Opvoedtip: vermijd voorwaardelijke achting, ondersteun basisbehoeftenDe rol van opvoeder kan veel voldoening brengen. Tegelijk kan het een knap complexe en uitdagende rol zijn. Intuïtief doen we waarschijnlijk veel dingen goed maar misschien ook enkele dingen niet zo effectief. Een van de intuïties die we als ouder misschien hebben is om extra positieve aandacht te geven aan ons kind als het gedrag vertoont dat in onze ogen goed is en positieve aandacht achterwege te laten als het kind ongewenst gedrag vertoont. Lees hieronder waarom je deze twee vormen van voorwaardelijke achting beter achterwege kunt laten. Lees ook wat je in plaats daarvan beter kunt doen.

Trainingen Progressiegericht Werken

✘ Voorwaardelijke positieve achting

  • Voorwaardelijke positieve achting (Parental Control Positive Regard; PCPR) betekent het geven van meer aandacht en affectie als je kind iets doet wat jij ziet als goed.
  • De bedoeling erachter is dat je kind door jouw extra positieve houding merkt wat jij wil dat het doet en dat het daardoor dit gewenste gedrag vaker zal gaan vertonen. Leuke theorie maar hij werkt niet.
  • Onderzoek van onder andere Roth et al. (2009) laat zien dat kinderen door dit ouderlijk gedrag een groter kans hebben op interne druk (geïntrojecteerde regulatie) en proberen negatieve emoties zoals angst en boosheid te onderdrukken.
  • De kans neemt toe dat ze rigide gericht worden op het halen van hoge cijfers om de goedkeuring en affectie van hun ouders te krijgen. De stof zelf en plezier in het proces van leren zal waarschijnlijk minder belangrijk voor hen worden.

✘ Voorwaardelijke negatieve achting

  • Voorwaardelijke negatieve achting (Parental Control Negative Regard; PCNR) betekent het ontzeggen van positieve aandacht en affectie als je kind dingen doet die jij als ongewenst ziet.
  • De bedoeling erachter is dat dit je kind de informatie geeft dat het betreffende gedrag niet goed is waardoor het dit gedrag achterwege zal laten.
  • Ook hier geldt: leuke theorie maar hij werkt niet. Deze manier van handelen van ouders vergroot de kans dat het kind een hekel krijgt aan de ouders en wrok ontwikkelt.
  • Dit gaat van samen met het niet kunnen beheersen door het kind van sterke negatieve emoties. De motivatie om ‘goed’ gedrag (zoals huiswerk maken) te vertonen is vaak laag.

Ondersteun de basisbehoeften

  • Wat beter werkt voor opvoeders is om een omgeving te scheppen waarin de psychologische basisbehoeften van het kind worden vervuld (aan autonomie, competentie en verbondenheid).
  • Als ouder kun je dit doen door dingen achterwege te laten die deze basisbehoeften frustreren zoals het geven van voorwaardelijke achting (positief of negatief), het gebruiken van dwingende of dreigende taal en het minimaliseren van beloningen en straffen als motivatiemiddelen.
  • Verder kun je dingen doen die de basisbehoeften actief ondersteunen zoals erkennen van het perspectief en de emoties van het kind (ook negatieve), het geven (en scheppen) van keuzemogelijkheden, het stimuleren van eigen initiatief en het geven van duidelijke goede redenen als je verwachtingen communiceert richting je kind.
  • Het ondersteunen van de basisbehoeften van kinderen vergroot de kans dat ze effectief kunnen omgaan met hun negatieve emoties, een goede relatie met hun ouders ontwikkelen, dingen doen die ze interessant en belangrijk vinden en een gezond gevoel van eigenwaarde hebben dat niet afhankelijk is van hoe zij in de ogen van ander presteren.

Suggestie

  • Mocht je je eigen aanpak herkennen in de beschrijvingen hierboven van voorwaardelijke positieve of negatieve achting oordeel dan niet te hard over jezelf. Wellicht heb je deze opvoedstijl van huis uit meegekregen en bedoel je het goed.
  • Maar wat je wel kunt doen, is vanaf dit moment een verandering aanbrengen in hoe je denkt over opvoeden en hoe je handelt als opvoeder.
  • Voorwaardelijke achting werkt niet goed als opvoedmethode. Sterker nog: hij levert problemen op. Vanaf vandaag kun je beginnen deze aanpak te vervangen door het ondersteunen van de basisbehoeften van je kind.
Wat vind je van dit artikel?
  • Interessant (7)
  • Bruikbaar (4)