Ieder mens heeft in zijn leven te maken met allerlei problemen en in alle gebieden van het leven. Dit is normaal. Maar naast problemen kunnen we ook surplusproblemen hebben. Een surplusprobleem is een secundair probleem dat voorkomt uit de manier waarop je over een ander, primair probleem nadenkt en ermee omgaat.

Lees verder »

Er is een boek verschenen over de psychologie van complimenteren: Psychological perspectives on praise (Brummelman (Ed.), 2020). Complimenteren is een techniek die we vaak gebruiken en vaak met de beste bedoelingen. Maar de psychologie van complimenteren is behoorlijk complex. De effecten van complimenten zijn lang niet altijd wat we ervan verwachten. In dit boek belichten 36 onderzoekers in 16 hoofdstukken complimenten vanuit verschillende theoretische perspectieven zoals de self-enhancement theorie, de self-verification theorie, de attributietheorie, en de zelfdeterminatietheorie. Hieronder bespreek ik kort twee interessante hoofdstukken uit het boek.

Lees verder »

In een nieuw artikel behandelen Netta Weinstein, Andrew Przybylski en Richard Ryan het integratieve proces. Hiermee bedoelen zij het proces van het coördineren en versterken van de congruentie tussen gedragingen en cognities en van hoe je nieuwe ervaringen kunt integreren met je bestaande netwerk van zelfkennis.

In het dagelijkse leven gebruiken we het woord ‘behoefte’ heel breed. Het woord kan verwijzen naar alles waar we op een bepaald moment naar kunnen verlangen, waar we een voorkeur voor hebben of wat we (denken) nodig (te) hebben. Binnen de psychologie, met name binnen de zelfdeterminatietheorie (ZDT), heeft het woord behoefte (need) een veel specifiekere betekenis. Binnen ZDT wordt gesproken van de universele basisbehoeften aan autonomie, competentie en verbondenheid. Met het woord ‘behoefte’ wordt binnen ZDT verwezen naar iets dat een voorwaarde is voor goed en gezond functioneren.

Het pas verschenen Handbook of Wise Interventions (Walton & Crum, Eds., 2020) biedt, via bijdragen van vooraanstaande onderzoekers, een overzicht van psychologische wijze interventies. Dit zijn korte interventies gebaseerd op sociaal-psychologisch onderzoek die leiden tot verschuivingen in de manier waarop mensen zichzelf, anderen en sociale situaties begrijpen. Deze andere manieren van denken kunnen helpen om progressie te boeken in uiteenlopende contexten. Denk hierbij aan schoolprestaties, gezondheid, welzijn en persoonlijke relaties. De effecten van  dit soort interventies kunnen soms leiden tot langdurige verbeteringen (lees waarom).

Lees verder »

Een nieuw onderzoek brengt de visie van John Rawls op een rechtvaardige samenleving in verband met de psychologische basisbehoeften uit de zelfdeterminatietheorie.

Lees verder »

In 2009 publiceerden Richard Wilkinson en Kate Pickett het boek The spirit level. In dat boek lieten ze zien hoe economische ongelijkheid in ontwikkelde landen samenhangt met gezondheidsproblemen en uiteenlopende vormen van sociale problematiek. Recent hebben deze auteurs de opvolger van dat boek gepubliceerd, getiteld The Inner level. In dit nieuwe boek presenteren ze veel nieuw onderzoek naar de correlaten van ongelijkheid.Lees verder »

Recent onderzoek (Woznicki et al., 2023) onderzoekt de vorming van microklimaten in de klas binnen STEM-opleidingen. Deze studie keek naar hoe de doelstructuren van cursussen en de mindsets van docenten bijdragen aan deze microklimaten en hun impact op studentenpercepties en -ervaringen.

Lees verder »

Innovatief werkgedrag speelt een belangrijke rol in het bereiken van progressie in organisaties. In dit artikel bespreek ik een studie van Papachristopoulos et al. (2023), die onderzoekt hoe psychologische basisbehoeften en prosociale motivatie creativiteit en innovatief werkgedrag (IWB) binnen organisaties beïnvloeden.Lees verder »

Zelfconcordante doelen, doelen die passen bij je interesses en waarden, hebben veel voordelen. Hoe krijg je ze?

