Een van de meest interessante aspecten van het boek The upward spiral van Alex Korb is het denken in termen van neerwaartse en opwaartse spiralen in menselijk functioneren. Het idee van een spiraal is gebaseerd op wat men noemt een positieve feedbacklus, een lus van oorzaak en gevolg die zichzelf versterkt. Een eenvoudig voorbeeld van een positieve feedbacklus is een microfoon die dicht bij een luidspreker wordt gehouden. De microfoon pikt dan het geluid van de luidspreker op en versterkt dat opnieuw en opnieuw en opnieuw. Het resultaat is een snerpende hoge toon. In menselijk functioneren kunnen dit soort positieve feedbacklussen op allerlei manieren optreden. Wanneer de consequenties van dergelijke positieve feedbacklussen negatief zijn kun je spreken van neerwaartse spiralen; zijn de consequenties positief dan kun je spreken van opwaartse spiralen. Dit soort neerwaartse en opwaartse spiralen kunnen zich op allerlei gebieden voordoen. Ik noem enkele voorbeelden.

Een aantal jaren geleden introduceerde ik de term de plus achter de min zoeken. Het basisidee achter de techniek van de plus achter de min zoeken is dat wanneer mensen zich negatief uiten (een klacht, een verwijt, kritiek) er altijd achter die negatieve uiting iets positiefs zit. Dat positieve is iets wat ze waardevol of belangrijk vinden, een waarde, een belang, een principe, een doel, of hoe je het ook wilt noemen.

Nieuw onderzoek suggereert dat geloven dat elke wolk een zilveren randje heeft je prestaties ten goede kan komen. 

Lees verder »

Eerder heb ik betoogd dat cliënten als coöperatief behandelen, hoe weerstandig ze ook lijken, waarschijnlijk de snelste en meest veelbelovende manier is om verdere samenwerking uit te lokken (meer over dit idee kun je hier lezen). Maar dit kan soms wel moeilijk zijn. Wanneer iemand iets zegt of doet wat aanvallend of negatief klinkt of eruit ziet dan kan het moeilijk zijn om zelf niet ook defensief of negatief te reageren. Wat helpt in dit soort situaties is om terug te vallen op een doelbewuste strategie die ik heb “de plus achter de min zoeken” heb genoemd.

Lees verder »

De menselijke natuur heeft niet alleen een competitieve kant, die zich uit in neigingen zoals het streven naar middelen en het zoeken naar status; zij kent ook een even belangrijke, zo niet belangrijkere, coöperatieve kant die zich uit in neigingen zoals het zoeken naar rechtvaardigheid en reciprociteit en het zoeken naar een groepsidentiteit (voor meer informatie lees: The dual human nature: competitive and cooperative forces).

Hier wil ik het hebben over een van die coöperatieve tendenties, namelijk het zoeken naar reciprociteit. Het principe van reciprociteit zoeken, dat een sterke invloed heeft op hoe we ons gedragen in sociale situaties, betekent dat wanneer iemand anders ons een of andere gunst bewijst, wij deze persoon een gunst terug willen bewijzen. Negatieve reciprociteit betekent trouwens dat wanneer we het gevoel hebben dat iemand ons slecht behandelt, we hem of haar ook slecht terug willen behandelen. Met andere woorden, we hebben de neiging om terug te geven wat we denken te krijgen.

Lees verder »

Zoals Peter De Jong en Insoo Kim Berg uitleggen in hun boek Interviewing for solutions, beschrijven cliënten vaak een eindresultaat wanneer coaches of therapeuten vragen hoe zij zouden merken dat hun problemen zouden zijn opgelost. Ze beschrijven een situatie waarin allerlei dingen beter gaan. Wanneer ze zo’n eindresultaat beschrijven, een bijna ideaal klinkende situatie, kan het zijn dat zij zich bewust worden van het contrast tussen die situatie en de huidige situatie die niet zo goed is wat een demotiverend effect kan hebben.

Op deze site deel ik inzichten over wat progressie is, hoe het bereikt kan worden en wat haar effecten zijn. Hoewel het onderwerp progressie mogelijk even complex is al ieder onderwerp in de psychologie is het denk ik wel mogelijk om enkele algemene bevindingen over de positieve effecten van een focus op progressie op een rijtje te zetten.

Lees verder »