perfectionisme te heroverwegen. Het boek biedt ons een manier om perfectionisme om te buigen naar optimalisme, een gezonder en bevrijdend alternatief. Het lijkt me een waardevolle gids voor iedereen die zich wil bevrijden van de knellende greep van perfectionisme en die wil streven naar een leven van voldoening, moed en authentiek succes. Het lijkt me een goed idee om deze reis naar optimalisme te beginnen. We hoeven niet perfect te zijn. We kunnen tevreden zijn met ons voortdurend ontwikkelende unieke en optimale zelf.

Lees ook:

• Perfectionisme, de epidemie van deze tijd
• Excellencisme: het realistische en gezonde alternatief voor perfectionisme