Veel mensen zijn sceptisch over de mogelijkheid van cultuurverandering. Er zijn natuurlijk mensen die geloven dat culturen veranderd kunnen worden en ze pleiten hiervoor. Sommigen menen echter dat cultuurverandering misschien wel kan plaatsvinden maar dat je het woord ‘cultuurverandering’ beter niet kunt gebruiken omdat het vaag is. Anderen mensen dat cultuurverandering praktisch onmogelijk is omdat culturen taai zijn en mensen zich zullen verzetten tegen pogingen de cultuur te veranderen. Nog anderen geloven dat culturen wel kunnen veranderen maar zien deze veranderingen als cyclisch: eerst gaan we de ene kant op, dan weer de andere. Progressie in culturen is volgens hen niet mogelijk. 

Lees verder »

Lees ook: Aannames in progressiegericht werken

Binnen progressiegericht werken gaan we uit van een aantal aannames over mensen, over progressie, over inspanning en over effectiviteit in gesprekken. De aannames die we over mensen hebben, zouden als volgt kunnen worden samengevat:

1. We hebben autonomie, competentie en verbondenheid nodig.
2. Het is goed om te geloven dat we onszelf kunnen ontwikkelen.
3. De menselijke natuur is flexibel.
4. Onze intuïtie is minder betrouwbaar dan we denken.

Hieronder volgt een toelichting op elk van deze aannames:

Lees verder »

Na Steven Pinkers boek The Better Angels of our Nature was ik benieuwd naar zijn nieuwe boek Enlightenment Now. Hij had het boek al een paar jaar geleden aangekondigd en ik verwachtte dat het een interessant boek zou worden. Nu is het verschenen en ik heb het gelezen en het is nog beter en interessanter dan ik had verwacht. Sommige mensen die Pinker volgen, en sommige recensenten van zijn boek, interpreteren volgens mij verkeerd wat hij bedoelt. Ze zien dat Pinker vaak voorbeelden aanhaalt van hoe het in de wereld in allerlei opzichten steeds beter gaat. En ze denken dat zijn boodschap neerkomt op: “Mensen laten we toch wat blijer zijn. Het gaat veel beter met de wereld dan jullie denken.” Maar hoewel het inderdaad veel beter gaat in veel opzichten dan de meeste mensen weten, stelt Pinker niet dat we tevreden achterover kunnen leunen en dat de toekomst vast wel prachtig wordt.

 Lees verder »

In het nieuwe boek van Steven Pinker, Enlightenment Now, kwam ik een nieuw woord tegen: progressiefobie. Het boek is een vurig pleidooi voor vier centrale ideeën uit de Verlichting: rede, wetenschap, humanisme en progressie. Pinker stelt dat de combinatie van deze ideeën zegt dat de mensheid door een groter begrip van de werkelijkheid, via wetenschap, en door een groeiende cirkel van sympathie, veroorzaakt door kosmopolitisme en rede, intellectuele en morele progressie kan boeken. Het doel van de verlichtingdenkers was niet zozeer om de menselijk natuur te verbeteren maar om instituties te bouwen die ervoor zouden zorgen dat het beste in mensen naar boven zou komen.

Lees verder »

Over enkele maanden verschijnt het nieuwe boek van Steven Pinker, Enlightenment now. Sinds de aankondiging van dat boek, enkele maanden geleden, ben ik er al nieuwsgierig naar. Zowel over Pinker als over de Verlichting (Enlightenment) heb ik al vaker geschreven. Over Pinker soms enthousiast, soms kritisch; over de Verlichting vooral enthousiast. Ik wist dat Pinker in het boek een warm pleidooi zou houden voor de de waarden uit de Verlichting. Ik was benieuwd hoe hij de kern van die Verlichtingswaarden zou beschrijven en ook hoe hij zijn pleidooi voor deze waarden zou onderbouwen. Pinker heeft nu een tipje van de sluier opgelicht in een presentatie waarin hij de ideeën in zijn boek beschrijft. Ik zal zijn pleidooi hier beknopt samenvatten (in mijn eigen woorden) en er enkele opmerkingen bij maken.

