Visser, C.F. (2017), Hoe creëer je een leergierige cultuur? TvOO – Tijdschrift voor Ontwikkeling in Organisaties, Nr. 4.

Leergierigheid is goed voor individuen en organisaties. Dit artikel legt uit waarom dat zo is en hoe je een cultuur van leergierigheid kunt ontwikkelen.

We leren op het moment dat er iets gebeurt wat we nog niet wisten of verwachtten. Het is niet zo dat we alleen leren als we er bewust voor kiezen. Het gebeurt voortdurend en we kunnen dan ook niet besluiten om niet meer te leren. Psychologen hebben verschillende vormen van leren bij mensen en andere dieren ontdekt, van eenvoudig tot complex, die geheel of deels automatisch en onwillekeurig plaatsvinden (Haselgrove, 2016), zoals: habituatie, klassieke conditionering, operante conditionering en sociaal leren.

Lees verder »

De zelfdeterminatietheorie (ZDT) is goed bruikbaar in veel contexten. ZDT kent niet alleen een praktische kant maar ook een uitgebreide theoretische kant (zie o.a. Ryan & Deci, 2017). Het begrijpen van deze onderliggende theorie helpt om de praktische suggesties die voortvloeien uit ZDT beter te begrijpen. Ik bespreek hier één van de belangrijke aspecten van de theorie, het principe van organismische integratie.  

Lees verder »

Hoe ziet de menselijk natuur eruit? Zijn mensen van nature goed of slecht? Zijn we puur egoïstisch of zijn we ook in staat tot puur onbaatzuchtig (altruïstisch) handelen? Zijn we vooral in een voortdurend gevecht met elkaar verwikkeld of is het juister om te stellen dat we voornamelijk veel samenwerken en elkaar verzorgen? Hoe we dit soort vragen voor onszelf beantwoorden, is tamelijk belangrijk. Onze antwoorden op deze vragen bepalen namelijk in belangrijke mate wat we van onszelf verwachten en wat we van anderen verwachten. En als gevolg daarvan bepalen ze ook hoe we anderen behandelen en hoe we gedrag van anderen interpreteren. 

Lees verder »

In vroegere tijden werd de vraag hoe mensen hun hun leven betekenisvol konden invullen eenvoudigweg beantwoord door te verwijzen naar de bijbel (of een ander religieus boek, afhankelijk van de tijd en plek in de wereld waar men geboren was). Religieus dogma is voor een groeiend aantal mensen geen bevredigend antwoord meer op de vraag wat een betekenisvol leven inhoudt. Tegenwoordig hoor je steeds vaker zeggen dat er geen vastliggende zin van het leven is maar dat je zelf de zin (/betekenis) in je leven moet ontdekken of scheppen. Dit roep twee vragen op: hoe belangrijk is het überhaupt om het gevoel hebben dat je leven zin/betekenis heeft, en – als het belangrijk is – hoe kun je dan betekenis vinden of scheppen in je leven?

Lees verder »

Di Domenico & Ryan (2017) beschrijven hoe er een neurowetenschap van intrinsieke motivatie aan het ontstaan is. Intrinsieke motivatie is het geheel van onze spontane neigingen om nieuwsgierig en geïnteresseerd te zijn en om uitdagingen en oefening op te zoeken en om onze vaardigheden en kennis te ontwikkelen zelfs in de afwezigheid van duidelijk te onderscheiden beloningen. Onderzoek binnen het theoretische kader van de zelfdeterminatietheorie heeft laten zien dat intrinsieke motivatie een levenslang aanwezige motivatie is die geassocieerd is met allerlei positieve effecten zoals beter leren en presteren, creativiteit en psychologisch welbevinden. Wel is intrinsieke motivatie afhankelijk van de beleving van competentie en autonomie. Als de vervulling van deze twee psychologische basisbehoeften wordt gefrustreerd, zijn we in mindere mate intrinsiek gemotiveerd.

Lees verder »

We krijgen regelmatig vragen over wat de termen intrinsiek en extrinsiek nu precies betekenen. Hieronder leg ik deze termen, centrale begrippen in de zelfdeterminatietheorie (ZDT), nader uit. Hierbij leg ik eerst het verschil tussen intrinsieke en extrinsieke motivatie uit en vervolgens het verschil tussen intrinsieke en extrinsieke doelen.

In het dagelijkse leven gebruiken we het woord ‘behoefte’ heel breed. Het woord kan verwijzen naar alles waar we op een bepaald moment naar kunnen verlangen, waar we een voorkeur voor hebben of wat we (denken) nodig (te) hebben. Binnen de psychologie, met name binnen de zelfdeterminatietheorie (ZDT), heeft het woord behoefte (need) een veel specifiekere betekenis. Binnen ZDT wordt gesproken van de universele basisbehoeften aan autonomie, competentie en verbondenheid. Met het woord ‘behoefte’ wordt binnen ZDT verwezen naar iets dat een voorwaarde is voor goed en gezond functioneren.