Het is niet alleen belangrijk dat mensen doelen stellen maar ook wat voor doelen zij stellen. Binnen de zelfdeterminatietheorie is het begrip zelfconcordante doelen geïntroduceerd. Zelfconcordante doelen zijn doelen die goed passen bij de ontwikkelende interesses en waarden van de persoon. Bij zelfconcordante doelen staan mensen helemaal achter de doelen. Zij zijn er dus autonoom gemotiveerd voor.

Lees verder »

Binnen de zelfdeterminatietheorie is al jarenlang veel aandacht voor de positieve effecten van de ondersteuning van de psychologische basisbehoeften. Er is wat minder aandacht geweest voor de ondermijning van motivatie en functioneren door behoeftenfrustratie. Een nieuw onderzoek kijkt naar beide.

Lees verder »

Is de behoefte aan nieuwheid en variatie een universele psychologische basisbehoefte? De belangrijkste theorie over motivatie is tegenwoordig de zelfdeterminatietheorie (zie o.a. Ryan & Deci, 2017). Deze onderscheidt drie universele psychologische basisbehoeften. Dit zijn de behoefte aan autonomie, aan competentie en aan verbondenheid. Vervulling van deze basisbehoeften hangt samen met welbevinden en functioneren. Frustratie van deze behoeften heeft allerlei negatieve consequenties. Deze basisbehoeften zijn universeel in de zin dat ze (kort gezegd) van toepassing zijn ongeacht context, cultuur en leeftijd. Enkele jaren geleden werd geopperd dat de behoefte aan noviteit (nieuwheid/variatie) ook een universele psychologische basisbehoefte zou kunnen zijn (zie o.a. van González-Cutre et al., (2016). Nu is er nieuw onderzoek (Bagheri & Milyavskaya, 2019) dat wat extra aanwijzingen biedt dat de behoefte aan nieuwheid/variatie inderdaad weleens een basisbehoefte zou kunnen zijn.

Lees verder »

Wat is effectief leiderschap? Ooit werd de effectieve leider gezien als de onbetwiste, dominante autoriteit, die alles begrijpt en elke beslissing neemt. Maar ons beeld van wat effectief en acceptabel leiderschap is, is door de jaren heen aanzienlijk getransformeerd. Oude opvattingen over leiderschap steunden sterk op dogma’s en intuïties. Maar we kunnen niet langer alleen op onze intuïties leunen als het gaat om het bepalen van leiderschapskwaliteit. Empirisch onderzoek heeft bewezen noodzakelijk te zijn bij het ontdekken van wat echt werkt in leidinggeven. De psychologische wetenschap biedt hierbij onmisbare methoden en levert cruciale inzichten. In dit artikel duik ik dieper in enkele van deze onderzoeken, die illustratief zijn voor hoe de empirische wetenschap onze visie op leiderschap fundamenteel heeft veranderd.

Lees verder »

Judith Glück is hoogleraar ontwikkelingspsychologie aan de Universiteit van Klagenfurt in Oostenrijk. Ze is één van de toonaangevende wetenschappers in het opkomende gebied van wijsheidswetenschap. Ze begon dit onderwerp ruim 20 jaar geleden te bestuderen, waar ze werkte met de pionier van de wijsheidswetenschap Paul Baltes aan het Max Planck Instituut in Berlijn. Haar onderzoek heeft zich gericht op hoe leken tegen wijsheid aankijken, hoe wijsheid zich ontwikkelt, hoe deze kan worden gemeten, op situationele determinanten van wijsheid en op de relatie tussen wijsheid en waarden en intuïties. Samen met haar collega Susan Bluck introduceerde ze het MORE Life-ervaringsmodel van wijsheid. In dit interview vraag ik naar een verscheidenheid aan onderwerpen, zoals wat wijsheidswetenschap is, wat wijsheid zelf is, waarom wijsheid nu misschien meer dan ooit nodig is in de wereld, en hoe wijsheidswetenschap kan bijdragen aan vooruitgang in de wereld.

Lees verder »

In een project met een duur van 2 jaar hebben medewerkers van de HR afdeling van Google een onderzoek gedaan naar de vraag: wat maakt een Google team effectief? Zij verrichtten meer dan 200 interviews en analyseerden 250 kenmerken van meer dan 180 teams binnen Google (zie hier). Zij verwachtten dat het antwoord op de vraag zou liggen in de combinaties van individuele kenmerken, zoals persoonlijkheidstrekken en bekwaamheden, van de teamleden. Maar zij vonden een heel ander antwoord op hun vraag.

Lees verder »