Moment van spontane progressie

Soms verwacht je geen progressie maar bereik je die wel. Dit zijn interessante momenten die nuttig zijn om te analyseren.

Moment van progressie

Tijdens de Vervolgtraining progressiegericht werken begonnen wij deze week met een erinkomoefeningetje dat we Moment van progressie noemen. Kort gezegd is de instructie bij die oefening als volgt: “Vorm duo’s. Vertel elkaar over een moment in de afgelopen weken waarin je je realiseerde dat je progressie had bereikt in iets dat belangrijk voor je is. Degene die luistert naar het verhaal moedigt aan en vraagt nieuwsgierig door tot hij/zij de situatie voor zich ziet. Neem voor deze oefening ongeveer 5 minuten per persoon.”

Het nuttige en leuke van een dergelijk start van de training is dat iedereen meteen even actief kan worden en contact kan leggen met zijn of haar medecursisten. Bovendien is het onderwerp nuttig. Door een moment van progressie van de afgelopen tijd terug te halen en te bespreken, krijgen cursisten meteen een focus op wat belangrijk voor hen is. Ook concentreren ze zich op een moment waarin er iets gelukt is voor hen wat energie geeft en soms ook goede ideeën oplevert voor vervolgstappen.

Plenaire nabespreking

Na afloop van een dergelijke oefening nemen wij als trainers altijd even rustig de tijd om plenair stil te staan bij wat de oefening heeft opgeleverd. We vragen met name of er iet interessants of nuttigs naar voren kwam in het gesprekje en of iemand er graag iets over wil vertellen. Wat opvalt bij dit soort nabesprekingen is dat er vaak interessante en ook vaak heel verschillende dingen naar voren worden gebracht.

Wat cursisten vaak zeggen, is dat ze het leuk en nuttig vinden om terug te denken aan een progressie moment en dat ze dat eigenlijk vaker zouden moeten doen. De reden voor dat laatste is dat de oefening hen helpt om beter zicht te krijgen op de de progressie die ze al bereiken in hun werk en ook hoe ze dat doen. Daarnaast krijgen ze meer energie en optimisme van het af en toe even nadenken over bereikte progressie.

Inhoudelijk worden ook vaak interessante dingen genoemd die hebben geholpen om het progressiemoment mogelijk te maken. In gesprekken blijkt vaak het goed aansluiten bij wat hun gesprekspartner zegt een bijdrage te leveren aan progressie. In stuurgesprekken en vergaderingen, zo wordt vaak genoemd, helpt het vaak goed om heel duidelijk te weten wat je bereiken wilt en je hier goed op blijven concentreren. Zo zijn er veel meer voorbeelden.

Spontane progressie

Opvallend is dat er twee categorieën van progressiemomenten genoemd worden. De ene categorie bestaat uit momenten waarin men iets heeft voorbereid en dat goed en met succes uitvoert. Je zouden dit geplande progressie kunnen noemen. De tweede categorie zou je spontane of onverwachte progressie kunnen noemen. Het gaat hier om momenten waarin je niet een bewuste aanpak uitprobeert om iets goed te laten gaan. In plaats daarvan doe je iets en merk je enigszins tot je verrassing dat dit heel goed werkt.

Soms is het zelfs zo dat mensen iets doen waarvan ze beslist niet verwachten dat het werkt terwijl het heel goed blijkt te werken. Een voorbeeld hiervan dat ik laatst hoorde, is dat een teamleider in een vergadering het gevoel had dat de vergadering helemaal niet goed liep. Er was weinig orde en het leek erop alsof iedereen maar wat door elkaar heen zat te praten. De teamleider ergerde zich wat maar wist niet goed hoe met deze situatie om te gaan. Ze ervoer zichzelf op dat moment als vrij onmachtig. Ze vond het een zwaktebod dat ze het allemaal zo liet lopen en niet strak stuurde.

Maar na enige tijd veranderde haar perspectief. Ze zag dat de teamleden actiever dan normaal meededen aan het gesprek en dat er goede ideeën naar voren gebracht werden. Na verloop van tijd werd er ook een goede conclusie getrokken en werden er goede afspraken gemaakt. Ook zag ze dat iedereen behoorlijk tevreden was over deze vergadering. Na afloop kwam een teamlid zelfs naar haar toe om haar expliciet te bedanken voor hoe ze de vergadering had geleid. Waar dat teamlid vooral tevreden over was, was hoe rustig en ruimtegevend zij zich opgesteld had.

Momenten van spontane progressie zijn weliswaar onverwacht en ongepland, ze kunnen evengoed heel nuttig zijn. Door je te realiseren wat er goed werkte kun je iets nuttig leren dat je in het vervolg bewust kunt inzetten.