Lees verder »

Zoals ik in dit boek uitgebreid uitleg, nemen wij mensen de werkelijkheid in allerlei opzichten op vertekende manieren waar. Bovendien gebeurt dit op manieren waar we ons niet of nauwelijks van bewust zijn. Hier is een lijst van de meest bekende waarnemings- en beoordelingsfouten die we vaak maken. In deze lijst zie je ook het begrip naïef realisme staan. Deze beoordelingsfout speelt een speciale rol. We kunnen hem zien als de moeder van alle vormen van beoordelingsfouten. Naïef realisme, een term die bedacht werd door Lee Ross, is het misplaatste geloof dat de werkelijkheid precies zo is als we haar waarnemen. Met andere woorden: het is het cognitieve mechanisme dat ons blind maakt voor de vele beoordelingsfouten die we maken.

Lees verder »

Deze week verstuurde Harvard University professor Steven Pinker twee tweets waar ik op wil reageren. De eerste tweet ging over racisme, de tweede over de vraag of sekseverschillen bestaan.

1. De racisme-tweet

 

To oppose racism, you don’t have to say “races don’t exist”- Bad idea to depend on this dubious empirical claim. https://t.co/Wa7I9RN3jd

— Steven Pinker (@sapinker) June 25, 2016

Lees verder »

Wanneer is het verstandig om een bepaalde overtuiging te hebben of ideeën aan te hangen? Eén manier om hierover te denken, is dat wanneer een meerderheid van de mensen die overtuiging heeft het verstandig is om die overtuiging dan ook te hebben. Maar deze manier van denken is onbetrouwbaar.

Lees verder »

Hier is een citaat uit een nieuw artikel van Steven Pinker waarin hij wijst op het grote belang van het kwantificeren van progressie in de wereld. Veel mensen betwijfelen of de wereld echt beter is geworden door moderne uitvindingen zoals mensenrechten, wetenschap, en democratie. Door in brede zin te meten hoe de wereld zich heeft ontwikkeld kunnen we antwoorden vinden op deze vraag. Het antwoord, volgens Pinker, is dat progressie bestaat en dat we op de goede weg zijn. Hier is het citaat:

Lees verder »

Kort geleden vond er een debat plaats tussen Steven Pinker en Matt Ridley aan de ene kant en Malcolm Gladwell en Alain de Botton aan de andere kant. Het debat ging over de vraag over of de mensheid haar beste dagen nog voor zich heeft of niet. Pinker en Ridley verdedigden de stelling dat wel zo is, Gladwell en de Botton bestreden deze stelling. Je kunt het debat bekijken als je je gratis inschrijft voor de website Munk Debates.

Lees verder »

Bestaat er zoiets als beschaving? Of is wat we beschaving noemen een illusie en kunnen we beter terug naar onze natuurlijke staat?

De reclame van Unicef zegt: “De wereld staat in brand. Maar kinderen hebben ‘m niet aangestoken.” Ik geloof dat Unicef een prima organisatie is en een goed doel om geld aan te geven maar ik vind het jammer dat zij hun reclame beginnen met de opmerking “de wereld staat in brand”.

Natuurlijk is er veel leed in de wereld en zijn er gruwelijke dingen aan de gang in de wereld. De nieuwsberichten staan er bijna dagelijks bol van. Denk aan de barbaarse toestanden die ISIS aanricht, de dreiging die uitgaat van Rusland en de moordaanslagen in de Amsterdamse onderwereld. Maar als je op de nieuwsberichten afgaat dan lijkt de wereld altijd een kruitvat.Lees verder »

Vaak is het zo dat dingen niet louter goed of slecht zijn. Hier zijn vijf voorbeelden: (1) oplossingen voor problemen kunnen nieuwe, onverwachte problemen scheppen, (2) goede eigenschappen kunnen de afgunst van anderen opwekken, (3) wat een sterkte is in één situatie is een zwakte in een andere, (4) het feit dat je succes bereikt voelt fijn maar kan je motivatie om verdere vooruitgang te boeken verminderen en (5) het hebben van veel kennis over een onderwerp is nuttig en plezierig maar kan het contact en de communicatie met anderen soms bemoeilijken. Over dit vijfde voorbeeld, dat bekend staat onder de naam de vloek van kennis (The curse of knowledge, Camerer et al. (1989) wil ik het hebben. Lees verder »

Er is veel bewijs dat de wereld, grosso modo, steeds beter wordt in veel opzichten (zie bijvoorbeeld het werk van Matt Ridley, Steven Pinker en Hans Rosling). In overeenstemming met deze zienswijze is een nieuw artikel van Zack Beauchamp op  Thinkprogress met als titel 5 Reasons why 2013 Was The Best Year In Human History. Hij geeft de volgende 5 redenen:

Lees verder »