In twee Chinese overheidsscholen werden enkele centrale ideeën en bevindingen van de zelfdeterminatietheorie getoetst (Nie et al., 2017). Specifiek werd onderzocht wat de effecten van beleefde autonomie-ondersteuning door leidinggevenden waren op de motivatie van de medewerkers (266 docenten) en op enkele belangrijke outputcriteria (tevredenheid over de eigen baan, werkstress en symptomen van zieke). De verwachtingen waren, op grond van eerder onderzoek, dat beleefde autonomie-ondersteuning (1) zou samenhangen met meer autonome motivatie (versus gecontroleerde motivatie) en (2) met meer werktevredenheid, minder stress en minder ziektesymptomen. De onderstaande figuur vat de bevindingen van dit onderzoek samen: Lees verder »

In een nieuw artikel geven Deci et al. (2017) een actueel overzicht van onderzoek binnen de zelfdeterminatietheorie dat relevant is voor werk en organisaties. Ze gaan in het artikel onder andere in op het belangrijke onderscheid tussen autonome en gecontroleerde motivatie (meer uitleg hierover vind je in dit plaatje) en op de drie psychologische basisbehoeften (voor competentie, autonomie en verbondenheid). In het artikel beschrijven ze veel onderzoek waaruit als globaal thema naar voren komt dat autonome motivatie (en niet gecontroleerde motivatie) zowel samenhangt met goed presteren als welbevinden. Verder laten ze zien dat de sleutel tot het bevorderen van autonome motivatie bestaat uit het scheppen van werkomgevingen die bijdragen aan de bevrediging van de genoemde psychologische basisbehoeften. Het onderstaande plaatje vat het bovenstaande samen:

Lees verder »

Een cursist stelde me gisteren de vraag: “Hoe komt het toch dat een controlerende manier van aansturen en lesgeven zoveel voorkomt terwijl een autonomie-ondersteunende manier zoveel beter en prettiger werkt?” Ik zal hieronder proberen deze vraag te beantwoorden. Voordat ik dat doe, geef ik eerst een korte samenvatting van wat autonomie-ondersteuning en gecontroleerde regulatie inhouden. Uit veel onderzoek binnen de zelfdeterminatietheorie is gebleken dat autonome motivatie in allerlei opzichten veel beter werkt dan gecontroleerde motivatie. Een autonomie-ondersteunende manier van begeleiden en aansturen van mensen werkt dan ook beter dan een gecontroleerde manier van aansturen en begeleiden (gecontroleerde regulatie). Het onderstaande plaatje uit mijn boek Kiezen voor progressie (2016) vat de verschillen tussen autonome motivatie en gecontroleerde motivatie en hun verschillende effecten, samen:

Lees verder »

De zelfdeterminatietheorie onderscheidt drie psychologische basisbehoeften, de behoefte aan autonomie, competentie en verbondenheid. De vervulling van die behoeften is noodzakelijk voor mensen om zich goed te voelen en goed te functioneren. De behoefte aan autonomie heeft betrekking op de beleving dat je zelf kunt kiezen wat je doet en erachter staat wat je doet. De behoefte aan competentie heeft betrekking op de beleving dat je gedrag effectief en dat je in staat bent om gewenste resultaten te bereiken. De behoefte aan verbondenheid heeft betrekking op de beleving van een wederzijdse connectie met en zorg voor belangrijke andere personen. Recent onderzoek van González-Cutre et al. (2016) lijkt te wijzen op het bestaan van een vierde psychologische basisbehoefte: de behoefte aan noviteit (nieuwheid), de behoefte om voortdurend nieuwe dingen te blijven ervaren die afwijken van de dagelijkse routine.Lees verder »

Is het je wel eens opgevallen dat mensen die zich het felst verzetten tegen homorechten later zelf homoseksueel blijken te zijn? Heb je gehoord dat de schutter in de homoclub in Orlando deze club in het verleden zelf vaak had bezocht en dat hij ook regelmatig een dating-app voor homoseksuelen gebruikte? Hoe valt deze paradox te begrijpen?

Lees verder »

Een nieuw onderzoek laat zien dat prosociaal gedrag, gedrag dat gericht is op het welzijn van anderen, je welbevinden en energie ten goede komt zelfs als je geen contact hebt met de begunstigde. Eerder onderzoek had al laten zien dat prosociaal gedrag leidt tot meer welbevinden maar bij die onderzoek was er wel sprake van contact tussen de begunstiger en begunstigde. In die onderzoeken kon niet worden uitgesloten dat het toegenomen welbevinden veroorzaakt was door een toegenomen sociale verbondenheid met de begunstigde.

Motivatie is energie voor actie. Belangrijk is niet zozeer hoeveel motivatie je voor iets hebt maar wat de kwaliteit van je motivatie is. Twee soorten motivatie zijn: autonome motivatie en gecontroleerde motivatie. In dit filmpje leg ik uit wat deze begrippen inhouden en waarom ze belangrijk zijn.

.